پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,991,944 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,660,918 |
ویژگی‌‌های عارف سیاستمدار از نگاه صوفیان نخستین (بر اساس متون منثور تا قرن چهارم) | ||
| ادب فارسی | ||
| مقاله 1، دوره 3، شماره 2، اسفند 1392، صفحه 1-18 اصل مقاله (223.81 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2014.50300 | ||
| نویسندگان | ||
| منوچهر اکبری1؛ مهدی حیدری* 2 | ||
| 1دانشکده ادبیات دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| عارفان مسلمان با تکیه بر هر دو معیار وحدت و کثرت، به عرصة سیاست روی آورده‌‌اند. آنان با تأکید بر ضرورت عرفان برای سیاستمداران و سیاست برای عارفان، به تبیین ویژگی‌‌های «عارف سیاستمدار» پرداخته‌‌اند. صوفیانِ نخستین از همان آغاز در گفتارها و رفتارهای خود، به این مهمّ توجّه داشته‌‌اند و با نگاه اجتماعی، صوفیان را به مردم‌‌داری و عدالت و عطوفت با مریدان دعوت کرده‌‌اند. با توجّه به اینکه صوفیان آن عصر در زمان برخی خلفای ستمگر اموی و عبّاسی می‌‌زیستند، با تشریح ویژگی‌‌های حاکم عارف و الگوسازی از پیامبران الهی و مجاهدان صدر اسلام در امور زمامداری، سعی در روشن ساختن چهرة حقیقی حکومت اسلامی داشته‌‌اند. در این مقاله، با توجّه به منابع دست اوّل و برای نزدیک‌سازی موضوع به سرچشمه‌‌ها، محدودة تاریخی پژوهش را تا پایان قرن چهارم تعیین کرده‌‌ایم و نگاه ما به اقوال و آثار صوفیانی نظیر حسن بصری، فضیل عیاض، حارث محاسبی، ذوالنّون مصری، یحیی بن معاذ، ابوحاتم رازی، بایزید بسطامی، سهل تستری، ابوسعید خرّاز، ترمذی، جنید، شبلی، کلاباذی، سراج، مکّی، خرگوشی، و سلمی متوجّه است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عارف؛ سیاستمدار؛ صوفیان نخستین؛ کثرت؛ وحدت؛ نظریّه؛ حاکم | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Characteristics of a Mystic Politician in the View of Early Sufis | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Manuchehr Akbari1؛ Mahdi Heidari2 | ||
| چکیده [English] | ||
| Muslim mystics have turned to political issues relying on both unity and plurality criteria. They have explained the characteristics of a mystic politician emphasizing the necessity of mysticism for politicians and even the necessity of politics for mystics. Taking a social viewpoint, the early Sufis, paid a particular attention to this important matter in their speech and behavior, and invited other Sufis to be bounteous and to get a fair and compassionate approach to their disciples. The Sufis who lived in the reign of oppressive Umayyad [1]and Abbasid caliphs tried to clarify the real face of Islamic ruler explaining the features of a mystic ruler and modeling the manner of holy prophets and the companions of Prophet Muhammad (peace be upon Him). They have also had some political attitudes in their works which can be discussed independently. Considering the primary sources and trying to establish a close association to the main origins, in present essay, we have determined the range of the research up to the 4th Hijri century with a glance on the works and speeches of some mystics such as Hasan Basri, Sofyan Suri, Fozeil Ayāz, Hārith Mohāsebi, Zonnun Mesri, Yahyā bin Maʻāz, Abu-Hātam Rāzi, Bāyazid Bastāmi, Sahl Tostari, Abu-Saeed Kharrāz, Termazi, Joneid, Shebli, Kolābāzi, Sarraj, Makki, Khargushi and Solami. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| mystic, politician, early Sufis, Unity, plurality, Theory, Sultan | ||
