پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,993,222 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,662,552 |
پیامبران در قصّه‌های بلند عامیانه | ||
| ادب فارسی | ||
| مقاله 6، دوره 3، شماره 2، اسفند 1392، صفحه 77-94 اصل مقاله (247.74 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2014.50320 | ||
| نویسندگان | ||
| حسن ذوالفقاری* 1؛ بهادر باقری2 | ||
| 1دانشیار مرکز تحقیقات زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تربیت مدرّس | ||
| 2دانشیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه خوارزمی | ||
| چکیده | ||
| یکی از ویژگی‌های برجستة داستان‌های منثور عامیانه که تا به حال کمتر بدان پرداخته شده، پیوند ژرف و معنادار آنها با کهن‌الگوهای داستان‌های پیامبران، یعنی تکرار و یا بازتولید بسیاری از رویدادهای زندگی پیامبران در متن آنهاست. در این حوزه، سه نوع نقشآفرینی پیامبران در داستان دیده می‌شود: نقشآفرینی فعّال پیامبران در روند داستان، نقش‌های فرعی آنان، بازسازی ماجراهایی شبیه داستان‌های مربوط به پیامبران. همچنین استفادة قهرمانان داستان از سلاح‌ها و ابزار‌های پیامبران، یاری‌رسانی پیامبران به قهرمانان در عالم خواب و هدایت قهرمان یا دشمن و نظرکردة آنان بودن، نمونه‌هایی از این پیوند است.راویان قصّه‌های عامیانه، با توجّه به جذّابیّت و شهرت فراوان این کهن‌الگوها، از آنها بهره برده و از این راه، هم رنگ و بوی دینی و معجزه‌آسا به قهرمانان داستان خویش داده و کار و بار آنان را در ادامه و با تأیید رسولان الهی نمایش داده‌اند و هم به قصّه‌های خود شأن و هویّت بیشتری بخشیده‌اند. این مقاله با مطالعة شانزده داستان بلند منثور عامیانه، به بررسی این موضوع مهمّ پرداخته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| داستان‌های عامیانه؛ داستان پیامبران؛ ادبیّات عامّه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Prophets in the Iranian Long Folk Stories | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hasan Zolfaghari1؛ Bahador Bagheri2 | ||
| چکیده [English] | ||
| Of the most outstanding features of Iranian folk stories, which had not been precisely scrutinized, are their meaningful deep links with the archetypes in the stories of the prophets, and the reiteration or reproduction of the events of their lives. In such context, three types of roles can be considered for the prophets in these stories are: 1) their active and leading role in the process of the stories, 2) their supporting roles, and 3) recreation the stories similar to the adventures of prophets. The use of weapons and tools of prophets by hero characters, the helps prophets grant heroes through their dreams to guide them or their enemies are some examples of such a link. Due to the attraction and great reputation of above-mentioned archetypes, the narrators of folk tale have used them in their stories mixing them with miraculous and religious character to give more special identity to their own stories. This paper studies 17 folk prose stories to deliberate this important issue. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Folk Stories, Stories of the Prophets, Archetype, Religious Archetypes, Folk Literature | ||
| مراجع | ||
|
اسفندیار، محمودرضا و طاهره بیطرفان (1389)، «نگاهی به ابعاد عرفانی داستان موسی(ع) و خضر(ع) در قرآن»، نامة الهیّات، تابستان، شمارة یازدهم. اسکندر و عیّاران (1383)، تلخیص کلّیّات هفت‌جلدی اسکندرنامة نقّالی، گزینش و پیرایش علی‌رضا ذکاوتی قراگوزلو، تهران، نی. اسکندرنامة کبیر (1317)، تهران، چاپ سنگى. اسکندرنامه (روایت فارسى کالیستنس دروغین) (1343)، چاپ ایرج افشار، تهران. انزابی‌نژاد، رضا (1355)، «چهرة پیامبران و قصص قرآن در ادبیّات فارسی»، نشریّة دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی تبریز، تابستان، شمارة صدوهجدهم. بدیع‌الجمال و بدیعالملک (1332)، اشکوری، احمد بن علی، چاپ سنگی. بیغمى، محمّد بن احمد (1381)، داراب‌نامه بیغمى، چاپ ذبیح‌اللّه صفا، تهران. تالم، کریم (1375) «شخصیّت‌های تصویری و تمثیلی پیامبران(ع) در ادب فارسی»، کیهان فرهنگی، مهر و آبان، شمارة صدوبیست‌ونهم. حسین کرد شبستری (1385)، تصحیح ایرج افشار و مهران افشاری، تهران، چشمه. حمزه‌نامه (1347)، به کوشش جعفر شعار، تهران، دانشگاه تهران. خاور و باختر (1300)، حسب‌الفرمودة شاهزاده طغرل‌تکین‌میرزا، طبع مرتضی الحسینی البرغانی، تهران، چاپ سنگی. خاورنامه (1284)، کاتب حسن بن محمّد هاشم موسوی خوانساری، تهران، مصوّر. خرّمشاهی، بهاءالدّین (1373)، «داستان پیامبران»، بیّنات، زمستان، شمارة چهارم. داد، سیما (1375)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ دوم، تهران، مروارید. دماوندی، مجتبی (1379)، «جادوپزشکی در شاهنامه»، زبان و ادب، پاییز، شمارة سیزدهم. شاهزاده هرمز (1347 ق)، تصویرگر: محسن تاج‌بخش، به دستیاری میرزا باقر کاشانی، مباشرت میرزا علی‌اکبر خوانساری، تهران، چاپ سنگی، دارالطّباعة حسینی. شیرویة نامدار (1387)، به همراه قصّة نوش‌‌آفرین گوهرتاج، قصّة عاشقان قدیمی، تهران، ورجاوند. طرسوسی، ابوطاهر (1380)، ابومسلم‌نامه، به کوشش حسین اسماعیلی، تهران، معین. فردوسی، ابوالقاسم (1388)، به کوشش سیّد محمّد دبیرسیاقی، تهران، قطره. قصّة نوش‌‌آفرین گوهرتاج (1387)، به همراه شیرویة نامدار، قصّة عاشقان قدیمی، تهران، ورجاوند. محجوب، محمّدجعفر (1382)، ادبیّات عامیانة ایران، به کوشش حسن ذوالفقاری، چاپ اوّل، تهران، چشمه. میرزا نیکنام، حسین و محمّدرضا صرفی (1381)، «پیشگویی در شاهنامه»، مطالعات ایرانی، پاییز، شمارة دوم. میرشکرایی، محمّد (1382)، «خضر در باورهای عامّه»، کتاب ماه هنر، فروردین و اردیبهشت، شمارة پنجاه‌وپنجم و پنجاه‌وششم. میرصادقی، جمال (1386)، ادبیّات داستانی، چاپ پنچم، تهران، سخن. میهن‌دوست، محسن (1382)، «ردّ پای اشو زرتشت در فرهنگ عامّه»، کتاب ماه هنر، فروردین و اردیبهشت، شمارة پنجاه‌وپنجم و پنجاه‌وششم. نقیب‌الممالک، محمّدعلی (1378)، امیرارسلان، با مقدمة محمّدجعفر محجوب، تهران، مؤسّسة فرهنگی فردا. نقیب‌الممالک، محمّدعلی (1384)، ملک‌جمشید و حمّام بلور، تهران، ققنوس. واعظ هروی، عطاءالله بن حسام (1386)، مختارنامه، تهران، ققنوس. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 6,063 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,636 |
||