تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,106,072 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,211,471 |
تحلیل جامعهشناختی نظم اجتماعی با توجه به انواع هنجارگرایی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن | ||
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران | ||
مقاله 5، دوره 3، شماره 2، تیر 1393، صفحه 285-310 اصل مقاله (545.05 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jisr.2014.53141 | ||
نویسندگان | ||
سهیلا صادقی فسائی1؛ احسان امینیان* 2 | ||
1دانشیار گروه جامعهشناسی دانشگاه تهران | ||
2کارشناسارشد پژوهش دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
هنجارهای اجتماعی، مقررات و انتظاراتی هستند که با آن جامعه رفتار اعضای خود را هدایت میکند و براساس فرآیند کنترل اجتماعی، مشروعیت سیاسی و رویههای اعمال عدالت در زمینۀ حاکمیت، نظم اجتماعی در جامعه تضمین میشود. در این پژوهش تأثیر متغیرهای مستقل مرتبط با سه زمینۀ کنترل اجتماعی، عدالت رویهای و سرمایۀ اجتماعی بر متغیر وابسته یعنی هنجارگرایی و ابعاد چهارگانۀ آن (متعهدانه، مصلحتگرایانه، اجبارگرایانه و عادتگرایانه) در شهر تهران بررسی شده است. روش پژوهش، پیمایش و ابزار استفادهشده پرسشنامه است. جمعیت آماری پژوهش، افراد بالای 18 سال ساکن شهر تهران بود که براساس فرمول کوکران و روش نمونهگیری احتمالی خوشهای چندمرحلهای، درنهایت 400 نفر انتخاب شدند. نتایج نشان داد میانگین رتبهای هنجارگرایی 81/2 از 5 بوده است. متغیرهای مستقل سن، پایگاه اقتصادیـ اجتماعی، کنترل رسمی، کنترل غیررسمی، خودکنترلی، قطعیت مجازات، عدالت رویهای، مشروعیت سیاسی، تعهد دینی، سرمایۀ اجتماعی و فردگرایی ارتباط معنادار با متغیر هنجارگرایی دارند. براساس نتایج تحلیل رگرسیون نیز متغیرهای مستقل تعهد دینی، خودکنترلی، فردگرایی، مشروعیت سیاسی، عدالت رویهای و قطعیت مجازات به اندازۀ 429/0 از کل واریانس متغیر وابستۀ هنجارگرایی را در شهر تهران نشان میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
سرمایۀ اجتماعی؛ عدالت رویهای؛ کنترل اجتماعی؛ نظم اجتماعی؛ هنجارگرایی | ||
مراجع | ||
«ارزشها و نگرشهای ایرانیان» (1382) یافتههای پیمایش در 28 استان کشور، وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی. -افشاری، رضا (1378) بررسی میزان گرایش به قانون و عوامل مؤثر بر آن: کارکنان ادارۀ فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان، پایاننامۀ کارشناسیارشد جامعهشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی. -امینیان، احسان (1392) سنخشناسی و تبیین جامعهشناختی همنوایی در میان کنشگران تهرانی؛ با تأکید بر هنجارهای اجتماعی، پایاننامۀ –کارشناسیارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه تهران. -بودون، ریمون و فرانسوا بوریکو (1385)، فرهنگ انقادی جامعهشناسی، ترجمۀ عبدالحسین نیکگهر، تهران: نشر فرهنگ معاصر. -بیرو، آلن (1367) فرهنگ علوماجتماعی، ترجمۀ باقر ساروخانی، تهران: انتشارات کیهان. - تاجبخش، کیان (1384) سرمایۀ اجتماعی (اعتماد، دموکراسی، توسعه) تهران: نشر شیرازه. -تیموری، محمود (1391) تحلیل جامعهشناختی موقعیت اجتماعی معلمان، پایاننامۀ کارشناسیارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه تهران. -چلبی، مسعود (1375) جامعهشناسی نظم: تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران: نشر نی. -حاجیزادهمیمندی، مسعود و زارع شاهآبادی، اکبر و لعلسجادی، محمود (1389) «بررسی رابطۀ بین رعایت هنجارهای اجتماعی و میزان رضایت شغلی (مطالعۀ موردی: معلمان شهر مشهد)»، مجلۀ جامعهشناسی ایران، دوره یازدهم، شمارۀ 2، تابستان 1389: 124-144. -حاجیصفرعلی، احمد (1381) بررسی