پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,228 |
| تعداد مقالات | 67,743 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,074,096 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,806,472 |
معین شدگی و تحول ساخت مجهول در زبان فارسی از مجهول ایستا به مجهول پویا | ||
| پژوهشهای زبانی | ||
| مقاله 3، دوره 6، شماره 1، خرداد 1394، صفحه 41-60 اصل مقاله (400.35 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2015.56641 | ||
| نویسنده | ||
| فائزه سعادت مصطفوی | ||
| دانشجوی دکتری زبان‌شناسی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| «معینشدگی» از معمولترین موارد دستوریشدگی در زبان‌ها است و به کاربرد افعال واژگانی در نقش فعل معین در برخی ساخت‌های دستوری اطلاق میشود. در زبان فارسی نیز اکثر فعلهای کمکی امروز، قبل از فارسی دری عمدتاً فعل واژگانی بودند و کاربرد ثانوی آنها در نقش فعل معین نتیجه معینشدگی است. در این مقاله با بررسی روند تحول ساخت مجهول از فارسی باستان و میانه تا فارسی دری به این مسئله میپردازیم که آیا «شدن» که امروز علاوه بر یک فعل اسنادی نقش فعل معین را در ساخت مجهول دارد، در فارسی باستان و میانه نیز چنین کاربردی داشت یا اینکه نقش آن به عنوان فعل کمکی در ساخت مجهول حاصل فرایند معینشدگی در فارسی دری بودهاست. براساس شواهد موجود در متون فارسی باستان و میانه در خصوص چگونگی ساخت مجهول و نیز کاربرد «شدن» قبل از فارسی دری این نتیجه بدست میآید که ساخت مجهول در فارسی امروزی درواقع حاصل تحول از مجهول ایستا به مجهول پویا بودهاست. این تحول به تدریج با گرایش به استفاده از افعالی با مفهوم پویای «شدن» به جای مفاهیم ایستای «بودن» و «استیدن» در ساخت مجهول از فارسی میانه به بعد آغاز شد. اما کاربرد فعل «شدن» به عنوان یک فعل کمکی مجهولساز نتیجه معینشدگی این فعل در فارسی دری بودهاست. همچنین با مقایسه تحول ساخت مجهول در زبان فارسی و تحولی مشابه در برخی زبان‌های دیگر نتیجه میگیریم که از منظر ردهشناختی، شکلگیری مجهول پویا فرآیندی است که از یک گرایش غالب در زبان به رفع ابهام بین مفهوم اسنادی و مفهوم مجهول نشأت گرفتهاست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دستوریشدگی؛ معینشدگی؛ افعال کمکی؛ مجهول پویا؛ مجهول ایستا | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Auxiliation in Persian and Evolution of Passive Structure from Stative to Dynamic Passive | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Faezeh Saadat Mostafavi | ||
| Ph.D. Student of General Linguistics Terhan University | ||
| چکیده [English] | ||
| Auxiliation is a subfield of the more familiar field of grammaticalization in world languages and deals with the way in which complex lexical verb structures develop over time into auxiliary grammatical structures in some of their usages. Most auxiliaries in New Persian were used just as lexical verbs in Old or Middle Persian and converted into auxiliaries through grammaticalization. The present study deals with the process of auxiliation of "shodan" in passive structure in Persian. This paper by providing instances of the passive structures in Old and Middle Persian provides an answer to the question of whether the usage of "shodan" as an auxiliary in passive structure goes back to the Old Persian or has been the outcome of grammaticalization. According to the existing evidences, the grammatical function of "shodan" in New Persian has been acquired through auxiliation during Dari (early New Persian) in the process of the evolution of passive structure from stative passive in Old and Middle Persian to dynamic passive in Dari. From typological view point, comparing the evolution of passive structure in Persian with similar processes in some other languages makes it clear that such an evolution has been due to a common tendency in languages towards dynamic passive in order to disambiguate passive structures. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| grammaticalization, auxiliation, auxiliaries, passive structure | ||
| مراجع | ||
|
منابع ابوالقاسمی، محسن (1375). دستور تاریخی زبان فارسی، تهران، سمت. (1373). مادههای فعلهای فارسی دری، تهران، قفنوس. برونر، کریستوفر جی (1376). نحو زبان‌های ایرانی میانه غربی، ترجمۀ سعید عریان، تهران، حوزه هنری. دبیرمقدم، محمد (1384). مجهول در زبان فارسی، علی اکبر رژدام (ویراستار)، پژوهشهای زبان‌شناختی فارسی (1-17). تهران، مرکز نشر دانشگاهی. راستارگویوا، وراسرگی یونا (1347). دستور زبان فارسی میانه، ترجمۀ ولیالله شادان. تهران، بنیاد فرهنگ ایران. فرشیدورد، خسرو (1382). دستور مفصل امروز، تهران، سخن. Bybee, J. 2003. Cognitive processes in grammaticalization, In M. Tomasello (ed.), The New Psychology of Language, Vol. II. (145-167) , New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Inc. Bybee, J, R. Perkins and W. Pagliuca. 1994. The Evolution of Grammar : Tense, Aspect, and Modality in the Languages of the World. Chicago:The University of Chicago Press. Giger, M. 2012. The recipient passive in West Slavic: A calque from German and its grammaticalization, In W. Björn, W. Bernhard and H. Björn (eds). Grammatical Replication and Borrowability in Language Contact.( 559-588) , Berlin-New York. Givón, T. 1971. Historical syntax and synchronic morphology: Anarcheologist’s field trip, CLS .7. 394-415. Heine, B. 1993. Auxiliaries: Cognitive Forces and Grammaticalization, Oxford : Oxford University Press. Heine, B. and T. Kuteva, 2002. World Lexicon of Grammaticalization, Cambridge University Press.
Hopper, P. J. 1991. On some principles of grammaticalization, In E. Closs Traugott and B. Heine (eds.). Approaches to grammaticalization. Vol.1. 17-36, Amsterdam: John Benjamins. Hopper, P. J. and E. Closs Traugott , 2003. Grammaticalization , 2nd ed. Cambridge, UK: Cambridge University Press. Kent, R. G. 1953. Old Persian Grammar, New Haven, Connecticut: American Oriental Society. Kuteva, T. 2001. Auxiliation: An enquiry into the nature of grammaticalization, Oxford: Oxford University Press. Lehmann, C. 2002. Thoughts on grammaticalization , 2nd ed. Erfurt: Seminar für Sprachwissenschaft der Universität. Wischer, I. 2011. Aspects of Grammaticalization: Current Resources and Future Prospects, Hiroshima Studies in English Language and Literature, 55. 1-17.
وبگاههای اینترنتی نرم افزار دیوان بزرگان (2012). مؤسسۀ فرهنگی جهان نما. Molnárfi, László. Multiple paths of grammaticalization: The case of get in English,kry in Afrikaans and kriegen in German, http://www.rug.nl/research/clcg/about-the-institute/events/ colloquia/2009-2010/abstractgroningen-molnarfi. http://www.italianonline.de/grammar/table_of_content/learn_italian_online.htm | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,514 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,445 |
||