تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,183 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,205,840 |
تأثیر گناه بر غایت و کارکرد عقل در اندیشۀ غزالی | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
مقاله 1، دوره 47، شماره 2، مهر 1393، صفحه 161-181 اصل مقاله (542.49 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2014.52864 | ||
نویسنده | ||
زهرا (میترا) پورسینا* | ||
استادیار دانشگاه شهید بهشتی | ||
چکیده | ||
مسئلۀ بسیار مهم تأثیرات معرفتی گناه که امروزه در حوزۀ معرفتشناسی معاصر مجال طرح یافته است میتواند از جنبههای گوناگون بررسی شود. یکی از این جنبهها مربوط به تأثیرات واقعی گناه در عامل کسب معرفت، و دیگری مربوط به ارتباطی است که انسان با خداوند به منزلۀ افاضهکنندۀ معرفت دارد. در این مقاله جنبۀ نخست را به روش تحلیلی، آن هم از دید غزالی، دنبال میکنیم. این تأثیر هم تأثیری بنیادین در غایت و کارکرد عقل است و هم تأثیر در فرآیند و فرآوردۀ کسب معرفت. ما در اینجا تنها به تأثیر گناه در غایت و کارکرد عقل، در سه حیث تأثیر در غایت وجودی عقل، تأثیر در چگونگی رویکردن عقل به حقایق، و تأثیر در احساس و ارادۀ ناظر به درک و دریافت حقیقت میپردازیم. تأثیر گناه در فرآیند معرفت و فرآوردۀ آن محل بحث این مقاله نخواهد بود. | ||
کلیدواژهها | ||
عقل؛ غایت؛ غزالی؛ کارکرد؛ گناه | ||
مراجع | ||
[1] پورسینا، زهرا (میترا) (1388). «نظامبخشی به کاربردهای گوناگون عقل در نظر غزالی»، پژوهشهای فلسفی-کلامی، سال 11، شماره 41، پاییز، صص 5-44. [2] ---------- (1386). «گناه در نگاه غزالی»، آینه معرفت، شماره 12، پاییز، صص 155-182. [3] ---------- (1390). «پیگیری اثرپذیری ساحت عقیدتی از ساحتهای غیرعقیدتی با نظر به شاخصهای فکری غزالی»، پژوهشنامۀ فلسفۀ دین (نامۀ حکمت)، پاییز و زمستان، صص 39-64. [4] ---------- (1391). «تأثرپذیری ساحت عقیدتی از ساحتهای غیر عقیدتی با نظر به رابطه نفس و بدن از دید غزالی»، اندیشۀ دینی، شماره 44، پاییز، صص 155-186. [5] ---------- (1391). «تحلیل مبانی نظریۀ حسن و قبح شرعی غزالی»، فلسفه و کلام اسلامی (مقالات و بررسیها)، دوره 45، شماره 1، بهار و تابستان، صص 27-56. [6] دنیا، سلیمان (1367 ق/ 1947 م). الحقیقه فی نظر الغزالی، دار احیاء الکتب العربیه، عیسی البابی الحلبی و شرکائه. [7] غزالی، ابوحامد محمد (1406 ق/ 1986 م). احیاء علوم الدین ، ربع اول و سوم و چهارم، بیروت، دارالفکر، دارالکتب العلمیه. [8] ---------- (1424 ق/ 2003 م). الاربعین فی اصول الدین فی العقائد و اسرار العبادات و الاخلاق، تصحیح عبدالله عبدالحمید عروانی، مراجعة الدکتور محمد بشیر الشقفه، دمشق، دارالقلم. [9] ---------- (1416 ق/ 1996 م). إلجام العوام عن علم الکلام،در: مجموعه رسائل الامام الغزالی، بیروت، دارالفکر. [10] ---------- (1416 ق /1996 م). القسطاس المستقیم، در: مجموعه رسائل الامام الغزالی، بیروت، دارالفکر. [11] ---------- (1383). کیمیای سعادت، جلد اول و دوم، به کوشش حسین خدیو جم، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ یازدهم. [12] ---------- (؟). المستصفی فی علم الاصول، الجزء الاول: المقدمات المنطقیه الاحکام، دراسه و تحقیق: الدکتور حمزه بن زهیر حافظ، مدینه منوره. [13] ---------- (1407ق /1986م). مشکوة الانوار و مصفاة الاسرار، شرح و دراسة و تحقیق الشیخ عبدالعزیز عزالدین السیروان، بیروت، عالم الکتب. [14] ---------- (1975م). معارج القدس فی مدارج معرفة النفس، بیروت، دار الآفاق الجدیدة. [15] ---------- (1964م). میزانالعمل، تحقیق و مقدمۀ دکتر سلیمان دنیا، مصر، دارالمعارف. [16] Abrahamov, Binyamin )1993(. “Al-Ghazali’s Supreme Way to know God”, Studia Islamica, , LXXVII, Paris: 141-168.
[17] Craig, Edward (ed.) (1998). Routledge Encyclopedia of Philosophy, v.s 3, 5, 8 & 9, Routledge, London.
[18] Othman, Ali Issa (1960). The Concept of man in Islam, in the Writings of al-Ghazali, Cairo.
[19] Westphal, Merold (1990). “Taking St. Paul Seriously: Sin as an Epistemological Category”, in Christian Philosophy, ed. By Thomas P. Flint (Notre Dame, Ind: University of Notre Dame Press, pp. 200-226. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,319 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,297 |