
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,762 |
تعداد مقالات | 72,833 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,790,748 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,504,253 |
بختک «توسعه» و خواب ناآرام آبادی ما | ||
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران | ||
مقاله 9، دوره 5، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 171-187 اصل مقاله (468.74 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jisr.2016.58382 | ||
نویسنده | ||
موسی عنبری* | ||
دانشیار گروه مطالعات توسعۀ اجتماعی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
بختک «توسعه»، باوری نافذ اما کسالتآور و مبهم است که بر اجتماعهای محلی و آبادیها سایه افکنده و اجازة تنفس آسان و لذت از زندگی بیآلایش را به آنان نمیدهد. این بختک به روستاییان القا کرده است که عقلانی نیستند و باید دانستن، عقلانیت و توسعه را از دیگران یاد بگیرند. درواقع، باید عقلانیت را از شهر وارد کنند. تاکنون بر آبادیها، چنین بختکی حکومت کرده است. پیمانکاران «توسعه» و در رأس آنها سازمانهای اجرایی، هواداران اصلی این بختک بودهاند. آنها متأثر از مفروضات بنیادین ادبیات روانشناسی و عقلانیت از بالا به پایین مهندسی، پرداختی فنی از توسعه ارائه کردهاند و آنقدر توسعه را آماده، سریعالوصول و بیتناسب با نیازها و خواستههای مردمی آبادینشینان تحلیل کردهاند که الگوی «توسعۀ مجانی» را به آنان آموزش دادهاند. آنان با فرض نوگریزی و عدم خلاقیت آبادینشینان، مفهوم جادویی «تغییر» و تکنیک «مداخله» را ساختهاند و میخواهند زندگی آبادینشینان را تغییر دهند. این مقاله، با تأکید بر زمینههای فرهنگی اجتماعهای روستایی ایران، دو شکل نقد به ادبیات و عملکرد توسعه در کشور را مطرح میکند: نقد اول، دارای وجهی نوستالژیک و از «زبان گود» است که با نام «بختک توسعه» مطرح میشود. نقد دوم، عملگرایانه و کارکردی است و با عنوان معضل «توسعۀ مجانی» بیان میشود. نقد، از چارچوب نظری و روششناسی توسعه آغاز و به یافتهها و پیامدهای آن ختم میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
آبادی؛ انگیزۀ نیاز به موفقیت؛ بختک «توسعه»؛ توسعۀ مجانی؛ عقلانیت وارداتی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,111 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,591 |