تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,515,424 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,776,568 |
ارزیابی اثرات محیط زیستی احداث پیادهراه پل طبیعت و بهبود عملکرد اکولوژیک آن در محدودۀ جغرافیایی منطقۀ 3 تهران | ||
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری | ||
مقاله 8، دوره 3، شماره 2، تیر 1394، صفحه 247-261 اصل مقاله (661.63 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2015.55352 | ||
نویسندگان | ||
حمید قربانی1؛ سمانه زاهدی2؛ امیر هدایتی آقمشهدی* 3 | ||
1دانشجوی دکتری مدیریت گردشگری، مدیر مطالعات و برنامهریزی امور مناطق مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران | ||
2دانشجوی دکتری مدیریت محیط زیست دانشکدۀ محیط زیست و انرژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات | ||
3دانشجوی دکتری برنامهریزی محیط زیست دانشکدۀ محیط زیست دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
با افزایش روزافزون جمعیت شهرها، آلودگی محیط شهرها، سبک زندگی آپارتماننشینی، فاصله گرفتن از محیط طبیعی و غیره، ضرورت نیاز به فضاهای اجتماعی، جذاب و آرامشبخشی مانند پیادهراهها در شهرها روزبهروز افزایش یافته است. پل طبیعت واقع در منطقۀ سه تهران با مساحت 7000 مترمربع، اولین پل صرفاً پیادهرو در ایران است که بوستان آبوآتش و پارک جنگلی طالقانی را به یکدیگر متصل میکند. پل طبیعت جدا از مسائل اقتصادی و اجتماعی، ابعاد اکولوژیک نیز دارد و نیاز به بررسی و ارزیابی در این زمینه وجود دارد. روش تحقیق در این مقاله به این صورت است که برای ارزیابی زیستمحیطی احداث پیادهراه پل طبیعت ابتدا به کمک مدل DPSIR ساختار محیط زیست منطقه بررسی شد، سپس برای ارزیابی اثرات احداث پل طبیعت از روش ماتریس ایرانی استفاده گردید و سپس برای بهبود عملکرد زیستمحیطی آن از رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین بهره گرفته شد. نتایج ارزیابی اکولوژیک احداث پیادهراه پل طبیعت نشان میدهد احداث این پل از لحاظ زیستمحیطی کاملاً تأیید شده است. همچنین در بین اثرات، بهبود عملکرد اکولوژیک منطقه با 2 امتیاز مهمترین اثر و در بین پیامدها نیز بهبود شرایط میکروکلیما و کیفیت هوا و زیستگاههای گیاهی بهطور مشترک با 6/1 امتیاز مهمترین پیامدها به شمار میآیند. استفاده از اصول اکولوژی سیمای سرزمینی در حال حاضر در بسیاری از شهرهای جهان در جریان است و حیات زیستمحیطی و بومی این شهرها را تأمین میکند. شهر تهران نیز برای بهبود عملکرد محیط زیست خود در سطح کلان باید از این اصول پیروی کند. یکی از پایهایترین این اصول شکلگیری و گسترش مفهوم ماتریکس، لکه و کریدور است. بسط و ارتباط این اصل پایهای باید به این صورت باشد که برای بهبود عملکرد محیطی احداث پل طبیعت بر اساس اصول اکولوژی سیمای سرزمین، گسترش لکۀ سبز بوستان آبوآتش- پل طبیعت – بوستان طالقانی با کاربریهای فضای سبز و کاربریهای نیازمند احیا و بازسازی در اطراف پل طبیعت لازم و ضروری است. چنین شبکهای در طولانیمدت نهتنها موجب بهبود عملکرد اکولوژیک منطقه و سطح شهر تهران خواهد شد، بلکه میتواند بر غنای بصری، کیفیت هوا و حتی تنوع زیستی منطقه تأثیرگذار باشد و بهطور کلی کیفیت حیات را در کلانشهر تهران بهبود بخشد. | ||
کلیدواژهها | ||
ارزیابی اثرات زیستمحیطی؛ اکولوژی شهری؛ پل طبیعت؛ پیادهراه؛ ماتریس ایرانی | ||
مراجع | ||
پاکزاد، جهانشاه؛ (1386). مجموعه مقالاتی پیرامون طراحی شهری، انتشارات شهیدی، تهران. پریور، پرستو؛ یاوری، احمدرضا؛ فریادی، شهرزاد؛ ستوده، احمد؛ (1388). تحلیل ساختار اکولوژیک سیمای سرزمین شهر تهــران برای تدوین راهکارهـــای ارتقای کیفیت محیطزیست، مجلۀ محیطشناسی، شمارۀ 51، 56- 45. ثقفی اصل، آرش؛ (1388). اهمیت و نقش پیادهراه در شبکۀ حملونقل شهر پایدار، نهمین کنفرانس مهندسی حملونقل و ترافیک ایران، تهران، اسفند 1388. صالحی، اسماعیل؛ (1386). ویژگیهای محیطی فضاهای امن شهری، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، تهران. عباسی، محمد؛ بلیدی، هدایت؛ (1393). ارزیابی اثرات محیطزیستی با استفاده از ماتریس ایرانی، مطالعه موردی کارخانۀ سیمان مورتار، اولین کنفرانس