پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,226 |
| تعداد مقالات | 67,694 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,005,137 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,685,364 |
بررسی جایگاه اجتماعی زنان و کودکان در دورة شاه طهماسب صفوی (930-983ق) بر‌اساس تطبیقِ نگاره‌های نُسخِ شاهنامۀ طهماسبی و هفت‌اورنگ جامی | ||
| زن در فرهنگ و هنر | ||
| مقاله 3، دوره 6، شماره 2، تیر 1393، صفحه 189-208 اصل مقاله (1.1 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2014.52936 | ||
| نویسندگان | ||
| مهناز شایسته فر1؛ محمد خزایی1؛ شهین عبدالکریمی* 2 | ||
| 1دانشیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس تهران | ||
| 2کارشناس ارشد هنر اسلامی | ||
| چکیده | ||
| عوامل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، و مذهبی دوران صفوی بر حضور زنان در جامعه تأثیرگذار بود. در ساختارهای جدید، نقش زنان بر‌اساس جایگاه اجتماعی آن‌ها شکل می‌گرفت. همچنین، با برپایی آرامش، کودکان در جوار مادرانشان، از امنیت و آموزش و پرورش بهتری برخوردار شدند. این عوامل نگارگران را به ترسیم بیشتر تصویر زنان و کودکان در نگاره‌هایشان ترغیب کرد. هدف مقالۀ حاضر شناخت جایگاه اجتماعی زن و کودک در دورة شاه طهماسب، بر‌اساس نگاره‌های شاهنامۀ طهماسبی و هفت‌اورنگ جامی (نفیس‌ترین نُسخِ نگارگری دورة مذکور)، است و پرداختن به آن، با توجه به اینکه در این زمینه پژوهشی انجام نشده، لازم بوده و تلاشی است برای پاسخ به این پرسش که ویژگی‌های بصری ترسیم نقش زنان و کودکان در نگاره‌های این دو نسخه کدام است و آیا این ویژگی‌ها نشان‌دهندة جایگاه طبقات مختلف اجتماعی آنان است؟ در این پژوهش، که گردآوری مطالب کتابخانه‌ای است و به روش تطبیقی توصیفی‌ـ تحلیلی نگاشته شده، از هر نسخه پنج نگاره در موضوعات متفاوت، که نمایانگر نقش زن و کودک در دربارها و سایر طبقات اجتماعی هستند، مورد بررسی و تطبیق قرار گرفته و می‌توان دریافت که تصویر زن و کودک در نگاره‌های نسخة درباری شاه طهماسبی بازگو‌کنندة محدودیت‌های زندگی زنان دربار و اشراف است، اما در نسخة هفت‌اورنگ جامی زنان و کودکان سایر طبقات اجتماعی در محیط‌های شهری و روستایی آزادانه‌تر در فعالیت‌های اجتماعی حضور دارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جایگاه اجتماعی؛ زنان و کودکان؛ شاهنامۀ طهماسبی؛ نگارگری دورة شاه طهماسب صفوی؛ هفت‌اورنگ جامی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The survey of women and children social status in period of Shah Tahmasb Safavi (1524-1576) based on adaptation of charts in manuscript of Tahmasbi’s Shahnameh and Jami’s Haft Orang | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahnaz Shayesteh Far1؛ Mohamad Khazaei1؛ Shahin Abdolkarimi2 | ||
| 1Associate Professor,Tarbiyat Modares University, Tehran, Iran | ||
| 2Department of Islamic Art, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Different political, economical, cultural factors and religious status of Safavi period have influenced on the presence of women in society of that ages. In new structures, women roles were based on their social position and class. Also, children who were near their mothers received more calm, safety and also education. These factors encouraged painters to draw the pictures of women and children in their paintings. The goal of present study is determining the social status of woman and child in Shah Tahmasb period based on charts of Tahmasbi’s Shahnamen and Jami’s Haft Orang (the most exquisite painting in mentioned period). With no previous research in this field, we try to answer to this question: “What are visual features of drawing the role of women and children corpus in charts of these two manuscripts? and “Is this indicative of their different social classes?” In this research, from each mentioned period, 5 charts in different subjects have been surveyed which are the indicative of the role of woman and child in courts and other social classes. This research has been written by descriptive– analytical approach and collecting practice is library. From survey and adaptation of these charts we found that drawing woman and child picture in charts of Shah Tahmasbi’s manuscript which were a court manuscript is repeater of limitations of life situation of court women and noblesse but in Jami’s Haft Orang manuscript, women and children of other social classes in rural, urban environments were drawn more freely and participate in social activities. