تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,508,951 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,772,240 |
تحلیل ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی در رسوبات پشت بندهای اصلاحی متوالی | ||
تحقیقات آب و خاک ایران | ||
مقاله 8، دوره 47، شماره 2، مرداد 1395، صفحه 293-306 اصل مقاله (674.6 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijswr.2016.58335 | ||
نویسندگان | ||
فرخ اسدزاده* 1؛ عباس صمدی2 | ||
1عضو هیات علمی گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه ارومیه | ||
2استاد گروه مهندسی علوم خاک، دانشگاه ارومیه | ||
چکیده | ||
بندهای اصلاحی به طور گسترده در پروژههای مهار فرسایش اراضی بالادست حوزهها به ویژه در مناطق خشک و نیمهخشک مورد استفاده قرار گرفتهاند. این سازهها با به دام انداختن بار رسوبی جریانهای سیلابی، مقدار رسوب ورودی به رودخانههای اصلی را مهار کرده و کاهش میدهند. رسوبات انباشتهشده در پشت بندها با کاهش شیب آبراهه امکان استقرار گیاهان و آغاز عملیات بیولوژیکی کنترل فرسایش خاک را فراهم میآورند. ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی رسوبات انباشتهشده در پشت بندها نقش مهمی در تعیین رفتار آنها از جنبههای مختلف نظیر نگهداشت آب و نفوذ آن در خاک و نگهداشت عناصر غذایی و آلایندهها ایفا مینماید. از این رو، هدف از این مطالعه، بررسی تحلیلی ویژگیهای رسوبات تعدادی از بندهای اصلاحی متوالی بود. برای این منظور 4 آبراهه در دو منطقه از شهرستان ارومیه در شمالغرب ایران انتخاب شد. نتایج نشان داد که میانگین مقدار شن در نمونههای رسوب آبراههها بین 4/54 تا 4/88 درصد متغیر بوده و بافت نمونههای رسوب نیز اغلب شنی تا لومشنی بوده است. به دلیل خروج ذرات ریز رسوبات از سیستم بندهای متوالی، رسوبات پشت بندها در مقایسه با خاک دامنه از نظر عناصر غذایی فقیرتر بوده و میانگین نسبت غنی شدن عناصر N، P و K در رسوبات به ترتیب برابر با 53/0، 66/0 و 6/0 به دست آمد. در بندهای نیمهپر به دلیل وقوع فرآیند ترسیب انتخابی، ویژگیهای رسوبات در طول آبراهه به شکل منظم تغییر یافته و مقدار رس و عناصر غذایی در بندهای پاییندست بیشتر از بندهای بالادست بود. در مجموع بندها توانایی نگهداشت تمامی ذرات رسوب جریانهای سیلابی را نداشته و بخش زیادی از ذرات با قطر کمتر از 2 میکرون به صورت بار معلق بندها را ترک مینمایند. تجزیه به مؤلفههای اصلی ویژگیهای رسوبات شامل، pH، EC، ماده آلی، فسفر، نیتروژن، پتاسیم، رس، شن و سیلت نشان داد که مقدار شن و سیلت به همراه محتوای عناصر غذایی فسفر، نیتروژن و پتاسیم نقش مهمتری در تبیین ویژگیهای رسوبات داشته و به عنوان ویژگیهای کلیدی در تفکیک نمونههای رسوب بندها محسوب میشوند. | ||
کلیدواژهها | ||
نسبت غنی شدن؛ توزیع اندازه رسوبات؛ مدل فردلاند؛ رسوبگذاری انتخابی | ||
مراجع | ||
Abbasi, A., Sedigh, R. and Ahar, M.H. (2008) Investigation of the check dams effects in controlling fine sediments. In: Proceedings of 6th National Conference on Watershed Engineering and Management. 20-21 February. University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran Abedini, M., Md-Said, M.A. and Ahmad, F. (2012) Effectiveness of check dam to control soil erosion in a tropical catchment (The Ulu Kinta Basin). Catena, 97, 63-70. Asadi, H., Moussavi, A., Ghadiri, H. and Rose, C.W. (2011) Flow- driven soil erosion processes and the size selectivity of sediment. Journal of Hydrology, 406, 73-81. Baker, J.L., Laflen, J.M. (1983) Water quality consequences of conservation tillage. Journal of Soil & Water Conservation, 38 (3), 186–193. Bao, Y.X., Wu, F.Q. and Tan, H.C. (2005) Distribution characteristics of soil nutrients in Dam Land. B. Soil & Water Conservation, 25 (2), 12–15 Boroshkeh, E. and Arabkhedri, M. (2013) Regression model for estimating annual sediment yield of small waresheds in West Azerbaijan. Journal of Watershed Engineering and Management, 4(4): 170-178. (In Farsi) Boroshkeh, E. and Arabkhedri, M. (2015) Evaluation of MPSIAC and EPM empirical models in western Azarbayjan provincebased on sediment surveying behind small dams. Journal of Watershed Engineering and Management, 7(3): 265-273. (In Farsi) Bremner, J.M. and Mulvaney, C.S. (1982) Nitrogen-Total. In: A.L. Page and R.H. Miller (Eds). Methods of Soil Analysis. Part 2. 2nd ed. Agron. Monogr. 