سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات158
تعداد شماره‌ها6,225
تعداد مقالات67,685
تعداد مشاهده مقاله114,983,876
تعداد دریافت فایل اصل مقاله89,655,677
صابری ورزنه, حسین. (1394). تطورات بنیادین مفهوم «ذات نامتناهی». , 12(3), 593-622. doi: 10.22059/jpht.2015.56363
حسین صابری ورزنه. "تطورات بنیادین مفهوم «ذات نامتناهی»". , 12, 3, 1394, 593-622. doi: 10.22059/jpht.2015.56363
صابری ورزنه, حسین. (1394). 'تطورات بنیادین مفهوم «ذات نامتناهی»', , 12(3), pp. 593-622. doi: 10.22059/jpht.2015.56363
صابری ورزنه, حسین. تطورات بنیادین مفهوم «ذات نامتناهی». , 1394; 12(3): 593-622. doi: 10.22059/jpht.2015.56363

تطورات بنیادین مفهوم «ذات نامتناهی»

مجله علمی " فلسفه دین "
مقاله 8، دوره 12، شماره 3، مهر 1394، صفحه 593-622    اصل مقاله (570.96 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2015.56363
نویسنده
حسین صابری ورزنه*
دکتری فلسفۀ دانشگاه تهران
چکیده
مفهوم «ذات نامتناهی» که هم از جنبۀ فلسفی و هم الهیاتی اهمیت دارد، تطورات بنیادین زیادی را در طول تاریخ تفکر در غرب پشت سر گذاشته است. پیشاسقراطیان برخورد دوگانه‌ای با آن داشته‌اند. برخی چون آناکسیمندر و ملیسوس به دیدۀ پذیرش به آن نگریسته‌اند. این آرخه از نظر آنان، منشأ، الهی‌، فناناپذیر، درون‌ماندگار‌ در جهان طبیعت و سابق بر کثرات و مشتمل بر آنهاست، اما در عین‌حال «شخص» نیست. در مقابل، فیثاغورس، پارمنیدس، افلاطون و ارسطو نامتناهی را با نامتعین، نامعقول و آشوبناک یکی دانسته‌اند و از این جنبه، آن را وصفی منفی تلقی کرده‌اند. اما فیلون و به‌تبع او متألهان مسیحی، نامتناهی را وصف خدا قلمداد کرده‌اند و با فرارَوی از سنت پیشاسقراطی بر تعالی کامل ذات نامتناهی و همچنین شخص بودن آن تأکید ورزیده‌اند. در انتهای قرون وسطی بازگشتی ‌سوی درون‌ماندگار دانستن ذات نامتناهی ظهور می‌کند، اما همچنان شخص بودن آن حفظ می‌شود. دکارت به این بازگشت با دیدۀ پذیرش نمی‌نگرد و باز بر تعالی و تشخص به‌صورت توأمان تأکید می‌کند. اتخاذ هر کدام از این نظریات، پیامدهای فلسفی و الهیاتی خاصی را به‌همراه دارد.
 
 
 
 
کلیدواژه‌ها
خدا؛ درون‌ماندگار؛ متعالی؛ متناهی؛ نامتناهی
عنوان مقاله [English]
Foundamental Evolutions of the Concept of “Infinite Essence”
نویسندگان [English]
Hossein Saberi Varzaneh
PHD.univercity of Tehran
چکیده [English]
The concept of “infinite essence” that is both philosophically and theologically important, has passed many different evolutions in western history of thought. Presocratics has evaluated it in two different ways. Anaximender and melissus agree that the principle substance is infinite and divine, but neither absolutly transcendent nor anthropomorphic. The infinite is the fusis in its substantial aspect. In another hand, many ancient Greek philosophers specially Plato and Aristotle think that the perfect thing can not be infinite, because in their point of view, the infinite is indetermind both ontologically and epistemologically, so not existant. But Philo in effect of jewish Bible and tradition, set the infinity and perfection together as attributes of God, and Christian theologists in agreement with him, considered God as infinite and transcendent being who is beyond of nature and psychologically person. In last ages of mediavel period some Christians changed their view in respect of transcendence and considered God as immanent but yet person. By the outset of new age, Descartes accepted the idea of infinite, transcendent and personal God and considered that perfection and infinity can be taken together as attributes of divine being.
 
