
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,692 |
تعداد مقالات | 72,229 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,181,540 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,010,384 |
مخاطرات گستردۀ اجتماعی در بستر مکاتب و اندیشههای حقوق جزا و جرمشناسی | ||
مدیریت مخاطرات محیطی | ||
مقاله 2، دوره 2، شماره 3، مهر 1394، صفحه 275-289 اصل مقاله (424.19 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی بنیادی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhsci.2015.56067 | ||
نویسندگان | ||
بهمن شهریاری* 1؛ محمد ابراهیم شمس ناتری2 | ||
1کارشناس ارشد حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه تهران | ||
2عضو هیأت علمی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
مخاطرات گستردۀ اجتماعی شامل گسترۀ وسیعی از مسائل و معضلات است که هر یک میتواند بر وجوه مختلف زندگی فردی و اجتماعی انسان و نیز ارزشها و حقوق مختلف تأثیر نامطلوب گذارد. سابقه، پیشینه و ادبیات مربوط به شناسایی مخاطرات در حقوق، در دو قسم تاریخی و معاصر، شایان کاوش و بررسی است. در دورۀ تاریخی میتوان دو رویکرد سدة نوزدهمی و سدۀ بیستمی را به مطالعه نشست. دورکیم بهعنوان نخستین نظریهپرداز این حوزه، در انتقاد از عقاید لومبرزو مبنی بر جبری بودن وقوع جرم و جرمگرایی ذاتی مجرم، وقوع جرم را محصول جامعهای دانست که یکی از سازمانهای آن دچار مشکل شده است. در ادامه و با نگرشی بر عقاید و مکاتب مطرحشده در سدۀ بیستم، اندیشهورزان مکتب سوسیالیسم را عقیده بر آن استوار گشت که وقوع جرم محصول نظام سرمایهداری و برآمده از بیعدالتیهای اجتماعی و توزیع ناعادلانۀ ثروت است. از اینروی بر نوعی جبرگرایی اقتصادی در وقوع جرایم باور داشتند. رویکرد شایان توجه بعدی جرمشناسی واکنش اجتماعی بود. در این مکتب، نهادهای مبارزه با جرم و نیز کنترل جرم موضوع مطالعه قرار گرفت و دوربین مطالعاتی از بزهدیده و مجرم به سمت نهادهای دیگر سوق پیدا کرد و سرانجام جرمشناسی رادیکال، در قالبی ایدئولوژیک و اعتقادی، جرم را خارج از مباحث مطروحه در حقوق جزای حاکم بنا نهاد و راه را برای بیان نظریههایی گاه افراطیتر، در قرن بیستویکم گشود. رویکرد معاصر با نگاهی جدید به مخاطرات، با صراحت و تأکید بیشتر نسبت به آنچه پیشتر مطرح شده بود، در قالب عقاید زمیولوژیستها و با انتقادی جدی از تعریف مضیق و محدود جرم، علت بسیاری از مشکلات، آسیبها و مخاطرات بهوجودآمده در زندگی بشر را از آن جهت معرفی کردهاند که رفتارهای منتهی به مخاطرات، مورد توجه شایسته و بایستۀ حقوق کیفری قرار نگرفته و هیچگاه انگارة جرم، شامل این موارد نبوده است. از این جهت، ایشان را باور بر آن بود تا بهجای شناخت جرم، باید از شناخت آسیبهای اجتماعی سخن راند. از اینروی میتوان نظریههای مطروحه در مکتب یادشده را نمودی بارز از بررسی مخاطرات در حقوق بیان کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
انگارۀ جرم؛ پیشینۀ شناسایی؛ حقوق کیفری؛ جرمشناسی؛ مخاطرات گسترده | ||
مراجع | ||
[1]. اردبیلی، محمد علی، (1385)، حقوق جزای عمومی، چاپ شانزدهم، جلد نخست، نشر میزان. [2]. التاویلا، انریکو، (1389)، روانشناسی قضایی، ترجمه دکتر مهدی کی نیا، چاپ سوم، انتشارات مجد. [3]. بریث ناچ، سیموس، (1383) جرم و مجازات از نظرگاه امیل دورکیم، برگردان: محمد جعفر ساعد، چاپ اول ، انتشارات خرسندی. [4]. تقریرات درس جامعهشناسی جنایی دکتر نجفی ابرندآبادی، (1384)، تهیه و تنظیم: مهدی صبوریپور، دانشگاه شهید بهشتی. [5]. تقریرات درس جرمشناسی دکتر نجفی ابرندآبادی ( از جرمشناسی انتقادی