تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,495,671 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,757,439 |
اختلاف اجتهادی از نظر قرآن (تفسیر آیههای 78 و 79 سوره انبیاء) | ||
فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
مقاله 7، دوره 46، شماره 1، فروردین 1392، صفحه 137-159 اصل مقاله (256.33 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2013.36691 | ||
نویسنده | ||
عابدین مؤمنی | ||
دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
عملیات اجتهادی در حوزۀ فقه و شریعت، منتهی به اختلاف آراء میشود، نسبت به جواز اختلاف در شرعیات، اختلاف دیدگاه وجود دارد؛ زیرا شریعت با زندگی افراد و حیات اجتماعی رابطۀ ناگسستنی دارد. سرانجام اختلاف در شریعت، تنازع و شقاق در حیات اجتماعی خواهد بود و با این استدلال، اختلاف در حوزۀ شرعیات را ممنوع میدانند. در مقابل این نظریه، دیدگاهی وجود دارد که رسیدن به وحدت نظر را به علّت تفاوتهای فردی و محیطی و ادراکی ناممکن میداند و اتّفاقنظر در فقه و شرعیات را مطلوب نمیداند و از مطلوب بودن اختلاف آراء در فقه و شرعیات دفاع کرده و آن را مجاز میشمرد. مستند این نظریه، آیههای 78 و 79 سورۀ انبیاء است که دلالت بر اختلاف دو پیامبر هم عصر در قضاوت و داوری نسبت به یک قضیه میکند و با بیان اینکه مراتب علم و توانمندی انبیاء متفاوت است، وجود اختلاف در داوریهای پیامبران را الگوی عملی برای حیات اجتماعی تلقّی کرده و اختلاف علمی در فقه و شرعیات را سیرۀ علماء دانسته است و به تفسیر آیههای مذکور پرداخته، از جواز اختلاف اجتهادی دفاع کرد؛ امّا اختلاف مبتنی بر بغی و سرکشی را نفی نمود. | ||
کلیدواژهها | ||
اجتهاد؛ اختلاف؛ مشروعیت؛ رأی و حکم | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,179 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,321 |