 
کلیدواژه‌ها [English]
infinite, Finite, god, Transcendent, Immanent
مراجع

 

علاوه بر عهد عتیق

  1. ابن سینا، حسین‌بن عبدالله (1430). الشفاء، جلد 10، چاپ ابراهیم مدکور و سعید زاید، قم، انتشارات ذوی‌القربی.
  2. ابن میمون، موسی (1972). دلالهالحائرین، به تحقیق یوسف آتای، قاهره، مکتبه الثقافه الدینیه.
  3. اپستاین، ایزیدور (1385). یهودیت: بررسی تاریخی، ترجمۀ بهزاد سالکی، تهران، مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
  4. ارسطو (1377). متافیزیک،ترجمۀ شرف‌الدین خراسانی، تهران، انتشارات حکمت.
  5. ارسطو (1379). درآسمان، ترجمۀ اسماعیل سعادت، تهران، انتشارات هرمس.
  6. ارسطو (1385). سماعطبیعی،ترجمۀ محمد حسن لطفی، تهران، نشر طرح نو.
  7. افلاطون (1380). دورۀآثارافلاطون، جلد 4، ترجمۀ محمد حسن لطفی، تهران، انتشارات خوارزمی.
  8. ایلخانی، محمد (1386). تاریخفلسفهدرقرونوسطیورنسانس، تهران، انتشارات سمت.
  9. ایلخانی، محمد (1387). وجوددرقرونوسطایمتقدم، دوفصلنامۀ شناخت، شمارۀ 59: 7 - 25.
  10. بغدادی، ابوالبرکات (1373). الکتابالمعتبرفیالحکمه، افست، اصفهان.
  11. بهشتی، محمدرضا (1387). تحوّلتاریخیمفاهیم، نامۀ پژوهش،شمارۀ 13: 49 - 66.
  12. حسن‌زاده، صالح؛ آیت‌اللهی، حمید رضا (1386). سیروتطورمفهومخدادرفلسفۀغربازنظرسهفیلسوف دکارتی، نامۀ مفید،شمارۀ 59: 87 - 102.
  13. حلّی، حسن‌بن یوسف‌بن مطهر (1422). کشفالمرادفیشرحتجرید‌الاعتقاد، به تحقیق حسن حسن‌زادۀ آملی، قم، مؤسّسه النشر الاسلامی.
  14. خراسانی، شرف‌الدین (1387) نخستینفیلسوفانیونان، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
  15. دکارت، رنه (1376). فلسفۀدکارت: قواعدهدایتذهن،اصولفلسفه،انفعالاتنفس، ترجمۀ منوچهر صانعی دره‌بیدی، تهران، انتشارات الهدی.
  16. دکارت، رنه (1385). تأملاتدرفلسفۀاولی، ترجمۀ احمد احمدی، تهران، انتشارات سمت.
  17. دکارت، رنه (1386). اعتراضاتوپاسخ‌ها، ترجمۀ علی افضلی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
  18. ژیلسون، اتین (1374). خدا و فلسفه، ترجمۀ شهرام پازوکی، انتشارات حقیقت.
  19. صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم (1337). الحکمهالمتعالیهفیالاسفارالعقلیهالاربعه، افست، قم.
  20. طالب‌زاده، سید حمید (1385). متناهیونامتناهی، مجلۀ فلسفه، شمارۀ 11: 87 - 102.
  21. فلوطین (1389). دورۀ آثار افلوطین، جلد 2، ترجمۀ محمد حسن لطفی، تهران، انتشارات خوارزمی.
  22. کاپلستون، فردریک (1380 الف). تاریخفلسفه: یونانوروم، ترجمۀ جلال‌الدین مجتبوی، تهران، انتشارات سروش و علمی و فرهنگی.
  23. کاپلستون، فردریک (1380ب). ازدکارتتالایب‌نیتس، ترجمۀ غلامرضا اعوانی، تهران، انتشارات سروش.
  24. کاپلستون، فردریک (1387).  تاریخفلسفه: ازآوگوستینوستااسکوتوس، ترجمۀ ابراهیم دادجو، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
  25. گمپرتس، تئودور (1375). متفکرانیونانی، ترجمۀ محمد حسن لطفی، جلد 2، تهران، انتشارات خوارزمی.
  26. گندمی نصرآبادی، رضا (1392). فیلون اسکندرانی: مؤسس فلسفۀ دینی، قم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب و سازمان سمت.
  27. لاهیجی، عبدالرزاق (1306) .شوارقالالهامفیشرحتجرید‌الکلام، تهران، انتشارات مهدوی.
  28. هسیودس (1387). تئوگونیهسیودس،ترجمۀ فریده فرنودفر، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  29. Aquinas, Thomas (1912), Summa Theologica, Catholic Church Edition, Vol 1, London.
