پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,192,865 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,941,174 |
مناسبات شیعه و معتزله در قرن چهارم هجری | ||
| مجله ادیان و عرفان | ||
| مقاله 8، دوره 48، شماره 1، فروردین 1394، صفحه 121-138 اصل مقاله (353.06 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2015.55572 | ||
| نویسندگان | ||
| ضرغام گرجی پور* 1؛ محمدعلی چلونگر2؛ علیرضا ابطحی* 3 | ||
| 1دانشجوی دکتری گروه تاریخ، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران. | ||
| 2استاد گروه تاریخ، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| 3استادیار گروه تاریخ، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| از نیمۀ دوم قرن اول هجری به بعد، فرق و مذاهب مختلف کلامی شروع به رشد کردند. یکی از این جریان‌های فکری معتزله بود که تا اواسط قرن سوم هجری روابط چندان مطلوبی با شیعه نداشت؛ بنابراین تا این برهه از زمان بسیاری از رهبران دو گروه ردیه‌های فراوانی بر آثار هم‌دیگر می‌نوشتند که هدف آن‌ها از این عمل، دفاع از اصول اعتقادی مکتب خود بود که در بسیاری از موارد با تعصب و چشم‌پوشی از حقیقت نیز همراه میشد. اما از نیمۀ دوم قرن سوم هجری خصوصاً با روی کار آمدن حکومت شیعی آل‌بویه این جریان فکری به گونه‌ای دیگر طی طریق کرد و روابط فکری معتزله با شیعه بسیار به هم نزدیک شد به‌طوری که بسیاری از شیعیان از استادان معتزلی علم فراوانی کسب کردند و بعضی از معتزلیان مثل راوندی و ابوعیسی وراق به شیعه گرویدند و اصطلاح متشیعۀ معتزله در این عصر، اصطلاحی رایج که به معتزلیانی که به شیعه گرایش پیدا کرده بودند، اطلاق میشد. همچنین بسیاری از بزرگان معتزله با رهبران فکری شیعه مثل شیخ مفید، خاندان نوبختی و... تعاملات مختلفی برقرار کردند که این تعاملات هرگز به خشونت نگرایید و هر دو گروه ، نظریات هم را با تسامح و تساهل می‌شنیدند. در نگاه کلی، در قرن چهارم هجری معتزله و شیعه خصوصاً شیعۀ زیدیه تأثیر متقابلی بر یکدیگر برجا گذاشتند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آل‌بویه؛ شیعه؛ صاحب‌بن عباد؛ قاضی عبدالجبار؛ قرن چهارم هجری و معتزله | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The relations between shia and Mutazele In the fourth century AD | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zargham Gorjipour1؛ Mohammad ali Cheloongar2؛ Alireza Abtahi3 | ||
| چکیده [English] | ||
| Since the second half of the first century AD onward, varicus verbal sects and Religions began to flourish. One of the currents, thought was Mutazelie that there was no desirable relations with shia until the middle of third century AD. Therefore, at this point of times many leaders of two groups wrote so many refutuation in the case of each other, that their purpose of this action was to defend their philosophy principles against each other, which in many cases were associated with prejudice and condone of the fact. But , since the second half of the third century AD, this currents, thought went other wise, especially with coming of ale Boyeh Shiite government intellectual relations of mutazelies and Shiites were closed to eachother. So that, many Shiites gained so much knowledge from mutazele's masters. Some of mutazelies like Ravandi and Abo Isa varagh joined Shiite.The term Shiite mutazele in this era, was the most common term that reffered to mutazeles that were tending to Shiite. many Shiite leaders established various interactions with shia thought leaders like sheikh mofied, nobakht's families and … . and these interactions were never lead to violence and both groups heard the theories of each other with tolerance. In general overview it must be said that in the foarth century AD, mutazele and shia, especially zeydieh shia had mutual effects on eachother. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| AleBoyeh, Fourth century AD, ghazi Abdul Jabar, Mutazele, Sahebe bne Ebad, Shiite | ||