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Jami’s Haft Orang, Shah Tahmasb Safavi painting, social class, women and children, Tahmasbi’s Shahnameh | ||
| مراجع | ||
|
[1] آژند، یعقوب (1384). مکتب نگارگری تبریز (قزوین و مشهد)، تهران: فرهنگستان هنر. [2] آقاجری، سید هاشم (1388). مناسبات دین و دولت در ایران عصر صفوی، تهران: طرح نو. [3] اولیویه (1371). سفرنامۀ اولیویه، ترجمۀ محمد‌طاهر میرزا، تصحیح: غلامرضا ورهرام، تهران: اطلاعات. [4] براون، ادوارد گرانویل (1357). تاریخ ادبی ایران، ج3، ترجمۀ علی‌اصغر حکمت، تهران: امیر‌کبیر. [5] بدلیسی، شرف‌الدین بن شمس‌الدین (1364). شرف‌نامه: تاریخ مفصل کردستان، تهران. [6] بیانی، شیرین (1388). زن در ایران عصر مغول، تهران: دانشگاه تهران. [7] پاکباز، رویین (1383). نقاشی ایران از دیرباز تا امروز، تهران: زرین و سیمین. [8] پوپ، آرتور (1378). سیر و صور نقاشی ایران، ترجمۀ: یعقوب آژند، تهران: مولی. [9] راوندی، مرتضی (1382). تاریخ اجتماعی ایران؛ مناظری از زندگی اجتماعی ایران، ج3، تهران: نگاه. [10] رحیمووا، آ. پولیاکووا (1381). نقاشی و ادبیات ایرانی، ترجمۀ زهره فیضی، تهران: روزنه. [11] رفیعی مهرآبادی، ابواقاسم (1352). آثار ملی اصفهان، تهران: انجمن آثار ملی. [12] رهنورد، زهرا (1386). نگارگری؛ تاریخ هنر ایران در دورۀ اسلامی، تهران: سمت. [13] جمعی از محققان (1388). شاهکارهای نگارگری، تهران: فرهنگستان هنر. [14] سود‌آور، ابوالعلا (1380). هنر دربارهای ایران، ترجمۀ ناهید محمد شمیرانی، تهران: کارنگ. [15] شاردن، ژان (1372). سفرنامۀ شاردن، ترجمۀ اقبال یغمایی، تهران: طوس. [16] شایسته‌فر، مهناز (1384). هنر شیعی؛ عناصر هنر شیعی در نگارگری تیموریان و صفویان، تهران: مؤسسۀ مطالعات هنر اسلامی. [17] شریف‌زاده، سید عبدالمجید (1382). تاریخ نگارگری، تهران: کمال هنر؛ خوش نهاد پیمان. [18] فلسفی، نصرالله (1353). زندگانی شاه عباس اول، تهران: دانشگاه تهران. [19] قاضی احمد قمی (1383). خلاصۀ التواریخ، ج1، تصحیح: احسان اشراقی، تهران: دانشگاه تهران. [20] کنبای، شیلا (1380). نگارگری ایرانی، ترجمۀ مهناز شایسته‌فر، تهران: مطالعات هنر اسلامی. [21] محمدی، محمد‌هادی؛ قایینی، زهره (1380). تاریخ ادبیات کودکان ایران، ج2، تهران: چیستا. [22] منشی، اسکندر‌بیگ، (1382). تاریخ عالم‌آرای عباسی، ج1، محقق: ایرج افشار، تهران: امیر‌کبیر. [23] ولش، آنتونی (1385). نگارگری و حامیان صفوی، ترجمۀ روح‌الله رجبی، تهران: فرهنگستان هنر. [24] آرزومندیان، راضیه (1391). «بررسی روند تغییرات نقش و جایگاه موقوفات زنان از دورة صفوی تا عصر حاضر»، فصلنامۀ زن در فرهنگ و هنر، دورۀ 4، ش1، بهار، ص5ـ23. [25] زرین‌بافت شهر، فریبا (1384). «فعالیت‌های اقتصادی زنان صفوی در زیارتگاه اردبیل»، ترجمۀ محمد مرو، تاریخ‌پژوهان، سال اول، ش3، ص89ـ99. [26] حیدریان، زهرا (1388). «زنان واقف در عصر صفوی»، فصلنامۀ وقف میراث جاویدان، س17، ش66، ص 48ـ59. [27] شعبان‌پور، منیره (1382). «مکتب نگارگری هرات و هفت‌اورنگ»، کتاب ماه هنر، ص86ـ92. [28] کریمیان، حسن؛ جایز، مژگان (1386). «تحولات ایران در عصر صفوی و نمود آن در هنر نگارگری»، دوفصلنامۀ مطالعات هنر اسلامی، مؤسسۀ مطالعات هنر اسلامی، ش7، ص65ـ88. [29] قلی‌زاده، آذر (1383). «نگاهی جامعه‌شناختی به موقعیت زنان در عصر صفوی»، پژوهش زنان، دورۀ 2، ش2، تابستان، ص77ـ88. [30] فرد دهکردی، داریوش (1373). «اصول مبانی نگارگری ایرانی»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، هنر، دانشگاه تربیت مدرس. [31] https://www.rasekhoon.net. (02/03/2014) [32] http://www.metmuseum.org.(06/11/2012) [33] http://www.asia.si.edu.(10/11/2014) [34] http://www.nosokhan.com.(15/9/2012) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,315 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,987 |
||