تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,513 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,129,825 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,236,501 |
ملاحظاتی دربارۀ بهمننامه: خاستگاه داستان، زمان و مکان سرایش آن | ||
پژوهش های ایران شناسی | ||
مقاله 7، دوره 5، شماره 1، شهریور 1394، صفحه 97-115 اصل مقاله (402.71 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2016.57520 | ||
نویسنده | ||
لیلا ورهرام | ||
دانشجوی دکتری گروه فرهنگ و زبانهای باستانی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
زوال خاندان پهلوانان سیستان و حملۀ بهمن اسفندیاران به آن شهر حد فاصل بخشهای اساطیری و پهلوانی و قسمتهای تاریخیتر در حماسۀ ملی ایران است و میتوان آن را منادی پایان عصر پهلوانان دانست. مفصلترین روایت این واقعه در منظومۀ حماسی بهمننامه آمدهاست. مقالۀ حاضر، با بررسی برخی نکات درونی این روایت و مقایسۀ آن با سایر روایتهای داستان، به این نتیجه رسیده است که روایت حاضر پرداختۀ دیلمیان بودهاست. همچنین با مقایسۀ مطالبی که شاعر در ستایش ممدوح خود، محمد بن ملکشاه سلجوقی، آورده با وقایع دوران سلطنت این پادشاه معلوم کرده است که این منظومه در سال 495 یا محرم سال 496 ﻫ.ق.، احتمالاً در شهر همدان، سروده شدهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
حماسه؛ روایات پهلوانی ایرانی؛ روایات دیلمی؛ پهلوانان سیستان؛ بهمننامه | ||
مراجع | ||
ابناثیر (1965). الکامل فی التاریخ، ج 10، بیروت، دارصادر. ابن اسفندیار (1320). تاریخ طبرستان، تصحیح عباس اقبال، تهران، کلالۀ خاور. ایرانشان بن ابیالخیر (1370). بهمننامه، تصحیح رحیم عفیفی، تهران، علمی و فرهنگی. امیدسالار، محمود (1381). «بیان ادبی و بیان عامیانه در حماسه های فارسی»، جستارهای شاهنامهشناسی و مباحث ادبی»، تهران، بنیاد موقوفات افشار، صص 438-460. _________ (1389). «دارابنامۀ طرسوسی»، سی و دو مقاله در نقد و تصحیح متون ادبی، تهران، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، صص 317-340. _________ (1389). «عجایب الدنیا و ابوالمؤید بلخی»، سی و دو مقاله در نقد و تصحیح متون ادبی، تهران، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، صص 378-383. انجویشیرازی، سیدابوالقاسم (1355). مردم و فردوسی، تهران، سروش. بازورث، ادموند کلیفورد (1381). سلسلههای اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ترجمۀ فریدون بدرهای، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران. باقی محمد بن سیف (1392). اسکندرنامه، روایت آسیای میانه، به اهتمام حسین اسماعیلی، تهران، معین. بلعمی، ابوعلی محمد (1382). تاریخ بلعمی، تصحیح محمدتقی بهار و به کوشش محمد پروین گنابادی، تهران، هرمس. __________ (1374). تاریخنامۀ طبری، تصحیح محمد روشن، تهران، سروش. تاریخ سیستان (1381). تصحیح ملک الشعراء بهار، تهران، معین. ثعالبی نیشابوری (1900). غرر اخبار ملوک فرس و سیرهم، تصحیح هرمان زوتنبرگ، پاریس، افست مکتبة الاسدی، تهران. جیحونآبادی، نعمتاالله (1373). شاهنامۀ حقیقت، تهران، جیحون. حسندوست، محمد (1346). فرهنگ تطبیقی- موضوعی گویشهای ایرانی نو، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی. سعیدی، مصطفی؛ هاشمی، احمد (1381). طومار شاهنامۀ فردوسی، تهران، خوشنگار. شهمردان بن ابیالخیر (1362). نزهتنامۀ علایی، تصحیح فرهنگ جهانپور، تهران، مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی. صداقتنژاد، جمشید (1374). طومار کهن شاهنامۀ فردوسی، تهران، دنیای کتاب. صفا، ذبیح االله (1378). حماسه سرایی در ایران، تهران، فردوس. طبری، محمد بن جریر (1967). تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت. طرسوسی، ابوطاهر (1374). داراب نامه، تصحیح ذبیحالله صفا، تهران، علمی و فرهنگی. طومار نقالی شاهنامه (1393). تصحیح سجاد آیدنلو، تهران، چشمه. فخرالدین مبارکشاه (1346). آداب الحرب و الشجاعه، تصحیح احمد سهیلی خوانساری، تهران، اقبال. فردوسی (1385). شاهنامه، تصحیح جلال خالقی مطلق، تهران، بنیاد دایرة المعارف اسلامی. قاسم مادح (1380) جهانگیرنامه، تصحیح ضیاءالدین سجادی، تهران، مؤسسۀ مطالعات اسلامی. قزوینی، محمد (1377). «کتاب زین الاخبار»، مقالات علامه قزوینی، تهران، اساطیر، صص 113-120. گردیزی، ابوسعید عبدالحی (1363). زین الاخبار، تحقیق عبدالحی حبیبی، تهران، دنیای کتاب. لسترنج، گای (1383). جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی، ترجمۀ محمود عرفان، تهران، علمی و فرهنگی. مادلونگ، ویلفرد (1385). «سلسلههای کوچک شمال ایران»، در ریچارد فرای، تاریخ ایران کمبریج، ج 4، ترجمۀ حسن انوشه، تهران، امیرکبیر، چاپ ششم. مجملالتواریخ و القصص (1385). تصحیح ملک الشعرای بهار، تهران، دنیای کتاب. ملک شاهحسین سیستانی (1383). احیاءالملوک، تصحیح منوچهر ستوده، تهران، علمی و فرهنگی. منوچهرخان حکیم (1388). اسکندرنامۀ نقالی (از فرنگ تا هندوستان)، بازسازی کهنترین نسخه اسکندرنامه نقالی منسوب به منوچهر خان حکیم، به کوشش علیرضا ذکاوتی قراگوزلو، تهران، سخن. نحوی، اکبر، رضاپور، سارا (1394). «ملاحظاتی دربارۀ منظومۀ بهمننامه»، پژوهشنامۀ ادب حماسی، سال11، شمارۀ 19، بهار و تابستان، صص 11-26. هفت لشکر (طومار جامع نقالان)، از کیومرث تا بهمن (1377). تصحیح مهران افشاری و مهدی مداینی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. de Blois, François, “epics”, http://www.Iranicaonlion.org/articles/epics, last updated: December, 15, 2011 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,656 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,167 |