
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,693 |
تعداد مقالات | 72,240 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,239,440 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,075,793 |
تبارشناسی دلقک در نمایش سنتی ایران | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
مقاله 5، دوره 19، 1(بهار و تابستان 1393)، فروردین 1393، صفحه 47-58 اصل مقاله (1.83 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2014.50015 | ||
نویسندگان | ||
نغمه ثمینی1؛ بهروز محمودی بختیاری2؛ محمد باقر قهرمانی2؛ شیوا مسعودی* 3 | ||
11استادیار دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران | ||
2دانشیار دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران | ||
3دانشجوی دکتری تئاتر و عضو هیئت علمی دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
چکیده دلقک، شخصیتی از ژرفای فرهنگ عامیانة کشورهاست که محبوبیت مردمی به آن جایگاهی ماندگار بخشیده است و آن را به الگویی ثابت، فراتر از زمان و مکان تبدیل کرده است. او هوشمندانه خود را با افق اجتماعی روز هماهنگ ساخته و جایگاه خود را در میان فرهنگ مردمی ثابت و استوار نگاه داشته است. شناخت بهتر مفهومی چون دلقک نیاز به مطالعاتی تبارشناسی در چگونگی شکلگیری و گونه شناسی در بررسی نمونه های موجود دارد. دلقک سنتی نمایشهای ایرانی در سه گونة بقالبازی، سیاه بازی و خیمه شب بازی را می توان ادامة گروه های اجتماعی دانست که تبار آیینی، اجتماعی و تاریخی او به نظر می رسند و به شکلی کلی با محور "دیگری" مشخص شده اند. بلاگردان از نظر آیینی، خنیاگر، کولی و نیرنگ باز (عیار) از نظر تاریخی و دلقکهای میدانی و دربار از نظر اجتماعی، تبارهای دلقک سنتی ایرانی هستند. جستجوی تباری ویژگیهای دلقکهای نمایش سنتی در گروههای تباری، هم چنان که آنها را ژرف و چند لایه میسازد، افقی برای مطالعة ادامة کارکرد دلقک سنتی ایرانی تا امروز به دست می دهد. | ||
کلیدواژهها | ||
واژه های کلیدی دلقک؛ دیگری؛ بقال بازی؛ سیاه بازی؛ خیمه شب بازی | ||
مراجع | ||
فهرست منابع ابوالحسنی ترقی، مهدی) 1383(، تاملی در خنیاگری در ایران باستان، مجلة علمی و پژوهشی دانشگاه ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دورة دوم، شمارة 36 و 37، صص 202-183. احمدی، بابک (1380)، ساختار و تاویل متن، نشر مرکز، تهران. آژند، یعقوب (1385)، نمایش در دورة صفوی، فرهنگستان هنر، تهران. افشار سیستانی، ایرج (1377)، کولی ها: پژوهشی در زمینة زندگی کولیان ایران و جهان، انتشارات روزنه، تهران. افشاری، مهران (1382)، فتوت نامه ها و رسائل خاکساریه، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران. بلوکباشی، علی (1384)، نوروز جشن نوزایی آفرینش، دفتر پژوهش های فرهنگی، تهران. بویس، مری (اسفند 1368) و (فروردین 1369)، گوسان های پارتی و سنت خنیاگری در ایران، ترجمة مهری شرفی، چیستا، شماره 66 و 67، صص 780-756. بهار، مهرداد (1376)، جستاری چند در فرهنگ ایران، انتشارات فکر روز، تهران. بیضایی، بهرام (1383)، نمایش در ایران، انتشارات روشنگران، تهران. جنتی عطایی، ایرج (1336)، بنیاد نمایش در ایران، انتشارات صفی علی شاه، تهران. ذکاء، یحیی (1337)، کولی و زندگی او، انتشارات ادارة کل هنرهای زیبای کشور، تهران. سجودی، فرزان (1388)، نشانه شناسی: نظریه و عمل، نشر علم، تهران. صدیق، یوسف (...)، پژوهشی در خیمه شب بازی، انتشارات نمایش، تهران. عزیزی، محمود (1387)، تئاتر روحوضی و تحول پذیری آن، فصلنامة تئاتر، شمارة 42و43، صص 200-190. فخرالدین اسعد گرگانی (1365)، ویس و رامین، تصحیح اسماعیل حاکمی والا، انتشارات امیرکبیر، تهران. فریزر، جیمز جورج (1386)، شاخه زرین، پژوهشی در جادو و دین، ترجمة کاظم فیروزمند، انتشارات آگاه، تهران. کوچک زاده، رضا (1386)، بقال بازی، نخستین نمایش شادی آور ایران، مجموعه مقالات نمایش گردهم آیی مکتب صفوی، انتشارات فرهنگستان هنر، صص 205-187. کیا، خجسته (1375)، قهرمانان بادپا در قصه ها و نمایش های ایرانی، نشر مرکز، تهران. مسعودی، شیوا (1386)، رمز سحرآمیز عروسک، کارکردهای معنایی خیمه شب بازی، مجموعه مقالات نمایش گردهم آیی مکتب صفوی، انتشارات فرهنگستان هنر، صص263-239. مسعودی، شیوا (1390)، جلوه های روایی متون خیمه شب بازی در برابر دیگر متون طنزآمیز، فصلنامة تئاتر، شماره 45، صص 98-45. معین، محمد (1371)، فرهنگ فارسی معین، چاپ هشتم، انتشارات امیرکبیر، تهران. k.Otto, Beatrice (2007), Fools Are Everywhere (The Court Jester Around the World), The University of Chicago Press, Chicago And London.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,666 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 5,545 |