تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,500 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,086,368 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,189,710 |
اعجاز قرآن به مثابه یکی از مبانی تفسیر قرآن؛ تحلیل و داوری | ||
پژوهش های قرآن و حدیث | ||
مقاله 3، دوره 48، شماره 2، اسفند 1394، صفحه 181-194 اصل مقاله (273.75 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2016.58653 | ||
نویسنده | ||
سید هدایت جلیلی* | ||
استادیارگروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه خوارزمی تهران | ||
چکیده | ||
در نگاهی تجویزی، اعجاز قرآن بهمثابه مبنایِ تفسیر، بدین معناست که باور به اعجاز قرآن در فرایند و سمتوسوی تفسیر، اثری تعیینکننده دارد و چنین باوری، لازمه هر تفسیر معتبری است. این مدعا در میان قرآنپژوهان موافقان و مخالفانی دارد. نوشتار حاضر بر این باور مبتنی است که این مدعا از دو حیث دارای ابهام و اشکال اساسی است: «اعجاز قرآن» در مقام تحلیل، چیزی نیست جز نظریههای اعجازکه با هم یکسان نیستند. مبانی تفسیر نیز نمیتواند برگرفته از تفسیر یا به تعبیر دیگر، ماهیتِ تفسیری داشته باشد. مقاله حاضر با در میان آوردن دو نکته فوق، «نظریههای اعجاز» را به تیغ ملاکهای بازنگریشده مبانی تفسیر میسپارد و نشان میدهد که پارهای از این نظریهها نسبتی با مقوله تفسیر پیدا نمیکنند و پارهای دیگر، خود مسبوق و مبتنی بر تفسیر هستند. از دیگر سو، تفسیر گونههای مختلفی دارد و برخی از نظریههای اعجاز مبنای برخی از گونههای تفسیری خواهد بود. | ||
کلیدواژهها | ||
اعجاز قرآن؛ مبانی تفسیر؛ نظریههای اعجاز؛ ملاک مبانیِ تفسیر | ||
مراجع | ||
[۱]. ابن حزم، ابو محمد علی بن احمد (بیتا). الفصل فی الملل و الاهواء و النحل. ج3، قاهره، مکتبة السلام العالمیه. [۲]. ابوزید، نصر حامد (1385). معنای متن. ترجمۀ مرتضی کریمینیا، تهران، طرح نو. [۳]. اخوان مقدم، زهره (1394). از دریا به آسمان: اصول تفسیر قرآن کریم برگرفته از روایات اهلبیت(ع). تهران، دانشگاه امام صادق(ع). [۴]. اسعدی و همکاران (1391). آسیبشناسی جریانهای تفسیری. ج1، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. [۵]. بابایی، علی اکبر (1379). روششناسی تفسیر قرآن، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. [۶]. پاکتچی، احمد، (1386). مدخل «تفسیر» در دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، تهران، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. [۷]. پوررستمی، حامد (1391). مبانی فهم و تفسیر قرآن با تکیه برآموزههای نهج البلاغه. تهران، دانشگاه تهران. [۸]. جلیلی، سیدهدایت (1390). پژوهش در تفسیرپژوهی قرآن. تهران، سخن. [۹]. جلیلی، سیدهدایت (1393). تفسیر موضوعی؛ چیستی، بنیانها و پیشفرضها. قم، بوستان کتاب. [۱۰]. حسنی، حمیدرضا (1388). عوامل فهم متن. تهران، هرمس. [۱۱]. خویی، ابوالقاسم (1401). البیان فی تفسیر القرآن. بیروت، دارالزهراء. [۱۲]. راد، علی (1390). مبانی کلامی امامیه در تفسیر قرآن. تهران، سخن. [۱۳]. رضایی اصفهانی، محمد علی (1380). پژوهشی در اعجاز علمی قرآن. قم، انتشارات مبین. [۱۴]. رضایی اصفهانی، محمد علی (1393). مبانی و قواعد تفسیر. قم، مرکز بینالمللی ترجمه و نشر المصطفی(ص). [۱۵]. سیفی مازندرانی، علی اکبر (1428ق). دروس تمهیدیه فی القواعد التفسیریه. ج1، قم، موسسة النشر الاسلامی. [۱۶]. شاکر، محمدکاظم (1382). مبانی و روشهای تفسیری. قم، مرکز جهانی علوم اسلامی. [۱۷]. شایع، محمد، (1416). اسباب اختلاف المفسرین. ریاض، مکتبة العبیکان. [۱۸]. شهرستانی، ابوالفتح محمد بن ابوالقاسم (1387ق). الملل و النحل. ج1، بیروت. [۱۹]. صفوی، سید محمدرضا (1391). بازخوانی مبانی تفسیر قرآن. قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. [۲۰]. عمید زنجانی، عباسعلی (1385). مبانی و روش تفسیر قرآن. تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. [۲۱]. فاکر میبدی، محمد (1393). مبانی تفسیر روایی. تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. [۲۲]. فنیسان، مسعود بن عبدالله (1418). اختلاف المفسرین، اسبابه و آثاره. ریاض، دار اشبیلیا. [۲۳]. قاسمپور، محسن (1389). اعجاز قرآن؛ تاریخ و تحلیل. کاشان، دانشگاه کاشان. [۲۴]. محمود محمد، یعقوب طاهر (1425). اسباب الخطا فی التفسیر: دراسة تأصیلیه. دمام، دار بن الجوزی. [۲۵]. معرفت، محمدهادی (1412ق). التمهید فی علوم القرآن. ج4، قم، جامعۀ مدرسین. [۲۶]. مؤدب، رضا (1388). مبانی تفسیر قرآن. قم، دانشگاه قم. [۲۷]. نفیسی، زهرا (1389). آسیبشناسی جریان تفسیر علمی قرآن: آسیبشناسی جریانهای تفسیری. ج1، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. [۲۸]. نکونام، جعفر (۱۳۸۸). «تفسیر تاریخی»، پژوهش دینی، شمارۀ 19، پاییز و زمستان، ص۴۱-۶۸. [۲۹]. واعظی، احمد (1390). نظریه تفسیر متن. قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. [۳۰]. یدالله پور، بهروز (1383). مبانی و تاریخ تفسیر موضوعی. قم، دارالعلم. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,465 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 746 |