پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,228 |
| تعداد مقالات | 67,750 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,080,241 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,818,507 |
درآمدی بر شناخت زنان ایران در عصر اشکانی | ||
| زن در فرهنگ و هنر | ||
| مقاله 6، دوره 6، شماره 2، تیر 1393، صفحه 249-264 اصل مقاله (546.54 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2014.52939 | ||
| نویسندگان | ||
| بهمن فیروزمندی1؛ مژگان خان مرادی* 2 | ||
| 1دانشیارگروه باستان شناسی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش به مطالعۀ نقش و جایگاه زن در دورة اشکانی می‌پردازد. منابع تاریخی بسیار گذرا به زنان این دوره پرداخته و اطلاعاتی سطحی و گاه بدور از واقعیت ارائه کرده‌اند. این منابع صرفاً چند تن از زنان درباری، محدودیت‌های اجتماعی زنان، برخی ازدواج‌های سیاسی، و موضوع ازدواج با محارم را بر ما هویدا ساخته‌اند. در این نوشتار، برای دستیابی به وضعیت زن در این دوره آثار مکشوفه از سراسر امپراتوری اشکانی اعم از قلمرو غربی (هترا، آشور، سلوکیه، نیپور، بابل، دورا اروپوس، پالمیر، و...)، قلمرو شرقی (کوه خواجه)، و مناطقی چون الیمایس و نواحی مرکزی ایران بررسی شد. در این دوره، برخلاف دورۀ هخامنشی، بیشتر به شمایل‌نگاری زن پرداخته شده؛ به گونه‌ای که نقش زن بر روی سکه، گچبری، نقاشی دیواری، نقش برجسته، و اشیا به تصویر درآمده یا شمایل زن در قالب مجسمه، پیکرک، و... ساخته شده است. مطالعه و بررسی آثار باستان‌شناختی یادشده نشان می‌دهد که زنان در دورة اشکانی در عرصه‌های مختلف مذهبی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، و هنری حضور داشته‌اند. واژگان کلیدی: زن، دوره اشکانی، زنان درباری، ملکه ها، شمایل نگاری. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دورة اشکانی؛ زن؛ زنان درباری؛ شمایل‌نگاری؛ ملکه‌ها | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An introduction to the women cognition in Parthian period | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Bahman Firozmandi1؛ Mohgan Khanmoradi2 | ||
| 1Associate Professor, Department of Archaeology, Faculty of Humanities, University of Tehran, Iran | ||
| 2PhD Candidate of Archaeology, Faculty of Humanities, University of Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The present study is investigating the role and situation of women in Parthian period. The role of women in Parthian era based on archaeological evidences and historical literatures is unknown. The literature had a brief look to this and even leading to the misunderstanding. Such literatures concerning generally to the women and their personal attributes in the court like political marriages. In order to receive a comprehensive view regarding to the women statute in Parthian era, we investigated archaeological evidences throughout Parthian Empire including western (Hatra, Ashur, Seleucia, Babylonia, Dura Europos, Palmyra) and eastern territories (Kuh-i Khwaja) and also regions such as Elymais and central part of Iran. These investigations demonstrate that depiction of women figure in Parthian era was more common comparing to Achaemenid times. The depiction of women can be seen on coins, stuccos, wall paintings and base reliefs. Surveying of archaeological evidences mentioned above showing that women have a main role and place in Parthian era and attending in different states and activated in religious, economic, social, and artistic ground. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| courtier women, iconography, Parthian Period, queens, woman | ||
| مراجع | ||
|
[1] آلتهایم، فرانس (1388). نوشته‌هایی در باب تاریخ و فرهنگ اشکانیان، ترجمۀ هوشنگ صادقی، تهران: پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور. [2] اشلومبرژه (1387). هنر پارتی، در تاریخ ایران کیمبریج (از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانیان)، به کوشش احسان یارشاطر، ج3 (قسمت دوم)،ترجمۀ حسن انوشه، چ5، تهران: امیرکبیر. [3] اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان (1371). تاریخ اشکانیان (دررالتیجان فی تاریخ بنی الاشکان)، تهران: اطلس. [4] بروسیوس، ماریا (1388). ایران باستان، ترجمۀ عیسی عبدی، تهران: نشر ماهی. [5] بشاش، رسول (1373). کتیبه الیمایی نقش برجسته ایذه، ویژه‌نامۀ گردهمایی باستان‌شناسی شوش، تهران: میراث فرهنگی. [6] بوسایلی، ماریو (1383). هنر پارتی، در هنر پارتی