| مراجع | ||
|
ابن حمکان، ابی‌علی الحسن بن الحسین (1422 ق)، الفوائد و الأخبار و الحکایات، حقّقه عامر حسن صبری، الطبعة الأولی، بیروت، دارالبشائر الاسلامیّه. اصفهانی، ابونعیم (1351)، حلیةالأولیاء و طبقات‌الصّوفیّةالاصفیاء، جلد دوم و ششم، طبع الأوّل، بیروت، مطبعة السّعاده. ترمذی، محمّد بن علی (1413 ق)، نوادر الأصول فی معرفة أحادیث الرّسول، جلد اوّل و دوم، حقّقه مصطفی عبدالقادر عطا، الطبعة الأولی، بیروت، دارالکتب العلمّیه. ـــــــ (1958 م)، بیان الفرق بین الصّدر و القلب و اللفؤاد و اللّب، حقّقه نقولاهیر، الطبعة الأولی، بیروت، دار احیاء الکتب العربیّه، عیسی البابی الحلبی و شرکاءه. ـــــــ (1992 م)، ثلاثة مصنّفات للحکیم الترمذی سیرةالأولیاء، جواب المسائل الّتی سأله أهل السّرخس عنها، جواب کتاب من الری، حقّقه بیرند راتکه، بیروت، النشرات الإسلامیّه. تستری (2007 م)، سهل بن عبدالله، التفسیر، حقّقه محمّد باسل عیون السّود، بیروت، دارالکتب العلمیّه. جنید بغدادی (1390)، تاج‌العارفین، رسایل، سخنان و احوال، ترجمة مسعود انصاری، چاپ اوّل، تهران، جامی. ـــــــــــــ (بی‌تا)، مقالات، چاپ سنگی موجود در تالار نسخه‌‌های خطّی کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران، شمارة C/853. جوادی آملی (1377)، عبدالله، حماسه و عرفان، چاپ دهم، قم، مرکز نشر اسراء. خرّاز، ابوسعید (1388)، الطریق إلی الله أو کتاب الصّدق، حقّقه عبدالحلیم محمود، قاهره، دارالکتب الحدیثه. خرگوشی، ابوسعید عبدالملک (1361)، شرف‌النّبی، ترجمة نجم‌الدّین محمود راوندی؛ تصحیح محمّد روشن، تهران، بابک. ــــــــ (1427 ق)، تهذیب‌الأسرار، امام سیّد محمّد علی، الطبعة الأولی، بیروت، دارالکتب العلمیّه. رازی، ابی‌‌حاتم محمّد بن ادریس (1422 ق)، کتاب‌‌الزّهد، حقّقه عامر حسن صبری، الطبعة الأولی، بیروت، دارالبشائر الإسلامیّه. رازی، یحیی بن معاذ (1423 ق)، جواهرالتّصوف، حقّقه سعید هارون عاشور، الطبعة الأولی، قاهره، مکتبة الآداب. سراج، ابونصر (1914 م)، الّلمع فی التّصوّف، حقّقه رینولد آلن نیکلسون، الطبعة الأولی، لیدن، مطبعة بریل. سلمی، ابوعبدالرّحمن (1421 ق)، حقائق‌التّفسیر، جلد اوّل و دوم، سیّد عمران، الطبعة الأولی، بیروت، دارالکتب العلمیّه. ـــــ (1997 م)، زیادات حقائق‌التّفسیر، حقّقه جیرهارد بوورینغ، الطبعة الثّانیه، بیروت، دارالمشرق. ـــــ (1372 ق)، طبقات‌الصّوفیّه، حقّقه نورالدّین شریبه، الطبعة الأولی، قاهره، جماعة الأزهر للنّشر و التّألیف. ـــــ (1372)، مجموعة آثار، جلد دوم، به اهتمام نصرالله پورجوادی، چاپ اوّل، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. ـــــ (1388)، مجموعة آثار، جلد اوّل، به اهتمام نصرالله پورجوادی، چاپ دوم، تهران، مؤسّسة پژوهشی حکمت و فلسفة ایران. ـــــ (1388)، مجموعة آثار، جلد سوم، به اهتمام نصرالله پورجوادی و محمّد سوری، چاپ اوّل، تهران، مؤسّسة پژوهشی حکمت و فلسفة ایران. کلاباذی، أبوبکر محمّد (1380 ق)، التّعرف لمذهب أهل التّصوف، حقّقه عبدالحلیم محمود و طه عبدالباقی سرور، قاهره، احیاءالکتب العربیّه. محاسبی، حارث بن اسد (1969 م)، المسائل فی أعمال القلوب و الجوارح و المکاسب و العقل، حقّقه عبدالقادر أحمد عطا، الطبعة الأولی، قاهره، عالم الکتب. ــــــــ (بی‌تا 1)، الرّعایة لحقوق الله، حقّقه عبدالقادر أحمد عطا، الطبعة الرّابعه، بیروت، دارالکتب العلمیّه. ــــــــ (بی‌تا 2)، رسالةالمسترشدین، حقّقه عبدالفتّاح ابوغدّه، الطبعة الثّالثه، حلب، مکتب‌المطبوعات الإسلامیّه. مکّی، ابوطالب (1422 ق)، قوت القلوب، جلد اوّل و دوم و سوم، حقّقه محمود ابراهیم رضوانی، الطبعة الأولی، بیروت، دارالعلوم. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,618 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,368 |
||