![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,698,399 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,930,510 |
خوانش پسااستعماریِ رمان موسم هجرت به شمال اثرِ الطیب صالح | ||
ادب عربی | ||
مقاله 4، دوره 7، شماره 1، خرداد 1394، صفحه 61-86 اصل مقاله (620.51 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2015.56644 | ||
نویسندگان | ||
کمال باغجری* 1؛ شهریار نیازی2 | ||
1استادیار رشتة زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران (پردیس فارابی) | ||
2دانشیار رشتة زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
نظریه و نقد پسااستعماری هرچند در حیطة نظریه، گامهای درخور توجهی را در کشورمان برداشته است، در میدان کاربرد و تطبیق هنوز هم رهیافتی بیگانه و مهجور به شمار میرود. جلوة بارز این بیگانگی، رمان کوتاه موسم هجرت به شمال اثر طیب صالح (نویسندة سرشناس سودانی) است که علیرغم یدک کشیدن عنوانِ بزرگترین رمان عربی قرن بیستم از سوی آکادمی ادبیات عربی و بسیاری از محافل ادبی دیگر، و به تبع آن توجه ویژة ناقدان ادبی به این اثر و به ویژه سه بار ترجمه به زبان فارسی، هنوز هم نتوانسته جایگاه مطلوبی در میان خوانندگان و ناقدان ادبی کشورمان به دست آورد. پژوهش پیشرو با هدف برداشتن گامی خرد در حوزة این رهیافت نقدی، درصدد خوانشی پسااستعماری از موسم هجرت به شمال برآمده و به واکاوی و تحلیل مفاهیمی پسااستعماری از قبیل من/ دیگری (مرکز و حاشیه)، دورگه بودگی، نژاد، اروپا محوری و جنسیت در متن روایی مزبور پرداخته است. بر اساس این پژوهش، عامل اصلی موفقیت موسم هجرت به شمال در میان دهها رمان عربی مشابه، در تصویر عینی و برهنة آن در بدست دادن مفاهیمِ پسااستعماری و به دنبال آن، اجتناب از هرگونه نگاه ایدئولوژیک و پیام محور و یا آرمانی به روابط میان استعمارگر و استعمار زده است. این رمان با بدست دادن تصویری برهنه و هولناک از خرد شدن هویتِ جامعة سودانی، به ویژه طبقة روشنفکر این کشور، تأثیرات و پیامدهای دردناک اجتماعی، اقتصادی و سیاسی استعمارِ نو را با بهرهگیری از روایتی چند لایه و متکثر به تصویر کشیده است. | ||
کلیدواژهها | ||
نقد پسااستعماری؛ موسم هجرت به شمال (موسم الهجره إلی الشمال)؛ من/ دیگری؛ دورگه بودگی؛ اروپا محوری | ||
مراجع | ||
إدریس، سهیل؛ الـحی اللاتینی، بیروت، دارالآداب، ط14، 2006م. أشکروفت، بیل و آخرون؛ دراسات مابعدالکولونیالیة، ترجمة أحمد الروبی وآخرون، القاهرة، المرکز القومی للترجمة، ط1، 2010م. باغجری، کمال؛ کتاب بیداری اسلامی (دلایل و ریشهها)، تهران، انتشارات مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر، چاپ اول، 1390ش. برکات، حلیم؛غربة الکاتب العربـی، بیروت، دار الساقی، ط1، 2011م. تسلیمی، علی؛ نقد ادبی (نظریههای ادبی و کاربرد آنها در ادبیات فارسی)، تهران، کتاب آمه، چاپ اول، 1388ش. حقی، یحیی؛ قندیل اُم هاشم، القاهرة، الجمعیة العامة للکتابة، ط؟، 2002م. شاهمیری، آزاده؛ نظریه و نقد پسااستعماری، نشر علم، چاپ اول، 1389ش. صالح، الطیب؛ موسم الهجرة إلی الشمال، بیروت، دارالعودة، ط10، 2009م. ـــــــــــ؛ موسم هجرت به شمال، ترجمة رضا عامری، تهران، نشر چشمه، چاپ اول، 1390ش. صالح، فخری؛فی الروایه العربیة الجدیدة، بیروت، الدار العربیة للعلوم ناشرون، ط1، 2009م. طرابیشی، جورج؛ شرق و غرب: رجولة وأنوثة، بیروت، دارالطلیعة، ط4، 1997م. فانون، فرانتس؛ پوست سیاه، صورتکهای سفید، ترجمة محمد امین کاردان، تهران، انتشارات خوارزمی، چاپ دوم، 1355ش. محمدیه، أحمد سعید؛ الطیب الصالح: عبقری الروایة العربیة، بیروت، دارالعودة، ط5، 2007م. وادی، طه؛ الروایة السیاسیة، القاهرة، دار النشر للجامعات المصریة، ط1، 1996م. پایگاههای اینترنتی شمو، علی محمد. (2010). جائزة الطیب صالح للکتابة الإبداعیة. تاریخ آخرین بازدید: 1/8/1391 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,256 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,775 |