و ساسانی، به کوشش ماریو بوسایلی و امبرتو شراتو، ترجمۀ یعقوب آژند، چ3، تهران: مولی. [7] پاتس، دنیل تی (1385). باستان‌شناسی ایلام، ترجمۀ زهرا باستی، تهران: سمت. [8] پاکزادیان، حسن (1386). سکه‌های الیمایی، تهران: ناشر مؤلف. [9] دوبواز، نیلسون (1342). تاریخ سیاسی پارث (اشکانیان)، تهران: شرکت سهامی افست. [10] دیاکونوف، م. م (1351). اشکانیان، ترجمۀ کریم کشاورز، تهران: پیام. [11] دیاکونوف. آی. ام، لیوشیتس. آ (1383). کتیبه‌های اشکانی نسا (اسناد اقتصادی)، ویراستار دیوید مکنزی، ترجمۀ شهرام حیدرآبادیان، تهران: کلام شبدا. [12] دیمز، اورلی (1388). تندیس‌گری و شمایل‌نگاری در ایران پیش از اسلام، ترجمۀ علی‌اکبر وحدتی، تهران: نشر ماهی. [13] رایس، تامارا تالبوت (1372). هنرهای باستانی آسیای مرکزی تا دورۀ اسلامی، ترجمۀ رقیه بهزادی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. [14] رحیمی‌فر، مهناز (1376). «تحقیق و مطالعه پیرامون پیکره‌های شوش در دوران تاریخی (به‌ویژه هخامنشی، پارت، و ساسانی)»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد باستان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران. [15] ـــــــــــ (1383). «معرفی یک پلاک پارتی»، اثر، بهار و تابستان: ص168ـ178. [16] سازمان میراث فرهنگی (1380). پژوهش‌های باستان‌شناسی فرانسویان در ایران، تهران: میراث فرهنگی. [17] سفر فؤاد، محمد‌علی مصطفی (1376). هترا (حضرا) شهر خورشید، ترجمۀ نادر کریمیان سردشتی، تهران: میراث فرهنگی. [18] سلوود، دیوید (1387 الف). سکه‌های پارتی، در تاریخ ایران کیمبریج (از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانیان)، به کوشش احسان یارشاطر، ج3، بخش اول، ترجمۀ حسن انوشه، چ5، تهران: امیرکبیر. [19] شاپور شهبازی، علیرضا (1380). «افسانه ازدواج با محارم در ایران باستان»، باستان‌شناسی و تاریخ، ش 1 و 2، ص 9ـ26. [20] شیپمان،کلاوس (1384). مبانی تاریخ پارتیان، ترجمۀ هوشنگ صادقی، تهران: فرزان‌روز. [21] شیپمان، کلاوس؛ واندنبرگ، لویی (1386). نقش برجسته‌های الیمایی، ترجمۀ یعقوب محمدی‌فر و آزاده محبت‌خو، تهران: سمت. [22] کالج، مالکوم (1383). پارتیان (اشکانیان)، ترجمۀ مسعود رجب‌نیا، چ2، تهران: هیرمند. [23] کورتیس، جان (1385). ایران باستان به روایت موزۀ بریتانیا، ترجمۀ آذر بصیر، تهران: امیرکبیر. [24] گیرشمن، رمان (1350). هنر ایران در دوران پارت و ساسانی، ترجمۀ بهرام فره‌وشی، تهران: علمی و فرهنگی. [25] موزۀ ملی ایران (1389). زن در گذر زمان (کاتالوگ برگزاری نمایشگاه زن در گذر زمان)، تهران: موزۀ ملی ایران. [26] ورستاندیک، آندره )1386). تاریخ امپراتوری اشکانیان، ترجمۀ محمود بهفروزی، تهران: جامی. [27] ولسکی، یوزف (1386). شاهنشاهی اشکانی، ترجمۀ مرتضی ثاقب‌فر، چ3، تهران: ققنوس. [28] ویسهوفر، یوزف (1388). تاریخ پارس از اسکندر مقدونی تا مهرداد اشکانی، ترجمۀ هوشنگ صادقی، تهران: نشر فرزان روز. [29] ویسهوفر، یوزف (1377). ایران باستان (از 550 پیش از میلاد تا 650 پس از میلاد)، ترجمۀ مرتضی ثاقب‌فر، تهران: ققنوس. [30] هرمان، جورجینا (1373). تجدید حیات هنر ایران باستان، ترجمۀ مهرداد وحدتی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. [31] Bigwood,J.M (2004). “Queen Mousa , Mother and wife of king Phraataces of Parthia: Re- evaluathion of the Evidence”, Mouesion,Vol. 4: pp 35-70. [32] Bigwood, Joan,.M (2008).“Some Parthian Queens in Greek and Babylonian Documents”, Iranica Antiqua, pp 236-274. [33] Brosius, Maria (2010). Women. In Pre-Islamic Persia”, Encyclopedia Iranica. [34] Colledge , M (1977). Parthian Art, London, Paul Elek [35] Cumont,F (1939). “Portrait d’une reine trouvé à Suse,”,Comptes-rendus de l’Académie des Inscriptions et Belles Lettres de Paris: pp 330-41. [36] Kawami, T. S (1987).“Monumental Art of the Parthian Period in Iran”, Acta Iranica, Vol 13. [37] Mackay, D (1949). “The Jewellery of Palmyra and Its Significance”, Iraq, Vol. 11, No. 2: pp 160-187. [38] Minns, E. H (1915). “Parchments of the Parthian Period from Avroman in Kurdestan”, Journal of Hellenic Studies, Vol. 35: pp 22-65. [39] Sarkhosh Curtis, Vesta (2001). “Parthian Beltsand Belt Plaques”, Iranica Antiqua, Vol. XXXVI:299-327. [40] Strugnell, E, (2008). “Thea Mousa , Roman Queen of Parthia”, Iranica Antiqua, Vol.XLIII: pp 275-298. [41] Von Ingen, W (1939). Figurines from Seleucia on the Tigris, The University of Michigan. [42] http://www.parthia.com/phraataces.htm#Type_56. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,112 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,689 |
||