پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,240 |
| تعداد مقالات | 67,872 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,483,723 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,256,256 |
مفسران معاصر امامیه و غرر قرآن؛ چیستی، رهیافت‌ها و گونه‌ها | ||
| پژوهش های قرآن و حدیث | ||
| مقاله 3، دوره 48، شماره 1، فروردین 1394، صفحه 25-48 اصل مقاله (253.86 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2015.56399 | ||
| نویسنده | ||
| علی راد* | ||
| استادیار گروه علوم قرآن و حدیث پردیس فارابی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| آیاتی از قرآن به دلیل دارا بودن ویژگی‌های برجستۀ محتوایی و بیانی, مرجعیت و جامعیت خاصی در تبیین آموزه های قرآنی یافته و به مرور از شهرت، فراوانی ارجاع و استناد در احادیث و اقوال مفسران برخوردار شده‌اند. در برخی از تفاسیر معاصر امامیه از این آیات، به عنوان «آیات غُرر» یاد شده و معارف ژرفی از درونمایۀ آنها استخراج شده است. علی‌رغم استناد به آیات غرر، ماهیت، ملاک‌ها و شاخصهای انتخاب این آیات بیان نشده و مباحث نظری و روش‌شناختی آن تبیین نگردیده است. در این مقاله، تبیین چیستی معنایی و مفهومی غرر، زمینه‌های پدیداری آیات غرر، انواع رهیافت‌ها، اکتشاف و الگوی طبقه‌بندی این آیات بررسی شده است. غُرر قرآنی ریشه در سنت و عترت داشته و به عبارت‌های تام قرآنی که در موضوع خود در مجموع آیات قرآنی از برجستگی خاص بیانی و محتوایی برخوردار بوده و در تبیین موضوع و پاسخگویی به مسائل آن منحصر به فرد و کارآمد باشند، اطلاق می‌شوند. دو رهیافت غایت‌گرا و محتوا گرا میان مفسران معاصر امامیه در انتخاب آیات غرر رایج است. اکتشاف غرر قرآنی بر پایۀ روش‌های نقلی، اجتهادی و تُراثی ممکن است و الگوی جامع و معیار در این خصوص، طبقه‌بندی آنها بر پایۀ نظریۀ معرفت دینی در ساحت‌های پنج‌گانۀ اصلی آن است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تفسیر امامیه؛ طبقه‌بندی آیات؛ غرر آیات؛ قاعدۀ تفسیری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Contemporary Shii Commentators of the Quran and the Ghurar Quranic Verses: The Nature, Approaches and Types | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Rad | ||
| Assistant Professor, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| “Ghurar” verses, according to some contemporary Shii-Imami commentaries, refer to the comprehensive quranic expressions which have an explanatory eminence in a specific subject-matter and have a unique and useful feature to explain the matter and resolve its problems. These verses have gained an authority in explaining the quranic teachings, and gradually have become the reference point of many exegetical narrations. The nature and criteria of these verses, however, have not been yet specified, and their theoretical and methodological studies have not been discussed. This paper aims to survey the conceptual nature of these verses, their phenomenal context, and different approaches to them, as well as the methods of exploration and the classification model of them. One can find two teleological and structuralist approaches to introduce the ghurarverses among the contemporary Imami commentators. The exploration of these verses is possible based on narrative, rational and literary methods. The comprehensive standard model for classification of such verses is based on the theory of religious knowledge in its five major realms. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ghurar Verses, Classification of the Qur'anic Verses, Exegetical Rule, Shiite Exegesis | ||
