پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,096,717 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,203,955 |
تساهل و مدارا در تصوف اسلامی (براساس متون نثر از آغاز تا پایان سدۀ چهارم قمری) | ||
| مجله ادیان و عرفان | ||
| مقاله 3، دوره 46، شماره 2، آبان 1392، صفحه 165-191 اصل مقاله (350.9 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2013.51113 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی حیدری* | ||
| دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| تساهل و مدارا در عرصههای گوناگون و به دلایل مختلفی پدید میآید. گاه، منفعتطلبی موجب مدارا با گروههای متنازع میگردد و گاه، پشتوانة فکری دیگری دارد. در میان برخی عارفان، روحیۀ تساهل و مدارا بهسبب آمیختن قواعد عالم وحدت و کثرت پدید میآید؛ بدین معنی که آنان در عالم وحدت باقی مانده، و خواستهاند که با نگاه وحدتگرایانه به عالم کثرت بنگرند؛ پس، به خلط مراتب و آمیختن قواعد روی آوردهاند. درحقیقت، این گروه وارد اجتماع میشوند، اما میخواهند با قواعد عالم وحدت بازی کنند. جبراندیشی و در عمل° «صلح کل بودن» از جلوههای مهم این نگاه به شمار میرود. در میان تساهلگرایان، گروه دیگری نیز هست که رفتارشان منشأ اعتقادی و فقهی دارد؛ این گروه تحت تأثیر رواج برخی اندیشههای مداراگر در فقه اهلسنت قرار دارند و علت تساهلپیشگی آنان پیروی از فقها در این زمینه است. گذشته از انگیزههایی که برای رویآوردن به تساهل بیان شد، دستۀ دیگری نیز از این شیوه بهعنوان حربهای اخلاقی و اجتماعی بهره میبرند. این رفتار ناشی از عطوفت وجودی این عارفان است و از این راه مردم را مجذوب خود میسازند؛ پیروان این نگرش با ستمگران نیز تقیه پیش میگیرند تا از آسیبهای بزرگ جلوگیری کنند. در این پژوهش، برآنیم که این نگاههای متفاوت را با تشریح بیشتر مبانی نظری، و بررسی شواهد و نمونههای تاریخی تبیین نماییم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تساهل؛ تصوف؛ صوفیان کثرت؛ مدارا؛ نخستین؛ وحدت | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,645 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,425 |
||