9. ASA and SSSA, Madison, WI, pp: 595-624. Chartier, M.P., Rostagno, C.M. and Videla, L.S. (2013) Selective erosion of clay, organic carbon and total nitrogen in grazed semiarid rangelands of northeastern Patagonia, Argentina. Journal of Arid Environments, 88, 43-49. Fredlund, M.D., Fredlund D.G. and Wilson, G.W. (2000) An equation to represent grain size distribution. Canadian Geotechnical Journal, 37, 817–827. Gee, G.W. and Bauder, J.W. (1986) Particle-size Analysis. In A. Klute (ed): Methods of soil analysis, Part 1, Physical and Mineralogical Methods. Madison,Wis., 393–394. Ghadiri, H. and Rose, C.W. (1991) Sorbed chemical transport in overland flow. II. Enrichment ratio variation with erosion processes. Journal of Environmental Quality, 20, 634-641. Haregeweyn, N., Poesen, J., Deckers, J., Nyssen, J., Mitiku, Haile, Govers, G., Verstraeten, G. and Moeyersons, J. (2008) Sediment-bound nutrient export from micro dam catchments in Northern Ethiopia. Land Degradation and Development. 19, 136–152. Hashemi, S.A.A. and Arabkhedri, M. (2008) Evaluation of EPM Model by Sediment Measurement in Reservoirs of Small Dams. JWSS - Isfahan University of Technology. 11 (42):345-355. (In Farsi) Hashemi, S.A.A. and Arabkhedri, M. (2010) Sediment measurement in reservoirs of small dams for evaluation of MPSIAC model in Semnan province. Journal of Watershed Engineering and Management. 1(2): 25-34. (In Farsi) Hassanli, A. M., Esmaeli Nameghi, A. and Beecham, S. (2009) Evaluation of the effect of porous check Dam location on fine sediment retention (a case study). Environ Monit Assess. 152, 319-326. Lal, R.(2005) Influence of soil erosion on carbon dynamics in the world. In: E.R. Roose, (Eds.). Soil erosion and carbon dynamic (23-37). Boca Raton: CRC press. Martinez-Mena, M., Lopez, J., Almagro, M., Albaladejo, J., Castillo, V., Ortiz, R. and Boix-Fayos, C. (2012) Organic carbon enrichment in sediments: Effects of rainfall characteristics under different land uses in a Mediterranean area. Catena. 94, 36-42. Morgan, R.P.C. (2005) Soil Erosion and Conservation, 3rd edition. Blackwell Publishing, Oxford, 304 pp Onda, Y., Gomi, T., Mizugaki, Sh., Nonoda, T. and Roy, C.S. (2010) An Overview of the Field and Modelling Studies on the Effects of Forest Devastation on Flooding and Environmental Issues. Hydrological Processes. 24, 527- 534. Romero-Diaz. A., Marín-Sanleandro, P. and Ortiz-Silla, R. (2012) Loss of soil fertility estimate from sediment trapped in check dams. South-eastern Spain. Catena, 99, 42-53. Rowell, D.L. (1994) Soil Science: Methods and Applications. Longman Scientific & Technical. ISBN: 0 582 08784 8. 350 p. Shahbazi, A., Ahmadi, H. and Nazari Samani, A.A. (2013) Investigation of sediments deposition in streams and its impact on the volume of reservoir (Case study: Taleghan region). Iranian Journal of Irrigation and Drainage, 7(2): 259-269. (In Farsi) Sun, W.Y. and Guo, S.L. (2011) The spatial distribution of soil organic carbon and it’s influencing factors in hilly region of the Loess Plateau. Acta Ecol. Sin. 31, 1604–1616. Tejada, M. and Gonzalez, J.L. (2008) Influence of two organic amendments on the soil physical properties, soil losses, sediments and runoff water quality. Geoderma. 145, 325-334. Tesfahunegn, G.B. and Velk, P.L.G. (2013) Assessing Sediment-Nutrient Export Rate and Soil Degradation in Mai-Negus Catchment, Northern Ethiopia. ISRN, Soil Science, Article ID 748561, 10 page. Wang, X.L., Guo, S.L., Ma, Y.H., Huang, D.Y. and Wu, J.S. (2007) Effects of land use type on soil organic C and total N in a small watershed in loess hilly-gully region. Chinese J. App. Ecol. 18, 1281–1285. Zhang, C.E., Wang, S.Q. and Deng, X.P. (1999) Primary fertility and approaches of improving fertility in Yaner Gully watershed of North Yan’an area. Bull. Soil & Water Conservation, 19 (5), 15–20. Zhang. F., He, X., Gao, X. and Tang, K. (2005) Effects of erosion patterns on nutrient loss following deforestation on the Loess Plateau of China. Agriculture, Ecosystems and Environment. 108, 85–97. Zhang, G.H., Liu, G.B., Wang, G.L. and Wang, Y.X. (2011) Effects of vegetation cover and rainfall intensity on sediment-associated nitrogen and phosphorus losses and particle size composition on the Loess Plateau. Journal of Soil and Water Conservation. 66(3), 192-200
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,057 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 851 |