| مراجع | ||
|
[۱]. ابن أثیر، مجد الدین (1364ش). النهایة فی غریب الحدیث والأثر (ج3) و (ج4). قم، إسماعیلیان. [۲]. ابن حزم، علی بن احمد (1983م). جمهرة أنساب العرب. بیروت، دار الکتب العلمیة. [۳]. ابن حنبل، احمد (؟). المسند(ج2). بیروت, دار صادر. [۴]. ابن سلام، قاسم (1384ق). غریب الحدیث(ج3). بیروت، دار الکتاب العربی. [۵]. ابن سیده، علی بن اسماعیل(؟). المخصص (ج4). لبنان, دار احیاء التراث العربی. [۶]. ابن فارض، عمر بن حسین (2005 م)، دیوان ابن فارض. بیروت، دار الکتب العلمیة. [۷]. ابن کرامة، شرف الاسلام (2000 م). تنبیه الغافلین عن فضائل الطالبیین. قم, مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیة. [۸]. ابن منظور، محمد بن مکرم (1405 ق). لسان العرب (ج5). قم، نشر أدب الحوزة. [۹]. أزری التمیمی، کاظم (1980 م). دیوان الأزری الکبیر. بیروت، دار التوجیه الإسلامی. [۱۰]. آملی، سید حیدر (1428ق)، تفسیر المحیط الأعظم و البحر الخظم فی تأویل کتاب الله العزیز المحکم (ج1). قم, نور علی نور. [۱۱]. بغدادی، عبد القادر (1998م)، خزانة الأدب (ج4). بیروت، دار الکتب العلمیة. [۱۲]. بلعید، صادق (2004م.). القرآن و التشریع. بیروت، منشورات الحلبی الحقوقیه. [۱۳]. پاکتچی، احمد (1390ش). تاریخ تفسیر قرآن کریم. تهران، دانشگاه امام صادق(ع). [۱۴]. ثعالبی نیشابوری، عبد‌الملک (1983م.). یتیمة الدهر (ج1) و (ج3). بیروت، دار الکتب العلمیة. [۱۵]. ثعالبی، عبد الرحمن (1418ق). جواهر الحسان فی تفسیر القرآن (ج1). بیروت، دار إحیاء التراث العربی. [۱۶]. ثمالی، ابوحمزه (1378ش)، تفسیر أبی حمزة الثمالی. قم، الهادی. [۱۷]. جلائیان، علی اکبر (1384ش)، اهل البیت فی القرآن الکریم: سوره الحمد و البقره. مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی. [۱۸]. جلیلی، هدایت (1387ش). تفسیر موضوعی. قم، بوستان کتاب. [۱۹]. جوادی آملی، عبدالله (1380ش). «شیوه تفسیری». آینۀ مهر، ویژۀ بیستمین سالگرد و بزرگ‌داشت علا‌مه طباطبایی. [۲۰]. جوادی آملی، عبدالله (138ش). تسنیم. قم، مرکز نشر اسراء. [۲۱]. جوهری، إسماعیل بن حماد (1956م). الصحاح (ج2). بیروت، دار العلم للملایین. [۲۲]. حائری تهرانی، میر سید علی (1377ش). مقتنیات الدرر و ملتقطات الثمر (ج2). تهران, دار الکتب الاسلامیه. [۲۳]. حجازی، ابراهیم (1377ش). آیات العقائد. مشهد، آستان قدس رضوی. [۲۴]. حسینی أستر آبادی، شرف الدین علی (1407ق). تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة. قم، أمیر. [۲۵]. حمیری قمی، عبد الله (1413ق). قرب الاسناد. قم، مؤسسة آل‌البیت(ع). [۲۶]. خالدی، صلاح عبد الفتاح (2008م). التفسیر الموضوعی بین النظریة و التطبیق. اردن، دار النفائس. [۲۷]. خرمشاهی، بهاء الدین (1377ش). دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی. تهران، دوستان- ناهید. [۲۸]. درّاز، عبدالله (1973م). دُستور الاخلاق فی القرآن. بیروت، موسسة الرساله. [۲۹]. دینوری، ابن قتیبة (2006 م). الشعر و الشعراء (ج1). قاهرة, دار الحدیث. [۳۰]. دینوری، ابن قتیبة (1988م). غریب الحدیث (ج1). بیروت، دار الکتب العلمیة . [۳۱]. راد،علی (1391ش). «احکام القرآن ابن عربی» : جریان شناسی تفاسیر فقهی(ج1). مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی. [۳۲]. ---------- (1390ش). مبانی