  30. Aristotle (1984), The Complete Works, 2 Vols, Trans by Lonathan Barnes, Princeton.
  31. Armstrong, A. H (1955), Plotinus Doctrine of the Infinite and It’s Significance for Christian Thought, Downside Review(73), pp 47-58.
  32. Augustine, Aurelius (1871), On the Trinity, trans by Arthur West Haddan, Edinburgh.
  33. Augustine, Aurelius (1912), Confessions: Books 1-8, trans by William Watts, Loeb Classical Library.
  34. Barnes, Jonathan (2005), The Presocratic Rhilosophers, Routledge.
  35. Borchert, Donald (edi:2006), Encyclopedia of Philosophy, 10 Vols, Mcmillan.
  36. Cornford, F. M (1952), Principium Sapientiae, Cambridge.
  37. Cornford, F. M (1997), Plato’s Cosmology, Routledge.
  38. Descartes (1984-85), The Philosophical Writings of Descartes, Trans by Cottingham, Vol 1 & 2, Cambridge.
  39. Descartes (1991), The Philosophical Writings of Descartes, Trans by Cottingham, Vol 3, Cambridge.
  40. Drozdek, Adam (2008), In the Beginning Was the Apeiron, Stuttgart.
  41. Finkelberg, Aryeh (1993), Anaximender’s conception of the apeiron, phronesis(38/3), pp 229- 256.
  42. Furley, David & Allen, R (edi:1970), Studies in Presocratic Philosophy, Vol 1, Routledge.
  43. Guthrie, W. K. C (1962), A History of Greek Philosophy, Vol 1. Cambridge.
  44. Guthrie, W. K. C (1978), A History of Greek Philosophy, Vol 5. Cambridge
  45. Holscher, U (1970), Anaximender and the Beginnings of Greek Philosophy, In Furley & Allen (edi:1970), pp 281-322.
  46. Kahn, Charles (1960), Anaximander and the Origins of Greek Philosophy, New York.
  47. Kirk, G.S; Raven, J.E; Schofield, M (1990), The Presocratic Philosophers, Cambridge.
  48. Lovejoy, Arthur (1909), The Meaning of phusis in the Greek Physiologers, The   philosophical Review(18/4), pp 369-383.
  49. Moore, A. w (2001), The Infinite, London, Routledge.
  50. Naddaf, Gerard (2005), The Greek Concept of Nature, New York.
  51. Owen, H. P (1967), Infinity in Theology and Metaphysics, In Borchert(edi:2006),Vol 4, pp 667-671.
  52. Plato (1989), Collected Dialogues, 2 Vols, Trans by Edith Hamilton, Princeton.
  53. Plotinus (1969-1988), Enneads, Translated by A. H. Armstrong, 7 Vols, Loeb Classical.
  54. Ross, david (1981), Aristotle’s Metaphysics, 2 Vols, Oxford, Clarendon.
  55. Solmsen, Friedrich (1962), Anaximander’s infinite, AGPH(44/2), pp 109-131.
  56. Taylor, A.E (1971), Plato: The Man and His Works, London.
  57. Undusk, Rein (2009), Infinity on the Threshold of Christianity, Trames(63/58), pp 307-340.
  58. Vlastos, Gregory (2005), Plato’s Universe, Washington, Parmenides Pub.
  59. Wolfson, Harry (1934), The Philosophy of Spinoza, 2 Vols, Harvard.
  60. Wolfson, H. A (1962), Philo: Foundations of Religious Philosophy, Vol 1, Harvard.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,744
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 895


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب