تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,122,769 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,230,985 |
سیاست و سلامت در ایران: بررسی رابطه پزشکان و سیاست در ایران معاصر | ||
فصلنامه سیاست | ||
مقاله 10، دوره 45، شماره 2، شهریور 1394، صفحه 435-455 اصل مقاله (290.69 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpq.2015.54858 | ||
نویسنده | ||
ابراهیم عباسی* | ||
استادیار گروه علوم سیاسی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز | ||
چکیده | ||
سیاست به مفهوم جدید در ایران مقولهای است که طبقات، شئون و قشرهای مختلف اجتماعی در آن دخیل بودهاند. گستردگی موضوع سیاست و حضور بیش از حد آن در زندگی مردم، حوزههای مختلف زندگی آنها را در نوردیده است. از آنجا که ادبیات موجود، طبقات، ایلات یا برخی شئون خاص را در جامعهشناسی سیاسی ایران بررسی کرده است، این تحقیق بهسمت قشرهایی رفته است که یا در ادبیات سیاسی به آنها توجه نمیشود یا چون متعلق به تاریخ اجتماعیاند، کاوش در زمینة رفتار سیاسی آنها در ابتدا مشکل مینماید. بنابراین، پرسش اصلی خوانش رفتار سیاسی پزشکان در ایران معاصر و حضور آنها بهمثابة گروهی صاحبنفوذ بر و در سیاست است. بهنظر میرسد حضور پزشکان در سپهر سیاستایران، ناشی از لوازم سیاست جدید، تغییر در شأن اجتماعی و اقبال جامعه به آنها و برخی نیزبه بخت و صدفههای زمانه پیوند داشته است. عصر قاجار، آغاز تربیت پزشکان در ایران است. مهمترین ویژگی این دوره استفاده از مفاهیم عمومی پزشکی برای همهفهم کردن سیاست و مفاهیم آن در ایران است. در دورة پهلوی اول، پزشکان سعی در اثرگذاری بر حوزة سیاست تا حضور در آن داشتند؛ چرا که آنها ابزار تجدد شمرده میشدند و میخواستند حرفة خود را که در ایران، جدید و منفی محسوب میشد، به شغلی با شأن اجتماعی بالا تبدیل کنند. دهة بیست تا چهل و بهویژه در دهة پنجاه، آنها بهعنوان وزیر، نخست وزیر، نمایندة مجلس و بهویژه اپوزسیون، سیاست را نشانه رفتند. در این پژوهش سعی شده است این فرضیهها با شاخصهای آماری نشان داده شود تا اثرگذاری و اثرپذیری سلامت و سیاست مشخص شود. در مجموع، در ایران تا پایان دورۀ پهلوی، پزشکان نتوانستند حضور خود را در سیاست همپای مهندسان پیش ببرند. | ||
کلیدواژهها | ||
پزشکان؛ پهلوی؛ حزب؛ سیاست؛ مجلس؛ مشروطه | ||
مراجع | ||
الف) فارسی 1. آبراهامیان، ی. (1387). جامعهشناسی سیاسی. ترجمة احمد گلمحمدی و محمدابراهیم فتاحی. تهران: نشر نی. 2. اتحادیه، م. (1377). اینجا طهران است. مجموعه مقالاتی دربارۀ تهران 1268-1344هـ.ق. تهران: نشر تاریخ ایران. 3. اشرف، ا. (1355). شاخصهای اجتماعی ایران. تهران: دانشگاه تهران. 4. ــــــــ و بنوعزیری، ع. (1372). طبقات اجتماعی در دورة پهلوی. ترجمة عماد افروغ. راهبرد. ش 2. ص 102-126. 5. اسنادی از انجمنهای بلدی، تجار و اصناف 1320-1300ش (1380). بهکوشش رضا مختاری اصفهانی، معاونت خدمات مدیریت و اطلاعرسانی دفتر رئیس جمهور. 2ج. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. 6. اسنادی از اصل چهار ترون در ایران: 1346-1325 (1382). بهکوشش تیمور بشیر گنبدی، معاونت خدمات مدیریت و اطلاعرسانی دفتر رئیس جمهور. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. 7. اسنادی از دولتهای ایران از میرزا نصراللهخان مشیرالدوله تا میرحسین موسوی (1378). بهکوشش علیرضا اسماعیلی و دیگران. معاونت خدمات مدیریت و اطلاعرسانی دفتر رئیس جمهور. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. 8. الگود، س. (1356). تاریخ پزشکی ایران و سرزمینهای خلافت شرقی. ترجمة محسن جاویدان. تهران: امیرکبیر. 9. ایوانف، م.س. (1356). تاریخ نوین ایران. ترجمة هوشنگ تیزاب و حسن قائممقام، بیجا.
