
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,623 |
تعداد مقالات | 71,544 |
تعداد مشاهده مقاله | 126,894,647 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,941,468 |
مکانیابی مناطق بهینۀ توسعۀ اکوتوریسم در پارک ملی کویر با استفاده از GIS و الگوریتم ژنتیک | ||
پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
مقاله 12، دوره 47، شماره 2، تیر 1394، صفحه 367-390 اصل مقاله (1.57 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2015.52188 | ||
نویسندگان | ||
مهران مقصودی* 1؛ حسنعلی فرجی سبکبار2؛ حمیده پرواز3؛ حسن بهنام مرشدی3 | ||
1دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
2دانشیار گروه جغرافیای انسانی، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
3کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی توریسم، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
پارک ملی کویر بهعنوان گسترهای از سرزمین ایران، با جاذبههای گردشگری چون ورزشی، تاریخی، علمی، تنوع خوب گیاهان و جانوران همساز با محیط و عوارض ژئومورفولوژیکی خاص، یکی از فضاهای نادر در کشور است که در صورت مطالعه و شناسایی قابلیتهای گردشگری آن و برنامهریزی در این زمینه، قابلیت تبدیل به یک منطقة اکوتوریستی فوقالعاده را دارد. با توجه به اینکه سازمان یونسکو به این منطقه، عنوان ذخیرهگاه زیستکره را داده است، بهینهکردن فعالیت اکوتوریسم در راستای توسعة پایدار این منطقه ضرورت بیشتری مییابد. در این پژوهش، سعی برآن است تا بهترین مکان توسعة فعالیت اکوتوریسم مشخص شود. پس از استخراج معیارها از طریق تکنیک دلفی و شناسایی و آمادهسازی تمامی معیارها و عوامل مؤثر بر مکانیابی، وزن معیارها از طریق مدل AHP محاسبه شد. پس از آمادهسازی لایههای مربوطه، هریک از نقشهها بهصورت لایههای رستری در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (Arc GIS) تهیه شدند. لایههای اطلاعاتی، پس از ارزشگذاری با یکدیگر تلفیق شدند و در آخر، نقشة مناطق بهینة توسعة اکوتوریسم منطقه تهیه شد. نتایج پژوهش گویای آن است که از مجموع 598/686 کیلومتر مربع مساحت منطقة مورد مطالعه، حدود 01/52 کیلومتر مربع آن برای گسترش اکوتوریسم، بسیار مناسب، 26/98 کیلومتر مربع آن مناسب، 03/169 کیلومتر مربع نسبتاً مناسب، 65/210 کیلومتر مربع نامناسب و 156,08 کیلومتر مربع، بسیار نامناسب است. در انتها، برای اطمینان از مکان بهینة نقشة نهایی GIS، مجدداً منطقه از لحاظ مکانهای بهینه مطالعه و بازبینی شد. این مطالعه با استفاده از الگوریتم ژنتیک انجام شد که یک روش بهینهسازی است و با بهکارگیری انتخاب طبیعی، روی مجموعهای از جوابهای بالقوه عمل میکند و هدف آن، تولید جوابهای بهتر، برای رسیدن به جواب بهینه است. در این خروجی نیز منطقة قصر بهرام، بهترین نقطه در پارک ملی کویر از منظر گسترش اکوتوریسم است. | ||
کلیدواژهها | ||
اکوتوریسم؛ الگوریتم ژنتیک؛ پارک ملی کویر؛ مدل فرایند تحلیل سلسلهمراتبی؛ مکانیابی؛ مناطق بهینه؛ GIS | ||
مراجع | ||
ارجمند، احمد،1390، امکانسنجی ایجاد مناطق نمونة اکوتوریسم، مطالعة موردی: ورزنه، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران. پهلوانی، پرهام، 1384، طراحی و پیادهسازی یک سیستم اطلاعات مکانی براساس الگوریتم ژنتیک، جهت تعیین مسیر بهینة درونشهری، پایاننامة کارشناسی ارشد، استاد راهنما: محمدرضا دلاور، دانشکدة فنی، دانشگاه تهران. تقوایی، مسعود و تقیزاده، محمد مهدی و حسین کیومرثی، 1389، مکانیابی دهکدههای گردشگری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل SWOT (نمونه موردی: ساحل دریاچه کافتر)، مجلة جغرافیا و برنامهریزی محیطی، شمارة 6. تقوایی، مسعود، 1388، نقش و جایگاه برنامهریزی چندبعدی در توسعة توریسم و اکوتوریسم (مطالعة موردی: منطقة خور و طبس، جغرافیا و برنامهریزی محیطی، شمارة 3. دفتر زیستگاهها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست، 1387. رحیمی، سعید و عباسپور، رحیم علی و مدیری، مهدی، 1392، مدل فازی پخش سیلاب در حوزة آبخیز کره- هرات با استفاده از الگوریتم ژنتیک و AHP، مجلة جغرافیا و برنامهریزی محیطی، شمارة 3. طرح جامع گردشگری نیشابور، 1388، سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری کشور. فانی ثانی، فیروزه، 1381، بررسی اکوتوریسم در مناطق حفاظتشدة مازندران (مطالعة موردی: خشکهداران)، پایاننامة کارشناسی ارشد، استاد راهنما: عباس اسماعیلی، دانشکدة منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران. فرجزاده اصل، منوچهر و رفیق کریمپناه، 1387، تحلیل پهنههای مناسب توسعة اکوتوریسم در استان کردستان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، مجلة جغرافیای طبیعی، شمارة 65. قنبرینسب، علی، 1388، تحلیل جای پای بومشناختی گردشگری خانههای دوم در نواحی روستایی (مطالعة موردی: دهستان رودباد قصران- شهرستان شمیرانات، پایاننامة کارشناسی ارشد، استاد راهنما: محمدرضا رضوانی، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران. کریمی، آزاده، 1384، مکانیابی پهنههای مناسب برای اکوتوریسم در مناطق ساحلی شهرستانهای رودسر تا آستانة اشرفیه در استان گیلان با استفاده از GIS، پایاننامة کارشناسی ارشد، استاد راهنما: مجید مخدوم، دانشکدة علوم زمین، دانشگاه تربیت مدرس، تهران. مخدوم، مجید، 1378، شالودة آمایش سرزمین، چاپ هفتم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران. 13.مهندسان مشاور آرمانشهر، 1385، کاربرد تصمیمسازی چندمعیارة فرایند تحلیل سلسلهمراتبی در برنامهریزی گردشگری. مهندسان مشاور آرمانشهر و بومآرای چهارمحال، 1386، طرح جامع محور گردشگری کویرها و بیابانهای ایران، جلد اول: مبانی نظری و مروری. نگهبان، سعید، 1388، بررسی مقایسهای مدلهای برآورد آسایش اقلیمی در شهر یزد و تأثیر روند تغییر اقلیم بر روی آن جهت کاربرد در برنامهریزی توریسم، پایاننامة کارشناسی ارشد، استاد راهنما: غلامرضا روشن، دانشکدة برنامهریزی محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران. لی، جان، 1378، گردشگری و توسعه در جهان سوم، ترجمه شده توسط رکن الدین افتخاری، عبدالرضا، ناشر شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,160 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,887 |