علل قانونگریزی در رانندگی، پایاننامۀ کارشناسیارشد جامعهشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات. -دبیرخانۀ شورای فرهنگ عمومی (1375) «بررسی نگرش مردم ارومیه نسبت به قانون و روحیۀ قانونپذیری»، دبیرخانۀ شورای فرهنگ عمومی استانآذربایجانغربی. -رضایی، محمد (1383) «میزان، نوع و عوامل مؤثر بر قانونگریزی»، طرح تحقیقاتی، مؤسسۀ فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگوارشاد اسلامی. -رفیعپور، فرامرز (1378) آنومی یا آشفتگی اجتماعی، پژوهشی در زمینۀ آنومی در شهر تهران، تهران: انتشارات سروش. -ساروخانی، باقر (1370) درآمدی بر دایرهالمعارف علوماجتماعی، تهران: سازمان انتشارات کیهان. -ساعی، علی و نامور، اکبر (1388) «تحلیل جامعهشناختی بیماری قلبیوعروقی: مطالعه موردی شهر بوشهر»، مجلۀ انجمن جامعهشناسی ایران، دوره دهم، شمارۀ 4: 105-129. - سلیمی، علی؛ داوری، محمد (1386) جامعهشناسی کجروی، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. -شمس نجفآبادی، فاطمه (1379) تأثیر عوامل اجتماعی (خانواده، گروه همنشینان و در ملأ و منظر عامبودن) بر نحوۀ پوشش دختران دبیرستانی در شهر تهران، پایاننامۀ کارشناسیارشد جامعهشناسی، دانشگاه تهران. -صداقت، کامران (1384) بررسی نقش عوامل فرهنگیـ اجتماعی مؤثر بر قانونگرایی و قانونگریزی شهرستان تبریز، پایاننامۀ دکتری جامعهشناسی، دانشگاه اصفهان. -صدیق سروستانی (1382) «بهنجار نظم و نابهنجار رفتار»، فصلنامۀ دانشانتظامی، شمارۀ 1: 38-53. -عضدانلو، حمید (1384)، آشنایی با مفاهیم اساسی جامعهشناسی، تهران: نشرنی، چاپ اول. -علیخواه، فردین (1378) «نقش صدا و سیما در ترویج رفتار قانونمند»، مؤسسۀ تحقیقات صدا و سیما، طرح تحقیقاتی. -علیخواه، فردین (1383) سنجش مفاهیم اساسی علوم اجتماعی (جلد 1 و 2)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر طرحهای ملی. -فوکویاما، فرانسیس (1384) «سرمایۀ اجتماعی و جامعۀ مدنی»، در: سرمایۀ اجتماعی: اعتماد، دموکراسی و توسعه، گردآوری کیان تاجبخش، ترجمۀ افشین خاکباز و حسن پویان، تهران: نشرشیرازه. -فیروزجائیان گلوگاه، علیاصغر (1387) «فراتحلیل مطالعات انجامشده در حوزۀ ارزشها و هنجارهای اجتماعی»، مجلۀ راهبرد فرهنگ، سال اول، شماره دوم: 123-147. -فیروزجائیان گلوگاه، علیاصغر (1388) تحلیل جامعهشناختی قانونگریزی در شهر تهران، پایاننامۀ دکتری جامعهشناسی، دانشگاه تهران. - فیلد، جان (1386) سرمایۀ اجتماعی، غلامرضا غفاری و حسین رمضانی، تهران: نشرکویر. -کرمانشاهیان، امالبنین (1375) گرایش به حجاب و برداشت از آن در میان دانشجویان دانشگاههای دولتی و آزاد تهران، پایاننامۀ کارشناسیارشد جامعهشناسی، دانشگاه الزهرا. -گولد، جولیوس و ویلیام. ل کولب (1376) فرهنگ علوماجتماعی، ترجمۀ گروه مترجمان به ویراستاری محمدجواد زاهدی مازندرانی، تهران: مازیار، چاپ اول. -مقدس، علیاصغر (1374) «منزلت مشاغل در جامعۀ شهری ایران: مورد مطالعه شهر شیراز»، مجلۀ علوماجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره دهم، شمارۀ دوم، بهار 1374. -یاقوتی، هدا (1391) بررسی عواملاجتماعی مؤثر بر افسردگی، پایاننامۀ کارشناسیارشد رشتۀ پژوهش علوماجتماعی، دانشگاه شهیدبهشتی. -محسنی، منوچهر (1375) بررسی آگاهیها، نگرشها و رفتار اجتماعیـ فرهنگی در ایران، معاونت پژوهشی و آموزشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. -مدنیقهفرخی، سعید (1382) «پیامدهای جنسیتی تخریب سرمایۀ اجتماعی»، فصلنامۀ پژوهش زنان، شمارۀ 5: 34-37. -ممتاز، فریده (1381) انحراف اجتماعی، نظریهها و دیدگاهها، تهران: شرکت سهامی انتشار. -موسوی، سیدمحسن (1387) «بررسی جامعهشناسی عوامل مؤثر بر شادمانی در سطوح خرد و کلان، پایاننامۀ کارشناسیارشد رشتۀ پژوهش، دانشگاه شهیدبهشتی.