12. بیل، آ.ج. (1387). سیاست در ایران. ترجمة مرشدیزاد. تهران: نشر اختران. 13. توکلیطرقی، م. (1384). تجدد بومی و بازاندیشی تاریخ. تهران: نشر تاریخ ایران. 14. رامیننژاد، ر. (1390). یکصدسال طب نظامی در خراسان. تهران: انتشارات آهنگ قلم. 15. روستایی، م. (1382). تاریخ طب و طبابت در ایران به روایت اسناد. 2 ج. تهران: سازمان اسناد و کتابخانة ملی. 16. سرمد، غ.ع. (1372).اعزام محصل به خارج از کشور در دورة قاجار. تهران: بنیاد. 17. شاکری، خ. (1384). جنبش مشروطیت و انکشاف سوسیال دموکراسی. تهران: اختران. 18. شایسته، ف. (پاییز 1390). «نشریة شبان، یادگار پزشکی نیکوکار». مطبوعات بهارستان. س 1. ش 1. ص 139-144. 19. شجیعی، ز. (1372). نخبگان سیاسی ایران از ...، نخستوزیران و وزیران ایران. ج 2. تهران: سخن. 20. ـــــــــــ (1372). نخبگان سیاسی ایران از ...، نمایندگان بیستوچهار دورة قانونگذاری ... . ج 4. تهران: سخن. 21. ـــــــــــ (1344). نمایندگان مجلس در بیستویک دورة قانونگذاری. تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات اجتماعی. 22. ـــــــــــ (2535/1355). وزارت و وزیران در ایران. تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات اجتماعی. 23. طباطبایی، ج. (1386). مکتب تبریز و مبانی تجددخواهی. تهران: ستوده. 24. عزیزی، م.ح. (2007). «پیشینة تاریخی تأسیس وزارت بهداشت در ایران». آرشیو پزشکی ایران. 10. ش 1. 25. ـــــــــــ (2010). «اعزام دانشجویان پزشکی با هزینة دولت در خارج از کشور (1190-1314)». مجلة Iranian Studies. س 43. ش 3. 26. فصلنامة پیام بهارستان (1389). فصلنامة اسناد. مطبوعات و متون. دورۀ دوم. س 2. ویژة تاریخ پزشکی. تهران: کتابخانة مجلس. 27. فصلنامة بهارستان (تابستان 1391). ویژنامة قانون و حقوق. ش 3. 28. فلور، و. (1387). سلامت مردم ایران در ایران قاجار. ترجمة ایرج نبیپور. بوشهر: دانشگاه علوم پزشکی. 29. کاتم، ر. (1385). ناسیونالیسم در ایران. ترجمة احمد تدین. تهران: کویر. 30. کرمانشاهی، آ.ا. (1375). مرآت الاحوال جهاننما. بهتصحیح علی دوانی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. 31. لمبتون، آن.کی.اس. (1379). نظریة دولت در ایران. ترجمة چنگیز پهلوان. تهران: نشر گیو. 32. محمدی، ذ.ا. (بهار و تابستان 1388). «ریشهیابی علل حضور پزشکان در ایران عصر قاجار و نقش آنها در مسائل سیاسی، اجتماعی، دینی و علمی آن زمان». فصلنامة تاریخ روابط خارجی. ش 38 و 39. 33. ملکزاده، ا. (1390). «روایت جراید از بهداشت و پزشکی ایران در دورة پهلوی اول». مطبوعات بهارستان، س 1. ش 1. ص 423-427. 34. معظمپور، ا. (1383). نقد و بررسی ناسیونالیسم تجددخواه در عصر رضاشاه. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. 35. نش، ک. (1389). جامعهشناسی سیاسی معاصر (جهانی شدن، سیاست و قدرت). ترجمة محمدتقی دلفروز. تهران: کویر. 36. هدایتی، ج. (1381). تاریخچة پزشکی در ایران. تهران: دانشگاه علوم پزشکی ایران. ب) خارجی 37. Mossensohn, M.S. (2009). Ottoman Medicine: Healing and Medical Institutions: 1500 1700. Albany: State University of Newyork Press.
38. Kalkan, I.H. (2004). "Medicine and Politics in the Late Ottoman Empire(1879-1909)". Unpublished Master’s Thesis. Istanbul: B0gazici University. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,547 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,135 |