پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,228 |
| تعداد مقالات | 67,750 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,080,018 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,817,762 |
سنجش سهم علمی زنان دانشگاهی رشته علوم اجتماعی (با تاکید بر عضویت در گروه های علمی و نشریات علمی -پژوهشی ) | ||
| زن در توسعه و سیاست | ||
| مقاله 7، دوره 13، شماره 1، فروردین 1394، صفحه 93-112 اصل مقاله (284.11 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwdp.2015.55208 | ||
| نویسندگان | ||
| نادر رازقی* 1؛ حیدر جانعلی‌زاده2؛ مهدی علیزاده3 | ||
| 1استادیار جامعه‌شناسی گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران | ||
| 2دانشیار جامعه‌شناسی گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران | ||
| 3دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی دانشگاه مازندران | ||
| چکیده | ||
| تفاوت‌های جنسیتی در تولید علم، امروزه به‌طور فزاینده‌ای، مورد توجه جامعه‌شناسان علم قرار گرفته است. آگاهی از وضعیت اولویت‌های علم، فناوری، و منابع انسانی مبتنی بر جنس، از عوامل تعیین‌کننده در سیاست‌گذاری‌های علم و موفقیت برنامه‌ها خواهد بود. مطالعۀ حاضر با هدف بررسی جایگاه و سهم زنان در گروه‌های علمی و نشریات علمی‌ـ پژوهشی علوم اجتماعی انجام شده است. این پژوهش از روش کمّی از نوع تحلیل ثانویه استفاده کرده است. در این راستا، با مراجعه به بایگانی 18 نشریۀ علمی‌ـ پژوهشی علوم اجتماعی در فاصلۀ سال‌های 1388ـ1392 و انتخاب تصادفی یک شماره از هر سال در مجموع 89 جلد از نشریات مذکور جهت تحلیل انتخاب شدند. نتایج نشان داد از میان نشریات بررسی‌شده، زنان فقط در 4 مجله (22درصد) مدیر مسئول و در 5 مجله (28درصد) مسئولیت سردبیری را بر‌عهده داشته‌اند. همچنین، 47 نفر (21درصد) از کل هیئت تحریریه نشریات (224 نفر) زن بودند. از مجموع 685 مقالۀ چاپ‌شده در کل نشریات منتخب، زنان در 19درصد مقالات نویسندۀ اول و در 23درصد مقالات نویسندۀ دوم بوده‌اند. همچنین، فقط 4درصد کل مقالات را زنان به‌صورت انفرادی نوشته‌اند و فقط 7/6درصد مقالات به‌صورت هم‌نویسی بین زنان بوده است. میزان کلی مشارکت زنان در تولید ایده‌ها و تألیف مقالات معادل 42درصد کل مقالات است که نشان می‌دهد با وجود پایین‌بودن حضور زنان در موارد ذکر‌شده، زنان نقش تعیین‌کننده‌ای در تولیدات علمی داشته‌اند. نتایج تحقیق نشان‌دهندۀ وجود نابرابری جنسیتی در گروه‌های علمی و نشریات علمی‌ـ پژوهشی علوم اجتماعی و ناکافی‌بودن سیاست‌گذاری در درون نهاد علم در این حوزه است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جنسیت؛ زنان؛ علم؛ علوم اجتماعی؛ نشریات علمی‌ـ پژوهشی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Assessing the acientific quota of academic women in social sciences (with an emphasis on membership in academic departments and scientific research journals) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Nader Razeghi1؛ Heydar Janalizadeh2؛ Mehdi Alizadeh3 | ||
| 1Assistant Professor of Sociology, University of Mazandaran, Mazandaran, Iran | ||
| 2Associate Professor of Sociology, University of Mazandaran, Mazandaran, Iran | ||
| 3PhD Candidate in Sociology, University of Mazandaran, Mazandaran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Recently, gender differences in scientific production has increasingly been focused on by science sociologists. Awareness of scientific priorities, technology and human resources based on gender is one of the determining factors for science policy making and the success of plans. The present study aimed to examine the status and quota of women in academic departments and social science research journals. Quantitative method and secondary analysis were used in this study. To this end, from the archive of 18 journals from 2009 to 2013, 89 journals were selected for analysis i.e. one journal was randomly selected from each year. The results showed that, from among the examined journals, 22% of women (4 journals) were directors, and 28% (8 journals) were chief editors. Out of a total of 224 members of editorial board, women comprised 21% i.e. 47 women members. Out of a total of 685 articles published in the selected journals, 19% of women were first authors and 23% were second authors. 4% of the articles were single-authored and 6.7% were co-authored by women. In other words, the number of articles written by women only (whether single-authored or co-authored) included almost 11% of the articles (i.e. 75 articles). In general, women had a decisive role in the production of knowledge and ideas i.e. equivalent to 42% of the articles published despite their little presence in the areas mentioned above. The results indicate gender inequality in academic departments and social science research journals and inadequate policy-making within the science institution in this area. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Gender, Science, Social Sciences, scientific research journals, Women | ||