| مراجع | ||
|
]1 [ ابن ابی‌الحدید، عزالدین ابوحامدبن محمد (1378 ه.ق). شرح نهج‌البلاغه. تحقیق: محمد ابوالفضل، مصر، دارالاحیاء الکتب العربیه. ]2[ ابن اثیر، عزالدین علی، (1407 ه.ق). الکامل فی التاریخ. الطبعة السادسة، لبنان، بیروت، دارالکتب العلمیه. ]3[ ابن تغری بردی، جمال‌الدین ابوالمحاسن، ( 1383 ه.ق). النجوم الزاهره فی ملوک مصر و قاهره. مصر، وزارة الثقافة و الارشاد. ]4 [ ابن جوزی، ابوالفرج، (1412 ه.ق). المنتظم. بیروت، دارالکتب العلمیه. ]5[ ابن عباد، صاحب، (1374 ه.ق). رسالة فی الهدایة و الضلالة. تحقیق: حسین علی محفوظ و محمد موقر، تهران، انجمن فرهنگی مهر. ]6[ ابن عتبه، (؟). عمده الطالب فی انساب آل ابی طالب. قم، منشورات رضی. ]7[ ابن مرتضی، احمدبن یحیی، (؟). طبقات المعتزله. بیروت. منشورات دارالمکتبة الحیاء. ]8[ ابن مرتضی، احمدبن یحیی، ( 1988 م). المنیة و الامل. تحقیق: محمدجواد مشکور، بیروت، دارالفکر. ]9[ ابن ندیم، (1391 ه.ق). الفهرست فی اخبار العلماء المنصفین من القدماء و المحدثین و اسماء کتبهم. تهران، مروی. ]10[ اقبال، عباس، (1345 ه.ش). خاندان نوبختی. تهران، کتابخانه طهوری. ]11[ بغدادی، ابومنصور عبدالقاهر، (1948 م). الفرق بین الفرق. قاهره، نشر الثقافه الاسلامیه. ]12[ جارالله، زهدی حسن، (1366 ه.ق). المعتزله. مصر، مطبعة القاهره. ]13[جعفریان، رسول، ( 1372 ه.ش). مناسبات فرهنگی معتزله و شیعه. تهران، سازمان تبلیغات اسلامی. ]14[ خطیب بغدادی، (؟). تاریخ بغداد. مصر، قاهره، دارالفکر. ]15[ زرکلی، خیرالدین، (1989 م). الاعلام. بیروت، دارالعلم للملایین. ]16[ سیدمرتضی، (1410 ه.ق). الشافی. قم. بی‌نا. ]17[ الشریف الرضی، (؟). دیوان شریف‌الرضی. تحقیق: محمد حلو ، بیروت، بی‌نا. ]18[ شهرستانی، ابوالفتح محمدبن عبدالکریم، (1368 ه.ق). الملل و النحل. قاهره، مطبعة حجازی. ]19[ شیخ مفید، محمدبن نعمان، (؟). اوائل‌المقالات. قم، مکتبة الداوری. ]20[ شیخ مفید، محمدبن نعمان (؟). فصول‌المختاره. قم، مکتبة الداوری. ]21[ صبحی، احمدمحمود، (1405 ه.ق). فی علم‌الکلام. بیروت، دارالنهضة العربیة. ]22[ صفدی، صلاح الدین، (1411 ه.ق). الوافی بالوفیات. بیروت، دارالکتب العلمیه. ]23[ طبری، محمدبن حریر،(1403 ه.ق). تاریخ الامم و الملوک، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات. ]24[ عسقلانی، ابن حجر (1416 ه.ق) لسان المیزان، بیروت ، داراحیاء التراث العربی. ]25 [مادلونگ، ویلفرد، (1375 ه.ش). مکتب‌ها و فرقه‌های اسلامی در سده‌های میانه. تحقیق: جواد قاسمی، مشهد، آستان قدس رضوی. ]26 [ مسعودی، ابوالحسن علی‌بن حسین، (؟). مروج‌الذهب و معادن الجوهر. بیروت، دارالفکر. ]27 [ مسعودی، ابوالحسن علی‌بن حسین، ( 1357 ه.ق). التنبیه و الاشراف. مصر، بی‌نا. ]28 [ مقدسی، ابوعبیدالله محمدبن احمد، ( 1362 ه.ش). احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم. ترجمه: علینقی منزوی، تهران، شرکت مؤلفان و مترجمان. ]29 [ مکدر موت، مارتین، ( 1376 ه.ش). اندیشه‌های کلامی شیخ مفید. ترجمه: احمد آرام، تهران، عارف و مشهد، آستان قدس رضوی. ]30 [ نجاشی، ابوالعباس، ( 1407 ه.ق). الرجال. قم، بی‌نا. ]31 [ همدانی، قاضی عبدالجبار، ( 1965 م). شرح اصول خمسه. قاهره، مکتبه و هبه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,597 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,778 |
||