ملی محیطزیست، دانشگاه صنعتی اصفهان، اردیبهشت 1393. غلامعلیفرد، مهدی؛ میرزایی، میلاد؛ حاتمیمنش، محمد؛ ریاحی بختیاری، عیسی؛ صادقی، محمد؛ (1393). کاربرد ماتریس ارزیابی اثرات سریع و ماتریس ایرانی (اصلاحشده لئوپولد) در ارزیابی اثرات محیط زیستی محل دفن پسماند جامد شهرکرد، مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، دورۀ 16، شمارۀ 1، 46-31. کاشانیجو، خشایار؛ (1389). بازشناخت رویکردهای نظری به فضاهای عمومی شهری، هویت شهری، شمارۀ 6، 95-106. میکاییلی، علیرضا؛ صادقی بنیس، مژگان؛ (1389). شبکۀ اکولوژیکی شهر تبریز و راهکارهای پیشنهادی برای حفظ و توسعۀ آن، پژوهشهای محیط زیست، شمارۀ 2، 43-52.
- Ahern J., 2007, Green infrastructure for cities: The spatial dimension In Cities of the Future: Towards integrated sustainable water and landscape management, Novotny, Vladimir; Breckenridge, Lee; Brown, Paul, Editors, IWA Publishing, London. 265- 283
- Bennett G., Wit P., 2001, The development and application of ecological networks. A review of proposals, plans and programs, IUCN/AID Environment.
- Breuste JH., Qureshi S., 2011, Urban sustainability, urban ecology, and society for urban ecology (SURE). Urban Ecosyst. No 14, pp 313–317.
- Duc Uy P., Nakagoshi N., 2008, Application of land suitability analysis and landscape ecology to urban green space planning in Hanoi, Vietnam. Landscape Ecology Journal, No 29, pp 120-128.
- EEA European Environment Agency., 2006, EEA Glossary. Retrieved November 24. http://glossary. eea.eu.int/EEAGlossary/D/DPSIR.
- Fiedler P L., White P S., Leidy R A., 1997, A Paradigm Shift in Ecology and its Implications for Conservation, Chapman and Hall, New York. USA.
- Forman R T T., 1995, Land Mosaics: The Ecology of Landscapes and Regions, Cambridge Univ. Press, Cambridge. UK.
- Jongman R H G, 2008, Ecological networks are an issue for all of us, Journal of Landscape Ecology, No 1, pp 7- 13.
- Jongman R H G., Pungetti G P., 2004, Ecological Networks and Greenways Concept, Design, Implementation, Cambridge University Press, Cambridge. UK.
- Li Y., Li Y., Qureshi S., Kappas M., Hubacek, K., 2015, On the relationship between landscape ecological patterns and waterquality across gradient zones of rapid urbanization in coastal China. Ecological Modelling. No 20, pp 166-175.
- Pickett S T A., Parker V T., Fiedler P F., 1992, The new paradigm in ecology: implications for conservation biology above the species level. In: P. L. Fiedler and J. A. Jain (eds.)
- Qureshi S., Haase D., Coles R., 2014, The theorized urban gradient (TUG) method—aconceptual framework for socio-ecological sampling in complex urban agglomerations. Ecol. Indic, No 36, pp 100–110.
- Spangenberg J H., Douguet J M., settele J., Heong K L., 2015, Escaping the lock-in of continuous insecticide spraying in rice: Developing an integrated ecological and socio-political DPSIR analysis. Ecol Modell, No 295, pp 188–195.
- Schell L M., Ulijaszek S J., 1999, Urbanism, health and human biology in industrialized countries, Cambridge University Press, UK.
- Schreiber K F., 1987, Connectivity in landscape ecology, International Association of Landscape Ecology. 5th Urban Ecology International Conference, Paris.
- Turner M G., 1989, Landscape Ecology: the effect of pattern on process, Annual Review of Ecology and Systematic. No 20, pp 171- 197. Yousefi M., Hoseinzadeh Z., 2012, Environmental impact assessment using Iranian matrix (Case study: gas pipeline Birjand Srbyshh). Conference planning and environmental management, Tehran. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,171 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,739 |