![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,520,691 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,780,195 |
غربستیزی در آثار داستانی هدایت، آلاحمد و ساعدی | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 2، دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 16، اسفند 1394، صفحه 19-37 اصل مقاله (352.15 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2016.57805 | ||
نویسندگان | ||
ناصر علیزاده1؛ بهرام افضلی* 2 | ||
1استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان | ||
چکیده | ||
در تاریخ روشنفکری جهان، نوعی گفتمان ستیزهجویانه در بین روشنفکران شکلگرفته است. در ایران نیز در دورۀ پهلوی اول در میان روشنفکران، انگلیسستیزی و بعد از شهریور بیست، آمریکاستیزی مشهود است. غربستیزی روشنفکران غرب، به مفهوم افشای رفتار ناعادلانة غربی برای غیر غربیهاست و چامسکی آن را از مؤلفههای روشنفکری میداند. غربستیزی بهعنوان مؤلفهای از گفتمان روشنفکری، در برخی از آثار داستانی بعضی از نویسندگان نمود یافته است. در این نوشتار براساس روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات اسنادی و کتابخانهای، مؤلفۀ غربستیزی در مفهوم هرگونه بیگانهستیزی و سلطهستیزی، در آثار داستانی هدایت، آلاحمد و ساعدی بازتاب داده شده است. از دلایل وجود گفتمان غربستیزی در ایران، میتوان به احساس حقارت ایرانی در مقابل عظمت تاریخ و تمدن و هویت و فرهنگ اصیل گذشتۀ خود، انتقاد و نگرش بدبینانه به غرب به دلیل سوابق ننگین استعمار و یأس حاکم بر روشنفکران بعد از کودتای 28 مرداد اشاره کرد. هدایت در بعضی از نوشتههایش از تبلیغات آمریکایی انتقاد و رفتار غیرانسانی آن را افشا میکند. غربستیزی آلاحمد در نگرش انتقادی او از استثمار کشورش به دست بیگانگان و انتقاد او از مظاهر تمدن غرب و آمریکاستیزی نمود مییابد. غربستیزی ساعدی به شکل استعمارستیزی، آمریکاستیزی و روسیهستیزی نمود یافته است. | ||
کلیدواژهها | ||
غربستیزی؛ آثار داستانی؛ صادق هدایت؛ جلال آلاحمد؛ غلامحسین ساعدی | ||
مراجع | ||
آلاحمد، جلال (1357 ن)، نفرین زمین، چاپ دوم، تهران، رواق. (1357 غ)، غربزدگی، چاپ دوم، تهران، رواق. (1357 ک)، کارنامة سهساله، چاپ سوم، تهران، رواق. (1371)، پنج داستان، چاپ مکرر، تهران، فردوس. (1389)، سرگذشت کندوها، چاپ اول، قم، نهال نویدان. بهارلو، محمد (1389)، هدایت تماشاچی ذهن شخصیتهای فردا، یادداشتی بر داستان فردا، قابلدسترسی در سایت کتابناک:<http://ketabnak.com/> چامسکی، نوام (1364)، امریکای «بزرگ» و حقوق بشر، ترجمۀ بهزاد باشی، تهران، آگاه. حبیبی، محمدحسن (1393)، شهر گمشده، بازخوانی زندگی و آثار غلامحسین ساعدی، چاپ اول، تهران، هرمس. داوری اردکانی، رضا (1390)، دربارۀ غرب، چاپ سوم، تهران، هرمس. (1392)، سیری در تاریخ روشنفکری در ایران و جهان، تهران، سخن. دهباشی، علی (1380)، یاد صادق هدایت، تهران، ثالث. ذیحق، علیرضا (1390)، «ﻏﻼﻣﺤﺴﯿﻦ ﺳﺎﻋﺪی و رزمنامة غریبه در شهر»،ﻣﺎرال، وﯾﮋۀ ﻣﻌﺮﻓﯽ و آﺛﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ﻏﻼﻣﺤﺴﯿﻦ ﺳﺎﻋﺪی»، ﺑﻪ ﮐﻮﺷﺶ ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ ذﯾﺤﻖ، ﺳﺎل ﺳﻮم، اردﯾﺒﻬﺸﺖ، ﺷﻤﺎرة 25. 11- 17، www.maral65blogfa.com> >. رضادوست، کریم و دیگران (1386)، «آسیبشناسی جریان روشنفکری ایران معاصر»، جامعهشناسی ایران، دورة هشتم، شمارة 3، پاییز، 105- 152. رنجبر، ابراهیم (1391)، بررسی و تحلیل آثار جلال آلاحمد، چاپ اول، تبریز، آیدین. ساعدی، غلامحسین (1369)، غریبه در شهر، تهران، اسپرک. (2536)، دندیل، چاپ چهارم، تهران، امیرکبیر. (2537)، عزاداران بیل، چاپ دوازدهم، تهران، آگاه. شریفی، محمد (1387)، فرهنگ ادبیات فارسی، چاپ اوّل، تهران، فرهنگ نشر نو، معین. شیخی، خالد (1384)، «روشنفکر و رسالت روشنفکری»، زریبار، سال 9، بهار و تابستان، شمارۀ 56 و 57، 257- 314. شیری، قهرمان (1393)، همسایۀ هدایت: میراث داستاننویسی غلامحسین ساعدی، چاپ اول، تهران، بوتیمار. طایفی، شیرزاد (1392)، «درآمدی بر جریان روشنفکری ایران با تأکید بر ادبیات داستانی معاصر»، ادب فارسی، دورۀ 3، سال 3، شمارۀ 2، پاییز و زمستان. شمارۀ پیاپی 12، 173- 191. فاضلی، مسعود (1383)، «غربستیزی»، بازتاب اندیشه، خرداد، شمارۀ 50، 49- 50. قیصری، نوراله (1385)، «تاریخنگاری روشنفکری یا نقش روشنفکران در تاریخ معاصر ایران: نقد و بررسی روشنفکران ایرانی و غرب»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، شمارۀ 71، بهار، 377- 401. هالوب، رناته (1374)، آنتونیو گرامشی، فراسوی مارکسیسم و پسامدرنیسم، ترجمة محسن حکیمی، تهران، چشمه. هدایت، صادق (1325)، فردا، به کوشش محمدعلی شیخ علیا لواسانی، نشر الکترونیک، قابل دسترسی در پایگاه پرشینگیگ:<http://toopemorvari.persiangig.com/> یثربی، یحیی (1376)، «نگاهی به برخی از ویژگیهای جریان روشنفکری صد سالۀ اخیر در ایران»، فرهنگ، شمارۀ 24، زمستان، 249- 264. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,402 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,548 |