![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,696,693 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,927,508 |
تجربهی زیباییشناختی محیط | ||
نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی | ||
مقاله 1، دوره 19، شماره 3، آبان 1393، صفحه 5-14 اصل مقاله (1.54 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfaup.2014.55399 | ||
نویسندگان | ||
جهانشاه پاکزاد1؛ الهه ساکی* 2 | ||
1استاد دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران | ||
2کارشناس ارشد طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران | ||
چکیده | ||
در طول تاریخ بشریت، «زیبایی» همواره یکی از اجزای جداییناپذیر نیازهای انسان بوده، به طوری که مناقشه در مورد منشأ این مفهوم قدمتی حداقل 2.500 ساله داشته، مسیر خود را از قطعیت آغاز کرده، به عدم قطعیت منتهی شده و همواره در طیفی میان دو قطب ذهنیت و عینیت در حرکت بوده است؛ بدین صورت که در یک سر این طیف، نظریهپردازان، زیبایی را فارغ از ادراککننده و در پدیدهها میجویند، و در سر دیگرِ طیف، آن را در چشم بیننده دیده و صرفاً مشروط بر خشنودی حواسّ انسانی میپندارند. با نظر به شکلگیری خوانشهای جدیدتر از تجربهی زیباییشناختی، فقدان مطالعات در این حوزه و به خصوص در متون شهرسازی و طراحی شهری در ایران و اهمیت پرداختن به این مهم به لحاظ تأثیری که بر سلامت انسان و کارآیی زیستشناختی وی دارد، نوشتار حاضر سعی داشته با نظر به پدیدهی زیبا و با اتخاذ سه دیدگاه زیستشناختی، ادراکی و روانشناسیِ گشتالت منشأ زیبایی را در ادراککننده پیگیری کند و به دید بالنسبه جامعی از زیبایی و جایگاه آن در فرآیند ادراکی انسان دست یابد. بر این اساس، لذت زیباییشناختی تنها محدود به حسّ بینایی و تظاهر بیرونی شهر نیست، بلکه حاصل تأثیر کلیهی مقاصد طراحی بر حواسّ انسانی است. | ||
کلیدواژهها | ||
زیبایی ـ تجربهی زیباییشناختی ـ فرآیند ادراک ـ مغز | ||
مراجع | ||
استرنبرگ، آر. جی. و کافمن، جی. سی. (1378). تواناییهای انسان، ترجمهی نهاله مشتاق بیدختی، فصلنامهی تازههای علوم شناختی، شمارهی 3، صص 59-44.
پاکزاد، ج. و بزرگ، ح. (1391). الفبای روانشناسی محیط برای طراحان، چاپ اول، تهران: انتشارات آرمانشهر.
تاتارکوویچ، و. (1381). فرم در تاریخ زیباییشناسی، ترجمهی کیوان دوستخواه، شمارهی 52، صص 61-46.
ریتی، جی. جی. (1390). راهنمای کاربران مغز؛ آشنایی با مغز، ترجمهی امیر رحیمی، چاپ اول، تهران: انتشارات نیلوفر.
فرهودی، س. (1378). زیباییشناسی، فصلنامهی هنر، شمارهی 41، صص 59-53.
کالینسون، دی. (1388). مجموعه مقالات فلسفهی هنر و زیباییشناسی 6: تجربهی زیباشناختی، ترجمهی فریده فرنود، چاپ دوم، تهران: فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران.
کاویانی، م. (1370). زیبایی و زیباشناسی، فصلنامهی فرهنگ، شمارهی 8، صص 264-243.
ویتیک، ای. (1391). زیباییشناسی؛ برگرفته از دانشنامهی برنامهریزی شهری، ترجمهی دکتر علیاصغر ملک افضلی، چاپ اول، تهران: انتشارات موسسهی علم معمار.
یوسفیان، ج. (1379). نگاهی به مفهوم زیباییشناسی، فصلنامهی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، شمارهی 177، صص 179-135.
Beardsley, M.C. (1958). Aesthetics, Indianapolis: Hackett.
Berlyne, D. E. (1971). Aesthetics and Psychobiology, New York: Appleton-Century-Crofts.
Carlson, A. (2012). ‘Environmental Aesthetics’ The Stanford Encyclopedia of Philosophy (summer 2012 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = <http://plato.stanford.edu/archives/sum2012/entries/environmental-aesthetics/>.
Cowan, R. (2005). The Dictionary of Urbanism, Tisbury and Wiltshire: Streetwise Press.
Cuthbert, A. R. (2006). The Form of Cities, Australia: Blackwell Publishing Ltd.
Davies, S., Higgins, K. M., Hopkins, R., Stecker, R., Cooper, D. E. (2009). A Companion to Aesthetics, Blackwell Publishing Ltd.
Dewey, J. (1934). Art and Experience, New York: Putnam.
Dickie, G. (1962). ‘Is Psychology Relevant to Aesthetics?’ The Philosophical Review, Vol.71, No.3: pp. 285-302.
Greer, B. (2010). Beauty, Wellbeing & Prosperity, London: Commission for Architecture and the Built Environment.
Hekkert, P. (2006). ‘Design Aesthetics: Principles of Pleasure in Design’ Psychology Sciences, Vol.48: pp. 157-172.
Ingarden, R. (1985). Selected papers in aesthetics (P. J. McCormick, Ed.). Washington, DC: Catholic University of America Press.
Lavie, T. & Tractinsky, N. (2004). ‘Assessing Dimension of Perceived Visual Aesthetics of Web Sites’ Human-Computer, Vol.60: pp. 269-298.
Nasar, J. (1994). ‘Urban Design Aesthetics: The Evaluative Qualities of Building Exteriors’ Environment and Behavior, Vol.26: pp. 377-401.
Parsons, G. (2010). Beauty and Public Policy, London: Commission for Architecture and the Built Environment.
Porteous, D. J. (1996). Environmental Aesthetics; Ideas, Politics and Planning, London: Routledge.
Reber, R. & Schwarz N. & Winkielman P. (2004). ‘Processing Fluency and Aesthetic Pleasure: Is Beauty in the Perceiver’s Processing Experience?’ Personality and Social Psychology Review, Vol.8, No.4: pp. 364-382
Santayana, G. (1896). The Sense of Beauty; Being the Outlines of Aesthetic Theory, C. Scribner's Sons.
Smith, P. F. (2003). The Dynamic of Delight; Architecture and Aesthetics, London: Routledge.
Smith, P. F. (1976). ‘A Psychological Model for Aesthetic Experience’ Leonardo, Vol.9: pp. 25-31.
URL1: http://mybrainnotes.com/triune-brain-theory.jpg (Accessed 2014).
URL2: http://appliedlifescience.org/wp-content/uploads/2012/07/right-brain-left-brain-fnl-598x441.jpg (Accessed 2014). Xenakis, I. Arnellos, A., Darzentas, J. (2012). ‘The functional role of emotions in aesthetic judgment’ New Ideas in Psychology, Vol.30: pp. 212-226.
Zajonc, R. B. (1984). ‘On the Primacy of Affect’ American Psychologist, Vol.39: pp. 117-123
Zajonc, R. B. (1980). ‘Feeling and Thinking: Preferences Need No Inferences’ American Psychologist, Vol.35: pp. 151-175. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,961 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 12,521 |