تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,032 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,502,407 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,766,505 |
شناسایی الگوهای گردش جوّی پدیدآورندۀ بارشهای مهم همراه با بیهنجاری سرد در تهران: مقایسۀ دو روش خوشهبندی | ||
فیزیک زمین و فضا | ||
مقاله 10، دوره 43، شماره 2، مرداد 1396، صفحه 369-384 اصل مقاله (3.12 M) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jesphys.2017.57884 | ||
نویسندگان | ||
سکینه خانسالاری1؛ علیرضا محب الحجه* 2؛ طیب رضیئی3؛ فرهنگ احمدی گیوی2 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران | ||
2دانشیار، گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران | ||
3استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر با هدف مقایسه و ارزیابی توانمندی دو روش خوشهبندی با پیشپردازشگر تحلیل مؤلفههای اصلی و روش تحلیل مؤلفههای اصلی با آرایۀ T، در شناسایی الگوهای گردش جوّی پدیدآورندۀ بارشهای مهمِ تهران به انجام رسیده است. برای این منظور با استفاده از دادههای بارش روزانه زمستانۀ ایستگاه مهرآباد در دورۀ آماری 2013-1951 تعداد 133 رویداد بارشی متوسط تا سنگین برای منطقه شناسایی شد. با اعمال دو روش طبقهبندی یاد شده در بالا بر روی دادههای ارتفاع ژئوپتانسیلی روزهای یاد شده مستخرج از مراکز ملی پیشبینی محیطی/ مرکز ملی پژوهش جوّی (NCEP/NCAR)، 133 روز مورد مطالعه به ترتیب به 10 و 6 گروه مختلف، طبقهبندی شد و نتایج آنها با استفاده از آزمونهایی، مقایسه و مشخص شد که الگوهای گردش جوّی به دست آمده از روش تحلیل مؤلفههای اصلی با آرایۀ T مناسبتر است و با واقعیت هماهنگی بیشتری دارند. از این رو با استفاده از نتایج این روش ارتباط بین رویدادهای بارشِ مهم تهران با الگوهای گردش جوّی پدیدآورندۀ آنها مورد بحث قرار گرفت. نتایج نشان داد که هرچند هر شش الگوی گردش توانایی ایجاد بارش متوسط تا سنگین را در تهران دارا هستند، اما همۀ رویدادهای فرین به مقدار بیش از چهل میلیمتر بر روز از آنِ دو الگوی اول و دوم بوده است. بهجز الگوی پنجم، بیهنجاری دمایی در در هنگام رخداد بارشهای مهم تهران دارای ساختار بارز دوقطبی با کشیدگی جنوبسوی هوای سرد در غرب کشور و بهتناظر کشیدگی شمالسوی هوای گرم در شرق کشور است. | ||
کلیدواژهها | ||
الگوی گردش جوی؛ بارش سنگین؛ تحلیل مؤلفههای اصلی با آرایۀ T؛ تحلیل مؤلفههای اصلی با آرایۀ S؛ خوشهبندی چندهستهای؛ تهران | ||
مراجع | ||
حمیدیان، م.، علیجانی، ب. و صادقی، ع. ر.، 1389، شناسایی الگوهای همدیدی بارشهای شدید شمالشرق ایران.، م. مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 1، 1-16. بابایی فینی، ا. و فرجزاده اصل، م.، 1381، الگوهای تغییرات مکانی و زمانی بارش در ایران. م. مدرس علوم انسانی، زمستان 1381، دورۀ 6، شمارۀ 4، 51-70. حجازیزاده، ز. و فتاحی، 1.، 1386، تحلیل الگوهای سینوپتیکی بارشهای زمستانۀ ایران. م. جغرافیا، شمارۀ 3. فتاحی، ا.، 1386، تأثیر پدیدۀ ENSOبر رفتار الگوهای گردش جوی ایران. دومین همایش مقابله با سوانح طبیعی، دانشکدۀ فنی دانشگاه تهران. فتاحی، ا. و رضیئی، ط.، 1389، الگوهای گردش جوی روزانه بر روی ایران. چهارمین کنفرانس منطقهای تغیییر اقلیم. رضیئی، ط. و فتاحی، ا.، 1390، ارزیابی کاربرد دادههای بارش NCEP/NCAR در پایش خشکسالی ایران. م. فیزیک زمین و فضا، 37(2)، 247-225. رضیئی، ط.، عزیزی، ق.، محمدی، ح. و خوش اخلاق، ف.، 1389، الگوهای گردش جوّ زمستانۀ تراز 500 هکتوپاسکال بر روی ایران و خاورمیانه. م. پژوهشهای جغرافیای طبیعی، 74، 17-34. رضیئی، ط.، مفیدی، ع. و زرین، آ.، 1388، مراکز فعالیت و الگوهای گردش جوّ زمستانۀ تراز 500 هکتوپاسکال روی خاورمیانه و ارتباط آنها با بارش ایران. م. فیزیک زمین و فضا، 35 (1)، 141-121. علیجانی، ب.، 1378، نوسانات مکانی و زمانی ارتفاع سطح 500 هکتوپاسکال در مدیترانه و اثر آن بر اقلیم ایران در ماه فوریه. دومین کنفرانس منطقهای تغییر اقلیم- سازمان هواشناسی کشور، آبان ماه. Bddka, J., Dievikovskjr, A., Gregor, Z. and Koleshr, J., 1961, The weather in Bohemia and Moravia under typical situations. Hydrometeorological Institute, Praha. [In Czech.] Cattel., R B., 1966, The scree test for the number of factors. Multivariate Behavioral Research, 1:2, 245–276. Compagnucci, R. H., Salles, M. A. and Canziani, P. O., 2001, The spatial and temporal behaviour of the lower stratospheric temperature over the Southern Hemisphere: the MSU view. Part I: data, methodology and temporal behavior. Int. J. Climatol., 21, 419–437. Compagnucci, R. H. and Richman, M. B., 2008, Can principal component analysis