تا جرمشناسی امنیتی)، (1392) تهیه و تنظیم: سکینه خانعلیپور و مهدی قربانی، دانشگاه شهید بهشتی. [6]. پیکا، ژرژ، (1390)، جرمشناسی، برگردان: علی حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ دوم، نشر میزان. [7]. عبدالفتاح، عزت، (1381)، جرم چیست و معیارهای جرم انگاری کدام است، ترجمه: اسماعیل رحیمینژاد، مجله حقوقی دادگستری، شمارۀ 41. [8]. عربستانی، مهرداد،(1393)، پیشگیری از آسیبهای اجتماعی: آسیبهای اجتماعی نوپدید، نظریات و راهکارها، چاپ اول، تهران: فرهامه. [9]. علیزاده، عبدالرضا، (1387)، مبانی رویکرد اجتماعی به حقوق؛ جستاری در نظریههای جامعهشناسی حقوق و بنیادهای حقوق ایران، چاپ اول، تهران: سمت. [10]. فرح بخش، مجتبی، (1389)، تاثیر فایده گرایی بر جرم انگاری، رساله دکتری، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران. [11]. فلاحی، احمد، (1391)، اصل ضرورت در جرم انگاری، رسالۀ دکتری، پردیس قم دانشگاه تهران. [12]. گسن، ریمون، (1379)، آیا جرم وجود دارد، ترجمه: علی حسین نجفی ابرندآبادی، مجلۀ تحقیقات حقوقی، شمارۀ 9. [13]. مجموعه مقالات اولین همایش ملی مخاطرات و حقوق، (1394)، چاپ اول، ناشر: انجمن مخاطرهشناسی ایران www.ihsa.ir [14]. مختصر جرمشناسی(خلاصه مباحث جرمشناسی دکتر نجفی ابرند آبادی)، (1387)، تدوین: مجتبی جعفری، دانشگاه شهید بهشتی. [15]. نجفی ابرندآبادی، علی حسین، (1390)، از جرمشناسی تا آسیب اجتماعیشناسی، مجلۀ تحقیقات حقوقی (یادنامۀ شادروان دکتر رضا نوربها)، دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی، ضمیمۀ شمارۀ 56. [16]. نجفی ابرندآبادی، علی حسین و هاشم بیگی، حمید، (1390)، دانشنامة جرمشناسی، چاپ دوم، انتشارات گنج دانش. [17]. نجفی توانا، علی، مجرمین یقه آبی، مجرمین یقه سفید، مجرمین یقه طلایی، به نقل از : http://anthoropology.ir/note/14748 [18]. وایت، راب و فیونا هینز، (1392)، جرم و جرمشناسی، ترجمه: علی سلیمی، چاپ ششم، انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. [19]. ون هام ، فرانسواز، (1392)، آسیب اجتماعی شناسی، رشته جدید، توسعۀ قلمرو جرمشناسی ؟ برگردان : سید حسین حسینی و اقبال محمدی، در: دایرة المعارف علوم جنایی (مجموعه مقالههای تازههای علوم جنایی، کتاب دوم) ، چاپ نخست، نشر میزان. [20]. Ashworth, Andrew, (1992), Principle of Criminal Law, Oxford University Press. [21]. Hillyard, Paddy and Christina pantazis and Steve tombs and Dave Gordon,(2008), " Social Harm and its limits", in: Criminal obsessions: Why harm matters more than crime, Centre for Crime and Justice Studies, kings college London, Second edition. [22]. Hillyard, Paddy and Steve tombs;(2008), " Beyond criminology?" , in: Criminal obsessions: Why harm matters more than crime, Centre for Crime and Justice Studies, kings college London, Second edition. [23]. Husak, Douglas,(2008), Overcriminalization, The Limits of the criminal Law, Oxford University Press. [24]. Jeffry. H. Reiman, (2000), " The rich get richer and the poor get prison " , Ideology, class and criminal justice, boston, allyn and bacon. [25]. Pemberton, simon ,(2008), "Where next? The future of the social harm perspective", in: Criminal obsessions: Why harm matters more than crime, Centre for Crime and Justice Studies, kings college London, Second edition. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,273 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,289 |