کلامی امامیه در تفسیر. تهران، نشر سخن. [۳۳]. ---------- (1393ش). انسان در تراز قرآن. قم، دار الحدیث. [۳۴]. زمخشری، محمود (1960م) أساس البلاغة. قاهرة، دار و مطابع الشعب. [۳۵]. ژول لابوم (1400ق). تفصیل آیات القرآن الحکیم. تهران، بی نا. [۳۶]. سبحانی، جعفر(1375ش). منشور جاوید. قم، موسسۀ امام صادق(ع). [۳۷]. سبزواری، ملاهادی(1373ش), شرح مثنوى (ج3). تهران, وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى. [۳۸]. سیوطی، جلال الدین (1421ق). الاتقان (ج1). بیروت، دار الکتاب العربی. [۳۹]. شهید ثانی، زین الدین بن علی (1379ش). رسائل الشهید الثانی. قم، دفتر تبلیغات اسلامی قم. [۴۰]. صادقی تهرانی، محمد (1365ش). الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن. قم, انتشار فرهنگ اسلامی. [۴۱]. صالحی اندیمشکی، محمد (1425ق). القرآن و فضائل أهل البیت(ع). قم، ذوی القربى. [۴۲]. صالحی نجف آبادی، عبد الله (1429ق). فضائل القرآن الکریم وخواص سوره وآیاته (ج1- 3). قم، مکتبة الحیدریه. [۴۳]. صدر، محمد باقر (1399ق). المدرسة القرآنیه. بیروت، دار التعارف. [۴۴]. صدوق، محمد (1417ق)، امالی. قم، مؤسسة البعثة. [۴۵]. ---------- (1966م)، علل الشرائع. نجف، المکتبة الحیدریة. [۴۶]. صفوت، أحمد زکی (1962م)، جمهرة خطب العرب فی عصور العربیة الزاهرة (ج1). بی جا، مطبعة مصطفى البابی الحلبی وأولاده. [۴۷]. صنعانی، عبد الرزاق (؟). المصنف (ج3). تحقیق: حبیب الرحمن الأعظمی. بی‌جا، منشورات المجلس العلمی. [۴۸]. طباطبایی، محمد حسین (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج14) و (ج19). قم، دفتر انتشارات اسلامی. [۴۹]. طبرسی، فضل بن حسن (1995م). تفسیر مجمع البیان (ج1-10). بیروت، الاعلمی. [۵۰]. طریحی، فخر الدین (1362 ش). مجمع البحرین (ج3). تهران، نشر مرتضوی. [۵۱]. طوسی، محمد (1387ش). المبسوط (ج7). طهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء آثار الجعفریة. [۵۲]. عسکری، أبوهلال (1384ق). جمهرة الأمثال (ج2). بیروت، دار الجیل. [۵۳]. عیاشی، محمد بن مسعود (؟). تفسیر العیاشی (ج1). تحقیق: سید هاشم رسولی محلاتی، طهران، المکتبة العلمیة الإسلامیة. [۵۴]. فراهیدی، خلیل بن احمد (1409ق). العین (ج4). تهران، مؤسسة دار الهجرة. [۵۵]. قرشی، محمد بن أبی الخطاب (؟), جمهرة أشعار العرب. بیروت، دار صادر. [۵۶]. قمی مشهدی، محمد (1366ش). تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب (ج1). طهران، وزارة الثقافة و الارشاد الاسلامی . [۵۷]. کاوس روحی، برندق (1393ش). «غرر الآیات در تفسیر المیزان با محوریت آیۀ 56 سورۀ ذاریات». معرفت، ش203. قم، موسسه امام خمینی. [۵۸]. کلینی، محمد بن یعقوب (1365ش). الکافی(ج2) و (ج6). طهران، دار الکتب الإسلامیة. [۵۹]. محمدیان, محمد (1422ق). آیات التوحید. تهران، مشکوه. [۶۰]. ---------- (1382ش). آیات المعاد. تهران، مشکوة. [۶۱]. مرزوقی الأصفهانی، أحمد بن محمد (1996م). الأزمنة والأمکنة. بیروت، دار الکتب العلمیة. [۶۲]. مرعشی نجفی, شهاب الدین (1415ق). القصاص علی ضوء القرآن و السنة. قم، مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی العامة. [۶۳]. مصباح یزدی (؟). معارف قرآن. قم، موسسۀ امام خمینی(ره). [۶۴]. معرفت، هادی (1415ق). التمهید فی علوم القرآن (ج1). قم، مؤسسة النشر الاسلامی. [۶۵]. مکارم شیرازی، ناصر (1377ش). پیام قرآن. قم، مدرسۀ امیر المومنین(ع).
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,646 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,358 |
||