تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,506,535 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,770,492 |
جهانیشدن سیاست و چالش “دولت سرزمینی” وبر | ||
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران | ||
مقاله 5، دوره 2، شماره 4، دی 1392، صفحه 627-645 اصل مقاله (403.33 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jisr.2013.52293 | ||
نویسندگان | ||
حمیدرضا جلایی پور* 1؛ سید رحیم تیموری2 | ||
1دانشیار دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکترای جامعهشناسی توسعۀ دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
مفهوم جهانیشدن در زمینۀ سیاست به مجموعه فرآیندهای پیچیدهای میگویند که به موجب آن دولتهای ملی به نحو فزایندهای به یکدیگر مرتبط و وابسته میشوند. در دورۀ جهانیشدن، که دورۀ فراتر رفتن از سرزمینهای ملی است و انسانها برحسب توانمندیهای اطلاعاتی، از حاشیه خارج و به متن جهانیشدن وارد میشوند و تکثرگرایی زمینۀ بیشتری پیدا میکند؛ دولتها از شکل سرزمینی و محدود به یک موقعیت ژئوپولیتیکی خاص و ثابت، خارجشده و الگوهای رفتاری آنها نیز (بهویژه اقتصادی) فقط تابع موقعیت جغرافیایی سرزمینی مشخص نیست. جهانیشدن با نظمدهی مجدد به زمانومکان، سرزمینیبودن روابط بینالملل سنتی را تغییر میدهد و دیگر به گرهخوردن ساختارهای اقتدار با بازیگران سرزمینی نیازی نیست. دولت ملی ابزار مؤثری برای حاکمیت بر قلمرو خاص است و جهانیشدن فرآیندی متکی به قلمرو فراملی است که حاکمیت سرزمینی را با چالش مواجه میکند. موضوع این جستار، این است که متأثر از جهانیشدن سیاست، امروزه «دولت سرزمینی» کاملاً منطبق بر ویژگیهای کلاسیک نظریۀ دولت سرزمینی ماکس وِبِر نیست؛ البته باید تغییرات بهوجود آمده در این پدیده در طول قرن کنونی را در نظر گرفت. برای توضیح این موضوع ابتدا همگام با شناخت گونۀ آرمانی «دولت پساسرزمینی»، ویژگیهای آن را با گونۀ «دولت سرزمینی» وبری در ابعاد جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی، سازمانی و حقوقی، مقایسه میکنیم؛ سپس از دریچۀ این دو گونه، نگاهی به تغییرات صورت گرفته در دولت معاصر ایران، در جهان جهانیشده میافکنیم. این پژوهش بر اهمیت ویژگی جهانیشدن و تغییرات آن تأکید دارد که پدیدۀ دولت سرزمینی از سر میگذراند. | ||
کلیدواژهها | ||
جهانیشدن؛ دولت سرزمینی؛ دولت پساسرزمینی؛ سیاست؛ گونۀ آرمانی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,165 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,235 |