تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,117,528 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,223,117 |
قرارداد بهمثابۀ قانون طبیعی (عقلی)؛ تأملی در مبنای اعتبار مفاد قرارداد در نظام حقوق قراردادهای ایران و فرانسه | ||
مطالعات حقوق تطبیقی | ||
مقاله 9، دوره 6، شماره 2، مهر 1394، صفحه 601-625 اصل مقاله (403.2 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jcl.2015.55778 | ||
نویسنده | ||
مهدی شهابی* | ||
استادیار گروه حقوق دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
قرارداد بهمثابۀ قانون طبیعی است. این تعبیر به معنای نفی اصل حاکمیت اراده و ارادۀ قانونگذار دولتی بهعنوان مبنای اعتبار مفاد قرارداد است؛ چراکه منشأ وجودی و اعتباری قانون طبیعی، نه اراده، بلکه عدالت و انصاف طبیعی است. مبنای اعتبار مفاد قراردادِ تشبیهشده به چنین قانونی را باید در همان عدالت و انصاف طبیعی جستجو کرد. با اتخاذ این رویکرد، اصل عدالت و انصاف قراردادی- نه اصل حاکمیت اراده و یا اصل لزوم- اصل برتر قراردادی خواهند بود. چنین نگرشی، با نظام حقوق قراردادهای ایران نیز سازگارتر است. در نظام حقوقی ایران، نه ارادۀ قانونگذار دولتی و نه اصل حاکمیت اراده، هیچکدام مبنای اعتبار مفاد قرارداد نیستند تا «ستایش قرارداد» نتیجه شود، بلکه ارادۀ شارع مبنای اعتبار مفاد قرارداد است و ارادۀ شارع نیز اصل لاضرر و اصل نفی عسر و حرج را حاکم بر سایر اصول قراردادی میداند. | ||
کلیدواژهها | ||
اصل انصاف قراردادی؛ اصل عدالت قراردادی؛ قانون؛ قرارداد؛ مبنای اعتبار مفاد قرارداد | ||
مراجع | ||
الف) فارسی
ب) عربی 12. انصاری، شیخ مرتضی (1374ش)، المکاسب، الجزء الثالث، قم، انتشارات دهاقانی. 13. البجنوردی، سید محمدحسن (1428ق)، القواعد الفقهیه، المجلد الاول و المجلد الثالث، الطبعه الثالث، قم، منشورات دلیل ما. 14. حسینی مراغهای، میر عبدالفتاح (1417ق)، العناوین، قم مؤسسۀ نشر اسلامی. 15. السند، آیت ا... شیخ محمد (1430ق)، بحوث فی قرائه النص الدینی، بقلم السید عماد الحکیم و الشیخ مصطفی الاسکندری، الطبعه الاولی، قم، باقیات و مکتبه فدک. 16. مکارم شیرازی، ناصر (1370ش)، القواعد الفقهیه، الجزء الثانی، الطبعه الثالثه، قم، ناشر: مدرسه الامام علی بن ابی طالب علیه السلام. 17. المیرزا محمد حسین الغروی النائینی (1413ق)، المکاسب و البیع، تقریر ابحاث الاستاذ الاعظم المیرزا النائینی، بقلم العلامه الربانی الشیخ محمد تقی الاملی، الجزء الاول، قم، مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین بقم.
ج) لاتین
18. Aubenque, P. (1980) «La loi selon Aristote», Archives de philosophie du droit, n° 25, Paris, Sirey, pp. 147-157
19. Aynès, L. (2005) «Le contrat, la loi des partie», In. Cahiers du conseil constitutionnel, n° 17 (dossier : Loi et Contrat), p. 121-126
20. Bastit, M. (1990) «La loi », In. Archives de Philosophie du droit, n° 35, Vocabulaire du droit, Paris, Sirey, pp. 211-220
21. Batiffol, H. (1968) «La crise du contrat et sa portée», In. Archives de philosophie du droit, n° 13, Paris, Sirey, pp. 13-30
22. Batiffol, H. (1980) «La loi et la liberté», Archives de philosophie du droit, n° 25, Paris, Sirey, p. 79-87
23. Chazal, J. P. (2001) «De la signification du mot loi dans l’article 1134 alinéa 1e du code civil », In. RTD. Civ, n° 2, pp. 265-285
24. Chazal, J. P. (2003) «L. Josserand et le nouvel ordre contractuel», In. Revue des contrats, n° 1, pp. 325-328
25. Chehata, Ch. (1968) «Le concept de contrat en droit musulman», In. Archives de philosophie du droit, n° 13, Paris, Sirey, pp. 129-141
26. Collins, H. (1987) «Roberto Unger and the Critical legal studies movement» In. Journal of law and society, Vol. 14, n° 4, pp. 387-410
27. Durkheim, E. (1995) Leçons de Sociologie, 2e édition, Paris, Puf, Coll. Quadrige,
28. Fabre-Magnan, M. (2001) «L’obligation de motivation en droit des contrats», In. Le contrat au début du XXIe siècle, Etudes offertes à Jaques Ghestin, Paris, L. G. D. J., pp. 301-330
29. Finnis, John, (1998), Moral, Political and Legal theory, founders of modern political and social thought, First published, new York, Oxford university press,
30. Gaillard, E. (1987) »La représentation et ses idéologies en droit privé français«, Droits, n° 6. p. 91-98
31. Ghestin, J. (1981) «L’utile et le juste dans les contrats», In. Archives de philosophie du droit, n° 26, L’utile et le juste, Paris, Sirey, pp. 35-57