-Abercrombie, Nicholas. et al. (1984) Penguin dictionary of sociology. Penguin Books.
-Akers, Ronald L, (1991), Self-control as a general theory of crime. Journal of Quantitative Criminology. 7(2).
- Beirne, Piers and James Messerschmidt (1995) Criminology, Harcourt Brace & Company, United States of America.
-Coleman J. S (1990) Equality and achievement in education, westview press, boulder.
-Gottfredson, Michael R. & Hirschi, Travis (1990) A general Theory of Crime, Stanford: Stanford UniversityPress.
-Gransmick, Harold, G & etc (1993) Testing The Core Empirical Implications of Gottferdson and Hrischi s general Theory of Crime, Journal of Research in Crime and Delinquency, Vol. 30. No. 1. pp: 5-29.
-Greenberg, David (1999) The Weak Strength of Social Control Theory, Journal of Research in Crime and Delinquency, Vol. 45. No. 1. pp: 66-81.
-Horton, P, Hunt, C. (1984) Sociology. Mcgraw-Hill International Book Company.
-Hirschi, Travis (1969) Causes of delinquency, Berkeley and Los Angeles, University of California Press.
-Maguire, Mike; Morgan, Rod; Reiner, Robert (2007) The Oxford Handbook of Criminology, Oxford University Press.
-Polakowski, Michael (1994) Linking self- and social control with deviance: illuminating the structure underlying a General Theory of Crime and its relation to deviant activity, Journal of Quantitative Criminology, 10 (1).
-Sadeghi-Fassaei, Soheila. 1996. Women and Crime in Iran: The Effect of the Circumstances of Women’s Occupation on Crime. Ph. D. Dissertation, University of Manchester.
-Sacco, V. F (1995) Media Constructions of Crime, The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 539: 141- 54.
-Siegel, Larry, J (2007) Criminology: Theories, Patterns and Typologies, Thomson Wadsworth, Canada.
-Thompson, William E. & Mitchell, Jim& A. Doddler, Richard (1984) An empirical test of Hirschi's control theory of delinqueny, Deviant Behavior. 5.
-Tyler, Tom. R & Jon. M. Darley (2000) Building a Law-abiding Society: Taking Public Views about Morality and Legitimacy of Legal Autthority into account When formulating Substantive law, Hofstrat law Review, Vol, 28, PP: 707-739.
-Tyler, Tom. R & Jeffrey Faggan (2008) Legitimacy and Cooperation: Why do People Help the Police Fight Crime in their Communities? Ohio State Journal of Criminial law, Vol. 6.
-Tyler, Tom. R (2001) Trust and Law- Abidingness: a Proactive Model of Social Regulation, The Australian National University, Research School of Social Sience, Working Paper, no, 16.
-Tyler, Tom. R & E. Allan Lind (2002) Perosedual Justice, in Handbook of Justice, Research in Law, edited by Joseph Snders and V. Lee Hamilton. Kluwer Academic Publisher, New York, pp: 65- 92.
-Tyler, Tom. R (2006) Why People Obey The Law, Princeton University Press.
-Tyler, Tom. R (2008) Perosedual Justice and The Courts, Court Review, Volume 44, pp: 26-31.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,528 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,909 |