![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,682,381 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,912,148 |
بررسی حماسههای اسلامی در شعر معاصر عربی | ||
ادب عربی | ||
مقاله 14، دوره 7، شماره 2، اسفند 1394، صفحه 261-280 اصل مقاله (985.65 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2016.58110 | ||
نویسندگان | ||
قاسم مختاری* 1؛ مژگان نصیری2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک | ||
2کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی از دانشگاه اراک | ||
چکیده | ||
حماسه، روایت ادیبانهای از رشادتهای قهرمانان در قالب سبکی فخیم است. ادبیات عربی، به دلایلی، از جمله: عدم گسترش تخیل، روی آوردن به سبکهای تقلیدی و برخوردار نبودن از ملیت واحد و جامع، با فن حماسهسرایی به معنای واقعی کلمه بیگانه بوده است. عدم وجود شاهکار حماسی بلند در ادبیات کهن عربی، شاعران معاصر عرب را بر آن داشت تا خلأ موجود در این زمینه را پر کنند؛ بنابراین به سرودن اشعار حماسی، از جمله حماسههای اسلامی پرداختند. حماسههای اسلامی، تکیه بر رخدادهای تاریخی- اسلامی دارند. این حماسهها، اشعاری داستانی در قالب شعر تعلیمیاند که تاریخ صدر اسلام و رخدادهای آن را به تصویر میکشند. برخی پژوهشگران توجه کلاسیکها به این نوع ادبی را نتیجة رویارویی با فرهنگ غرب و گسترش افکار ملیگرایانه در جهان عرب میدانند؛ هر چند رخدادهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دیگری نیز در این مهم دخیل بودهاند. یکی از برجستهترین حماسههای اسلامی، حماسة «مجد الإسلام» احمد محرم است، که وی با کاربرد واژگان و ترکیبهای قرآنی، حماسهای درخور توجه سروده است که بحق ناقدان لقب «الإلیاذة الإسلامیة» را بدان دادهاند. همچنین حماسههای «دول العرب وعظماء الاسلام» احمد شوقی و «عید الغدیر» بولس سلامه، بیش از دیگر حماسهها درخشیدند. | ||
کلیدواژهها | ||
شعر معاصر عربی؛ حماسههای اسلامی؛ مجد الإسلام؛ دول العرب و عظماء الإسلام؛ عید الغدیر | ||
مراجع | ||
ابن خلدون، الـمقدمة، بیروت، دارالجیل، الطبعة الأولی، 2004م. ابن منظور،لسان العرب، المجلد السادس، بیروت، دارصادر، الطبعة الأولی ،1410هـ/1990م. أبوریشة، عمر، دیوان عمر أبوریشة، بیروت، دارالعودة، الطبعة الأولی، 1988م. الأزری، شیخ کاظم، الأزریة، بیروت، دار الأضواء، 1989م. الأمین، حسن،«علی بن ابی طالب فی الشعر العالمی وفی القصة والـملحمة العربیتین»، مـجلة الثقافة الإسلامیة، دمشق ، العدد الرابع عشر، 1408ق. البستانی، محمود، تاریخ الأدب العربی فی ضوء المنهج الإسلامی، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیة، الطبعة الأولی، 1413ق. البعلبکی، منیر، موسوعة الـمورد، بیروت، دارالعلم للملایین، 1980م. البعینی، نـجیب، شعراء العرب والـمعاصرون؛ دراسات ومـختارات، بیروت، دار الـمناهل، الطبعةالأولی، 1991م. الجاحظ، عمرو بن بحر، البیان والتبیین، الـجزء الثانی، تحقیق فوزی عطوی، بیروت، دار الصعب، 1968م. جمال الدین، محمد سعید، نگارههای فارسی بر سنگ نوشتة ادب عربی، ترجمه و تحقیق: قاسم مختاری و محمود شهبازی، اراک، دانشگاه اراک، چاپ اول، 1389ش. جندی، الأنور،خصائص الأدب العربی فی مواجهة نظریات النقد الأدبی الحدیث، القاهره، دار الإعتصام، الطبعة الأولی، 1975م. الـحائری، جعفرعباس، «ملاحم علی غرار ملحمة»، مجلة تراثنا، قم، العدد الثالث، السنة الثانیة، 1408ق. حمید، محمد ابوبکر، دیوان علی أحمد باکثیر«أزهار الربی فی شعر الصبا»، بیروت، دار المناهل، 1987م. دقاق، عمر و دیگران، تطور الشعر الحدیث والمعاصر، بیروت، دار الأوزاعی، 1996م. دندی، محمد اسماعیل،عمر أبوریشة، دراسات فی شعره ومسرحیاته، دمشق، دار المعرفة، 1988م. سلامة، بولس،مآثر الإمام علی والإمام حسین فی وجدان بولس سلامة وشعره، بیروت، دارالحمراء، الطبعةالأولی، 2004م. شبّر، جواد، أدب الطف، بیروت، مؤسسة التاریخ، 2001م. شراد، شلتاغ عبود، أثرالقرآنفی الشعر العربی الحدیث، دمشق، دار الـمعرفة، الطبعة الأولی، 1987م. شوقی، أحمد، دول العرب وعظماءالإسلام، بیروت، دارالجیل، الطبعة الثانیة، 2005م. صابری، علی و بیرجندی، سعیده، « بررسی ویژگیهای حماسه در ملحمه عید الغدیر بولس سلامه»، فصلنامة پژوهش ادبی، شماره 19، 1389ش. علوان الـحلبی، قصی سالم، الشیبی شاعراً، بغداد، وزارة الأعلام، الطبعة الأولی، 1975م. الفار، مصطفی، شاعر أحمدمحرم؛دراسة فی حیاته وشعره، عمان، منشورات أمانة عمان الکبری، 2007م. فرج، علیة علی، التعلیم فی مصر بین الـجهود الأهلیة والـحکومیة، الإسکندریة، دارالـمعرفة الـجامعیة، 1979م. کامل، مـجدی، ملاحم وأساطیرخالدة: جلجامش /الشاهنامة، دمشق، دار الکتاب العربی، الطبعةالاولی، 2009م. محمد، محمد حسین، الإتجاهات الوطنیة فی الأدب العربی المعاصر، بیروت، دار النهضة العربی، الطبعة الثالثة، 1972م. مختاری، قاسم، «شاهنامه در جهان عرب»، فصلنامة علمی پژوهشی: پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شمارة 17، 1389ش. معلوف، لوئیس، الـمنجدفی اللغة، انتشارات پیراسته، چاپ چهارم،1374ش. موسی، منیف، سلیمان البستانی فی حیاته وفکره وأدبه، دارالفکراللبنانی، بیروت، الطبعة الأولی،1984م. النحوی، عدنان رضا، الأدب الإسلامی انسانیة وعالـمیة، ریاض، دارالنحوی، الطبعة الثانیة، 1994م. النصیراوی، ابراهیم علوان، حدیث کربلا، قم، الـمکتبة الدینیة الـمختصة، الطبعة الأولی، بی.تا. نوفل، محمد نبیل، ملحمة جلجامش، القاهره، دار المعارف، 1970م. الهاشمی، محمد عادل، أثر الإسلام فی الشعر الحدیث فی سوریامن مسیلون 1920م إلی جلاء1940م، الأردن، مکتبة الـمنار، 1986م. الیازجی، کمال، حول الأدب العربی، بیروت، دار الجیل، 1995م. یعقوب، إمیل بدیع، المعجم المفصلفی اللغة والأدب، ج1، بیروت، دار العلم للملایین، بی تا. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,837 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,590 |