32. Ghestin, J. (1990) «La notion de contrat », In. Recuil Dalloz, n° 23, pp. 147-156
33. Ghestin, J. (1993) Traité de droit civil, La formation du contrat, 3e édition, Paris, L.G.D.J.
34. Hébraud, P. (1960) «Rôle respectif de la volonté et des éléments objectifs dans les actes juridiques », In. Mélanges offerts à Jacques Maury, T. II, Droit comparé, théorie générale du droit et droit privé, 1e édition, Paris, Librairie Dalloz et Sirey, pp. 419-477
35. Jamin, Ch. (2002) Une brève histoire politique des interprétations de l’article 1134 du code civil, In. Recueil Dalloz, pp. 901-907
36. Kelsen, H. (1940) «La théorie juridique de la convention», In. Archives de philosophie du droit et de Sociologie juridique, n° 1-4, Paris, Sirey, pp. 33-76
37. Le Gac-Pech, Sophie, (2011) «Principes généraux et droit prospectif», In. Petites affiches, n° 125, pp. 4-10
38. Mazeaud, D. (2003) «Le nouvel ordre contractuel», In. Revue des contrats, n° 1. pp. 295-304
39. Montesquieu, (1998) De l’Esprit des lois, 1e édition, Oxford, Voltaire Fondation Ltd.,
40. Morin, G. (1927) La loi et le contrat, 1e édition, Paris, Alcan
41. Morin, G. (1940) «La désagrégation de la théorie contractuelle du code», Archives de philosophie du droit et de sociologie juridique, n° 1-4, Paris, Sirey, pp. 7-32
42. Perelman, C. (1968) Droit, moral et philosophie, 1e édition, Paris, L. G.D.J.
43.Portalis, Jean-Etienne-Marie, (2007) De l’usage et de l’abus de l’esprit philosophique durant le XVIIIe siècle, préface de Joel-Benoît d’Onorio, T. I, 1e édition, Paris, Dalloz
44. Rémy, P. (1987) «Droit des contrats : questions, positions, propositions», In. Le droit contemporain des contrats, sous la direction de L. Cadiet, 1e édition, Paris, économica, pp. 271-282
45. Ripert, G. (1949) La règle morale dans les obligations civiles, Paris, 4e édition, L. G. D. J.
46. Rouhette, G. (1987) «La force obligatoire du contrat, Rapport français», In. Le contrat aujourd’hui : Comparaisons franco-anglaises, sous la direction de D. Tallon et D. Haris, 1e édition, Paris, L.G.D.J., pp. 27-36
47. Rousseau, J-J. (1996) Du contrat social ou principes du droit politique, 1e édition, Paris, Librairie générale français
48. Savatier, R. (1964) Métamorphoses économiques et sociales du droit civil d’aujourd’hui, 3e édition, Paris, Dalloz,
49. Savaux, E. (1997) La théorie générale du contrat, mythe ou réalité ?, prèf J. L. Aubert, 1e édition, Paris, L.G.D.J.
50. Sériaux, A. (1993) «Contribution à la théorie de la loi : comment traduire le concept thomiste d'ordinatio?» In. Archives de philosophie du droit. n° 38, Paris, Sirey, pp. 291-295
51. Terré, F. ph. Simler et Y. Lequette, (2005) Droit civil, Les obligations, 9e édition, Paris, Dalloz
52. Terré, François, (1968) «Sur la sociologie juridique du contrat», In. Archives de philosophie du droit, n° 13, Paris, Sirey, pp. 71-88
53. Villey, Michel. (2003) La formation de la pensée juridique moderne, 1e édition, Paris, PUF | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,768 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,102 |