| مراجع | ||
|
[1] اسفندیاری مقدم، علیرضا؛ حسن زاده، محمد؛ غیوری، زینب (1390). «تحلیل عوامل مؤثر بر تولیدات علمی زنان ایرانی در آی. اس. آی»، پژوهش‌نامۀ کتاب‌داری و اطلاع‌رسانی، س اول، ش 1، بهار و تابستان، ص 109ـ134.. [2] پارسا، فرزانه (1380). «نقش زنان ایرانی در تولید کتاب از سال 1358ـ13777»، فصل‌نامة کتاب، س12، ش3، ص 50ـ69. [3] جانعلی‌زاده چوب‌بستی، حیدر؛ مقیمی، اعظم؛ امینی، مجید (1387). «تبیین جامعه‌شناختی جایگاه حرفه‌ای زنان دانشگاهی (مطالعۀ موردی: زنان هیئت علمی دانشگاه اصفهان)»، پژوهش زنان، دورة 6، ش2، ص 47ـ77. [4] جانعلی‌زاده چوب‌بستی، حیدر (1386). «تحلیلی بر جایگاه زنان در نهادهای علمی و تخصصی نخبه»، زن در توسعه و سیاست، دورۀ 5، ش 1، 1386. [5] حسینی لرگانی، سیده مریم؛ سعیدی، احمد؛ صالحی، سیدجواد (1386). «بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت زنان هیئت علمی در مدیریت دانشگاهی: یک مدل لجستیک»، مجلۀ تحقیقات زنان، س1، ش3، ص121ـ147. [6] زارع فراشبندی، فیروزه و دیگران (1385). «مشارکت گروهی و موضوعات اصلی مقالات مجلۀ علمی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز»، مدیریت اطلاعات سلامت، دورة 3، ش2. [7] فرهمند، مریم (1382). «زن و تولید علم»، نشریۀ میان‌رشته‌ایفرهنگ، ش48، ص221ـ236. [8] عزیزی، فیروزه (1389). «نگرشی بر مشارکت زنان در عرصة علم و تکنولوژی در جهان»، پژوهش‌نامۀ زنان، س اول، ش اول، ص107ـ132. [9] کرمی، نورالله؛ علیجانی، رحیم (1387). «تولید علم متخصصان کتاب‌داری و اطلاع‌رسانی ایران در پایگاه اطلاعاتی امرالد»، فصل‌نامة علوم و فناوری اطلاعات، دورۀ 23، ش2. [10] هدایی، فاطمه؛ نورمحمدی، حمزه‌علی (1393). «سهم زنان ایران در تولید و استنادهای علمی در حوزه‌های اولویت‌دار علم و فناوری جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، س12، ش اول، ص45ـ66. [11] Barnett, Rosalind Chait(2005). A Short History of Women in Science: From Stone Walls to Invisible Walls, Brandeis University, Women’s Studies Research Center, Waltham, MA 02453-2720 , USA. [12] Ben-David, Joseph; Teresa A. Sullivan (1975). "Sociology of Science". Annual Review of Sociology Vol. 1: pp 203–222. [13] Bordons, M., Morillo, F., Fernandez, M. T., Gomez, I. (2003). One step further in the production of bibliometric indicators at the micro level: Differences by gender and professional category of scientists. Scientometrics, 57 (2): pp159–173. [14] Cetina, Karin knorr (1991). Merton's Sociology of Science: The First and the Last Sociology of Science? , Contemporary Sociology 20 (1991), 4, pp 522-526. [15] Cole, J. R. (1987). Women in science. In: D. N. Jackson and J. P. Rushton (Eds), Scientific Excellence:Origins and Assessment, Sage, Newbury Park – Beverly Hills – London – New Delhi, 1987, pp 359–375. [16] Ding, W, et al (2006). Gender Differences in Patenting in the Academic Life Science. Science. 313, 665. [17] EC (2003), She figures 2003. Women and science – Statistics and indicators. Brussels: European Commission(Retrieved September 9, 2005, from: http://europa.eu.int/comm/research/science-society/pdf/she_figures_2003.pdf) [18] Hargen, Lowell . l (2004). what is Mertonian sociology of science? Scientometrics, vol 60. no 1, pp 63-70. [19] Humpherys L. G. (1984). Women with doctorates in science and engineering. In: P. Maehr, M. W.Steinkamp (Eds), Advances in Motivation and Achievement, Volume 2, JAI Press, Greenwich,1984, pp 197–216. [20] Laven, Mary (2003). Virgins of Venice: Enclosed Lives and Broken Vows in the Renaissance Convent, Penguin Books Ltd. [21] Merton, r.k (1968). the Mattew effect in science, science, 159(3810):56:63, January 5, 1968. [22] Naldi, F, Luzi, D, Valente, A & Parenti, I. V. (2005). Scientific and Technological Performance by Gender .Handbook of Quantitative Science and Technology Research.299-314. Retrieved 9 February, 2012 from the Springerlink database. [23] Prpic , Katrina (2002). Gender and productivity differentials in science, Scientometrics, Vol. 55, No. 1 (2002) 27–58. [24] Preston, A. (1994). Why have all the women gone? A study of exit of women from science and engineering professions, American Economic Review, 84 (1994) 1446–1459. [25] Rossiter ,MargaretW (1995). Women Scientists in America: Before Affirmative Action 1940-1970 , Baltimore, MD: John Hopkins University Press. [26] Settles, lsis H.; Cortina,L.M.; Malley,janet; Stewart, A. J.(2006). The Climate for Women in Academic Science: The Good, The Bad and the Changeable, Psychology of Women Quarterly, Vol. 30: pp 47-58. [27] Smith-Doerr ,Laurel,(2004). Women’s Work: Gender Equality vs. Hierarchy in the Life Sciences, London: Rienner. [28] Stuck, S. (2002.). Gender and scholarly productivity: The case of criminal justice, Journal of Criminal Justice, 30(3), pp 175-182. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,689 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,169 |
||