provide atmospheric circulation or teleconnection patterns? Int. J. Climatol., 28, 703–726. Corte-Real, J., Qian, B. and Xu, H., 1998, Regional climate change in Portugal: Precipitation variability associated with large-scale atmospheric circulation. Int. J. Climatol., 18, 619–635. Drowsdowsky, W., 1993, An analysis of Australian seasonal rainfall anomalies: 1950-1987. I: Spatial patterns. Int. J. Climatol., 13,1–30. Esteban, P., Martin-Vide, J. and Mases, M., 2006, Daily atmospheric circulation catalogue for western Europe using multivariate techniques. Int. J. Climatol., 26, 1501–1515. Frakes, B. and Yarnal, B., 1997, A procedure for blending manual and correlation- based synoptic classification. Int. J. Climatol., 17, 1381-1396. James, I. N., 1994, Introduction to Circulating Atmospheres. Cambridge University Press, 416 pp. Huth, R., Beck, C., Philipp, A., Demuzere, M., Ustrnul, Z., Cahynová, Kyselý J. and Tveito, O. E., 2008, Classifications of atmospheric circulation patterns: Recent advances and applications, Trends and Directions in Climate Research. Ann. N.Y. Acad. Sci., 1146, 105–152. Huth, R., 1993, An example of using the obliquely rotated principal components to detect circulation types over Europe. Meteorol. Z., NF, 2, 285–293. Huth, R., 1996, An intercomparison of computer-assisted circulation classification methods. Int. J. Climatol., 16, 893- 922. Huth, R., 1997, Continental-scale circulation in the UKHI GCM. J. Climate, 10, 1545–1561. Huth, R., 2001, Disaggregating climatic trends by classification of circulation patterns. Int. J. Climatol., 21, 135–153. Kalnay, E., Kanamitsu, M., Kistler, R., Collins, W., Deaven, D., Gandin, L., Iredell, M., Saha, S., White, G., Woollen, J., Zhu, Y., Leetmaa, A., Reynolds, B., Chelliah, M., Ebisuzaki, W., Higgins, W., Janowiak, J., Mo, KC., Ropelewski, C., Wang, J., Roy, J. and Joseph, D., 1996, The NCEP/NCAR 40-year reanalysis project. Bulletin of the American Meteorological Society, 77, 437–471. Kidson, J. W., 2000, An analysis of New Zealand synoptic types and their use in defining weather regimes. Int. J. Climatol., 20, 299–316. Kistler R., Kalnay E., Collins W., Saha S., White G., Woollen J., Chelliah M., Ebisuzaki W., Kanamitsu M., Kousky V., van den Dool H., Jenne R. and Fiorino M., 2001, The NCEP/NCAR 50-Year Reanalyses: monthly means CD-ROM and documentation. Bulletin of the American Meteorological Society, 82, 247–268. Kysely, J. and Huth, R., 2006, Changes in atmospheric circulation over Europe detected by objective and subjective methods. Theo. Appl. Climatol., 85, 19–36. North, G. R., Bell, T. L. and Cahalan, R. F., 1982, Sampling errors in the estimation of empirical orthogonal functions. Mon. Wea. Rev., 110, 699-706. Raziei, T., Bordi, I., Pereira, L. S., Corte-Real, J. and Santos, J. A., 2012a, Relationship between daily atmospheric circulation patterns and winter dry/wet spells in western Iran. Int. J. Climatol., 32, 1056–1068. Raziei, T., Bordi, I., Santos, J. A. and Mofidi, A., 2013, Atmospheric circulation types and winter daily precipitation in Iran. Int. J. Climatol., 33, 2232–2246. Richman, M. B., 1981, Obliquely rotated principal components: An improved meteorological map typing technique? J. Appl. Meteor., 20, 1145–1159. Richman, M. B., 1983, Specification of complex modes of circulation with T-mode factor analysis. Preprints 2nd International Meeting on Statistical Climatology, National Institute of Meteorology and Geophysics: Lisbon, 5.1.1–5.1.8. Richman, M. B., 1986, Rotation of principal components. Int. J. Climatol., 6, 293–335. Thorncroft, C. D., Hoskins, B. J. and McIntyre, M. E., 1993, Two paradigms of baroclinic-wave life-cycle behaviour. Quart. J. Roy. Meteorol. Soc., 119, 17–55. Vallis, G. K., 2006, Atmospheric and Oceanic Fluid Dynamics: Fundamentals and Large-scale circulation. Cambridge University Press, 745 pp. Yarnal, B., 1993, Synoptic Climatology in Environmental Analysis. Belhaven Press, London. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,289 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 971 |