پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,681,894 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,911,930 |
جداسازی اثرات تغییرپذیری اقلیمی و فعالیتهای انسانی بر رواناب حوضۀ آبخیز بختگان | ||
| مجله اکوهیدرولوژی | ||
| مقاله 9، دوره 2، شماره 4، دی 1394، صفحه 445-454 اصل مقاله (789.49 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ije.2015.58070 | ||
| نویسندگان | ||
| حمیدرضا قره‌چایی1؛ علیرضا مقدم نیا* 2؛ آرش ملکیان2؛ آزاده احمدی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج | ||
| 2دانشیار، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج | ||
| 3استادیار، دانشکدۀ عمران، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان | ||
| چکیده | ||
| اکوسیستمهای مناطق خشک و نیمه‌خشک حساسیت بسیار زیادی در برابر تغییرات دارند. نوسانات در متغیرهای اقلیمی و افزایش فعالیتهای انسانی دگرگونی در فرایندهای هیدرولوژیکی این اکوسیستمها و به تبع آن تخریب ساختار آن‌ها را به‌دنبال دارد. در این پژوهش به‌منظور ارزیابی کمّی تأثیرات تغییرپذیری اقلیمی و فعالیتهای انسانی بر فرایندهای هیدرولوژیکی حوضۀ آبخیز بختگان، دادههای هیدرو‌ـ اقلیمی این حوضه در دورۀ آماری 1351ـ 1391 تجزیه و تحلیل شد. ترکیب آزمونهای آماری در تحلیل روند و تعیین نقاط تغییر آشکار ساختند که رواناب حوضه در 40 سال گذشته کاهش معناداری داشته است. نقطۀ تغییر رخ‌داده در رواناب در سال 1378؛ رواناب سالانۀ این حوضه را به دو دوره تقسیم کرد. دورۀ 1351ـ 1378 به‌منزلۀ دورۀ پایه برای واسنجی و اعتبارسنجی و دورۀ 1379ـ 1391 دورهای که تأثیرات فعالیتهای انسانی بر رواناب مشهود بوده است، به‌منظور پردازش مدل استفاده شد. سپس روش تحلیل حساسیت هیدرولوژیک رویکردی بود که بر‌اساس بارش و تبخیر تعرق پتانسیل، تأثیرات تغییرپذیری اقلیمی و فعالیتهای انسانی روی رواناب را ارزیابی کرد. با توجه به تحلیلهای انجام‌شده سهم تغییرپذیری اقلیمی در کاهش رواناب حوضۀ آبخیز بختگان 45/62 درصد و سهم فعالیتهای انسانی 55/37 درصد برآورد شد. این نتایج میتواند به‌منظور تهیۀ منبعی برای ارزیابی و مدیریت منابع آب و حفظ یکپارچگی اکوسیستم منطقهای بسیار مفید باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تغییرپذیری اقلیمی؛ حوضۀ آبخیز بختگان؛ روش تحلیل حساسیت هیدرولوژیکی؛ فعالیتهای انسانی | ||
| مراجع | ||
|
1) کاظمی، محسن، 1393، بررسی حساسیت رسوبات دریاچۀ مهارلو به فرسایش بادی و تهدیدهای احتمالی برای شهرستانهای اطراف، دانشگاه تهران، 220. 2) Alexandersson, H. (1986). A homogeneity test applied to precipitation data. Journal of Climatology, 6, 661–675.
3) Alexandersson, H. and Moberg, A. 1997. Homogenization of Swedish temperature data, Part I: Homogeneity test for linear trends. Int. J. Climatol, 17(1): 25–34.
4) Allen, RG., Pereira, LS., Raes, D., and Smith, M. (1998) Crop evapotranspiration:guidelines for computing crop water requirements. FAOIrrigation and Drainage Paper No.56. FAO, Rome, Italy.
5) Brown, AE., Zhang, L., McMahon, TA., Western, AW., and Vertessy, RA. (2005)A review of paired catchment studies for determining changes inwater yield resulting from alterations in vegetation. Journal of Hydrology 310:28–61.
6) Budyko, M. I. (1981). Climate and Life, Academic, San Diego, CA, 1974.Fuh, B. P.: On the calculation of the evaporation from land surface, Sci. Atmos. Sinica, 5, 23–31.
7) Buishand, T. A. (1982). Some methods for testing the homogeneity of rainfall records. Journal of Hydrology, 58, 11–27.
8) Dooge, JCI., Bruen, M., and Parmentier, B. (1999) A simple model for estimatingthe sensitivity of runoff to long-term changes in precipitation withouta change in vegetation. Adv Water Resour 23:153–163.
9) Gocic, M., and Trajkovic, S. (2013) Analysis of changes in meteorological variables using Mann-Kendall and Sen's slope estimator statistical tests in Serbia. Global and Planetary Change. 100, 172-182. 10) Helsel, DR., and Hirsch, RM. (1992) Statistical Methods in Water Resources. Elsevier. Amsterdam. ISBN 0-444-88528-5. 11) IPCC, (2007) Climate change (2007). the physical science basis. In:Solomon S, Qin D, Manning M, Chen Z, Marquis M, AverytKB, Tignor M, Miller HL (eds) Contribution of working group Ito the fourth assessment report of the intergovernmental panel onclimate change. CambridgeUniversity Press, Cambridge.
