![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,698,259 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,930,292 |
عنصر «شخصیت» در مقامات بدیع الزمان همدانی | ||
ادب عربی | ||
مقاله 1، دوره 7، شماره 1، خرداد 1394، صفحه 1-22 اصل مقاله (1.07 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2015.56601 | ||
نویسندگان | ||
رضا افخمی عقدا1؛ محمدصادق ضرونی* 2 | ||
1استادیار دانشگاه یزد | ||
2کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی | ||
چکیده | ||
مقامات بدیعالزمان همدانی یکی از ارزشمندترین آثار قدیم عرب به شمار میرود که به سرعت توانست مورد توجه ادبا و حتی عامة مردم قرار بگیرد، چرا که بدیعالزمان توانست با خلاقیت و هوش کم نظیر خود برای اولین بار بسیاری از عناصر داستانی نظیر شخصیت پردازی، حادثه، پیرنگ، صحنه، گفتگو، حقیقت نمایی و... را در آنها به کار بگیرد. شخصیت و شخصیت پردازی، محوریترین عنصر داستانی درمقامات وحلقةارتباطیبیندیگرعناصر داستانیاست که در مقامات به مانند دیگر داستانهای کوتاه به دو شیوة مستقیم و غیر مستقیم بکار گرفته شده است. این مقاله با بررسی و تجزیه و تحلیل شیوههای شخصیت پردازی در داستانهای معاصر به بررسی و تطبیق آن در مقامات بدیعالزمان همدانی پرداخته و چگونگی بکارگیری این عنصر در مقامات را از دیدگاهی علمی بیان میکند. با توجه به ویژگی شخصیتهای موجود در مقامات بدیع الزمان و میزان توانمندی و توفیق وی در استفاده از این عنصر به این نتیجه میرسیم که بدیع الزمان با استمداد از ویژگیهای تودة مردمِ هم عصرش توانسته است، حقیقت نمایی شخصیتهایش را بیشتر نماید تا خواننده را وادار کند که بپذیرد شخصیتهایی به مانند آنچه که در مقامات میبیند، وجود دارد. این شخصیتها نه موجوداتی فرا زمینی و پیچیدهاند که در نزد خواننده ارتباطشان با واقعیت قطع شود و نه بسیار ساده و تک بعدی که خواننده به راحتی تمامی رفتار و اعمال و گفتار آنها را پیشگویی کند. بدیعالزمان با ذکر نمونههایی عینی از اعمال، رفتار و گفتار شخصیتها در مقامههای مختلف در این کار چنان موفقیتی به دست آورد که هنوز هم با گذشت حدود ده قرن، کمتر کسی توانسته است یک راوی به مانند «عیسی بن هشام» و یک قهرمان چون «ابوالفتح اسکندری» بیافریند. | ||
کلیدواژهها | ||
مقامات؛ بدیعالزمان همدانی؛ عنصر شخصیت | ||
مراجع | ||
ابن الطقطقی، محمد بن علی بن طباطبا، الفخری فی الآداب السلطانیة و الدول الاسلامیة، ایران، منشورات الشریف الرضی، 1414هـ.ق ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، 1956م أمین، احمد، النقد الأدبـی، القاهرة، لجنة التألیف والترجمة و النشر، 1952م امین پور، قیصر، مجموعة کامل اشعار، انتشارات مروارید، چ 3، 1388هـ.ش بکر، أیمن، السرد فـیالمقامات الـهمذانـی، القاهرة، الهیئة المصریة العامة للکتاب، 1998م الثعالبی، أبو منصور عبدالملک، یتیمة الدهر فی محاسن أهل العصر، شرح و تحقیق مفید محمد قمیحة، بیروت، دارالکتب العلمیة، الطبعة الأولی، الجزء الرابع، 1983م. حسن،محمدرشدی،أثرالمقامةفینشأة القصةالمصریةالحدیثة،القاهرة، الهیئةالمصریةالعامةللکتاب، 1974م حمودی، هادی حسن، المقامات من ابن فارس إلی بدیع الزمان الـهمذانـی، بیروت، منشورات دارالآفاق الجدیدة، 1985م دادخواه، حسن و جمشیدی، لیلا، عنصر «صحنه» در مقامات حریری و حمیدی، یزد، کاوش نامه، شمارة 17، 1387هـ.ش. ذکاوتی قراگوزلو، علیرضا، بدیع الزمان همدانی و مقامه نویسی، سوره، 1378هـ.ش روزبه، محمدرضا، ادبیات معاصر ایران (نثر)، تهران، نشر روزگار، چ3، 1387هـ.ش الشِّرِّیشی، أبوالعباس أحمد بن عبدالمؤمن القیسی، شرح المقامات الحریریة، تصحیح محمد عبدالمنعم الخفاجی، بیروت، المکتبة الثقافیة، دون تا شمیسا، سیروس، انواع ادبی، انتشارات فردوس، چ3، 1373هـ.ش ضیف، شوقی، فنون الأدب العربـیالفن القصصی، المقامة، القاهرة، دارالمعارف، 1954م عتیق، عبدالعزیز، الأدب العربـی فی الأندلس، بیروت، دارالنهضة المصریة، ط2، 1980م عوض، یوسف نور، فن المقامات بین المشرق والمغرب، بیروت، دارالفکر، 1979م الفاخوری، حنا، تاریخ الأدب العربـی، تهران، انتشارات توس، چ3، 1380هـ.ش مبارک، زکی، النثرالفنی فـی القرن الرابع، بیروت، منشورات المکتبة العصریة، ج2، صیدا، دون تا المقدسی، أنیس، تطورالأسالیب النثریة فی الأدب العربـی، بیروت، دارالعلم للملایین، 1989م میرصادقی، جمال، عناصر داستان، تهران، انتشارات سخن، چ3، 1376هـ.ش نجلاء، علی حسین الوقاد، بناء الـمفارقة فـی الـمقامات عند بدیع الزمان الهمذانـی والـحریری، دراسة أسلوبیة، القاهرة، مکتبة الآداب، 2006م نجم، محمدیوسف، فن القصة، بیروت، دارالثقافة، چ7، 1979م الهمذانی، أبوالفضل أحمد بن حسین، مقامات بدیعالزمان الـهمذانـی ، شرح علی بوملحم، بیروت، لبنان، دارو مکتبة الهلال، 2002م یونسی، ابراهیم، هنر داستان نویسی، تهران، انتشارات نگاه، چ10، 1388هـ .ش | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,129 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,261 |