12) Jiang., S. H., Ren., L. L., Yong, B., Singh., V. P, Yang. X. L., and Yuan., F. (2011). Quantifying the effects ofclimate variability and human activities on runoff from the Laohahe Basin in Northern Chinausing three different methods, Hydrol. Process, 25, 2492–2505.
13) Kendall, MG. (1975). Rank correlation measures. Charles Griffin,London.
14) Kong, D., Miao, C., Wu, J., & Duan, Q. (2016). Impact assessment of climate change and human activities on net runoff in the Yellow River Basin from 1951 to 2012. Ecological Engineering, 91, 566-573.
15) Lettenmaier, DP., Wood, EF., and Wallis., JR. (1994). Hydro-climatological Trends in the Continental United States, 1948-88. J. Climat. 7, 586-607. 16) Ma, ZM., Kang, SZ., Zhang, L., Tong, L., and Su., XL. (2008). Analysis of impactsof climate change and human activity on streamflow for a river basin.
17) Mann., HB. (1945). Non-parametric tests against trend. Econometrica13:245–259.
18) Milly, PCD., Dunne, KA. (2002). Macro-scale water fluxes 2. Water andenergy supply control of their inter-annual variability. WaterResour Res 38:1206.
19) Niemann, JD., Eltahir, EAB. (2005). Sensitivity of regional hydrology toclimate changes, with application to the Illinois River basin. WaterResources Research 41: W07014.
20) Novotny, EV., Stefan, HG. (2007). Stream flow in Minnesota: indicator ofclimate change. Journal of Hydrology 334: 319–333.
21) Peng, D., Qiu, L., Fang, J., & Zhang, Z. (2016). Quantification of Climate Changes and Human Activities That Impact Runoff in the Taihu Lake Basin, China. Mathematical Problems in Engineering, 2016.
22) Pettitt, A.(1979). A nonparametric approach to the change-point problem, Appl. Statist., 28, 126–135,
23) Ren, LL., Wang, MR., Li, CH., and Zhang, W. (2002). Impacts of human activityon river runoff in the northern area of China. Journal of Hydrology 261:204–217.
24) Salas, JD., Delleur, JW., Yevjevich, V., and Lane, WL. (1980). Applied Modelling of Hydrologic Time SerieWater Resources Publications, Littleton, CO, USA. 25) Scanlon, BR., Jolly, I., Sophocleous, M., and Zhang, L. (2007). Global impactsof conversion from natural to agricultural ecosystem on waterresources: quantity versus quality. Water Resour Res 43:W03437.
26) Sen, PK. (1966). Esti mates of the regression coefficients based on Kendall’s tau. Journal of the American Statistical Association. 63, 1379-1389.
27) Shen, H., Ren, L., Yuan, F., & Yang, X. (2015). Comparative assessment of extreme climate variability and human activities on regional hydrologic droughts in the Weihe River basin, North China. Proc. IAHS, 369, 141-146.
28) Tabari, H., and Marofi, S. (2011) Changes of pan evaporation in the west of Iran. Water Resources Management 25, 97-111.
29) Theil, H., (1950). A rank invariant method of linear and Polynomial regression analysis, Part3, Netherlands Akademic van wetten schappen. Proceedings. 53, 1379-1412.
30) Vogel, R, M,. and Fennessey, N. M. 1994.Flow-duration curves, I: New interpretation and confidences15intervals, J. Water Resour. Plan. Manage, 120, 485–504.
31) Von Neumann, J. (1941). Distribution of the ratio of the mean square successive difference to the variance. Annals of Mathematical Statistics, 13, 367–395.
32) Yuan, Y., Zhang, C., Zeng, G., Liang, J., Guo, S., Huang, L.,... & Hua, S. (2016). Quantitative assessment of the contribution of climate variability and human activity to streamflow alteration in Dongting Lake, China. Hydrological Processes.
33) Yue, S., and Wang, CY. (2004). The Mann–Kendall test modified by effective sample size to detect trend in serially correlated hydrological series. Water Resour Manage. 18, 201–218.
34) Yue, S., and Wang, CY. (2002). Applicability of prewhitening to eliminate theinfluence of serial correlation on the Mann-Kendall test. WaterResour Res 38:1068.
35) Zarghami, M., Abdi, A., Babaeian, I., Hassanzadeh, Y., and Kanani, R. (2011). Impacts of climate change on runoffs in East Azerbaijan, Iran. Global and Planetary Change, 78(3), 137-146. 36) Zhan, C. S., Jiang, S. S., Sun, F. B., Jia, Y. W., Yue, W. F., and Niu, C. W. (2014). Quantitative contribution of climate change and human activities to runoff changes in the Wei River basin, China. Hydrology and Earth System Sciences Discussions, 11(2), 2149-2175. 37) Zhang, L., Hickel, K., Dawes, WR., Chiew, FHS., Western, AW., Briggs, PR.(2004). A rational function approach for estimating mean annualevapotranspiration. Water Resources Research. 40: W02502.
38) Zhang, Q., Xu, CY., and Yang, T. (2009) Variability of water resource in theYellow River Basin of past 50 years, China. Water Resour Manag23:1157–1170.
39) Zhang, X. P., Zhang, L., Zhao, J., Rustomji, P., and Hairsine, P. (2008). Response of streamflow to changes in climate and land use/cover in the Loess Plateau, China, Water Resour. Res., 44, W00A07. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,874 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,172 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب