تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,122,710 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,230,840 |
مطالعۀ نمونه هایی از پیکرکهای سفالی زنان در ادوار سلجوقی و ایلخانی | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 3، دوره 5، شماره 3، مهر 1392، صفحه 327-344 اصل مقاله (906.08 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2013.36483 | ||
نویسنده | ||
سیدهاشم حسینی* | ||
استادیار باستان شناسی و هنر دوران اسلامی دانشکده مرمت دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
پیکرکهای گلی و سفالین زنان جزء نخستین آثار هنری بشر در اعصار پیش از تاریخ محسوب میشوند که ساخت آنها با تغییراتی خاص تا دوران اسلامی نیز تداوم یافته است. پیکرکهای سفالی مزبور، که گونههای مختلفی از تکنیکهای ساخت و تزیین هنر سفالگری اسلامی را دربرمیگیرند، اغلب در شهرها و مراکز مهم سفالگری ایران ساخته شدهاند. از مهمترین ادوار ساخت این پیکرکها میتوان به ادوار سلجوقی و ایلخانی مقارن با قرون پنجم تا نهم هجری اشاره کرد که با توجه به منع ساخت پیکرک و مجسمه در دوران اسلامی، دلایل و انگیزهها و نیز منابع الهامبخشِ ساخت این پیکرکها در دورههای مزبور جای تأمل دارد. موضوع پژوهش کنونی بررسی و تحلیل تعدادی این پیکرکها در کلیة ابعادِ تکنیکی و مفهومی است. هدف اصلی مقاله، بررسی و شناخت مهمترین ویژگیهای پیکرکهای سفالین مزبور به همراه طبقهبندی آنهاست. روش پژوهش انتخابی، با توجه به نوع موضوع و هدف، تلفیقی از روشهای توصیفی، تاریخی، و مقایسهای است. در همین زمینه، ده عدد از نمونههای شاخصِ پیکرکهای سفالین زنان در ادوار سلجوقی و ایلخانی، فارغ از تعلق به سبک یا گونهای خاص، از بین آثار موجود در موزههای مختلف داخلی و خارجی انتخاب و از منظرِ شیوة ساخت، تزیین، کاربرد، فرم، اهداف ساخت، منابع الهامبخش، و... بررسی، طبقهبندی، و تحلیل شده است. بنابر یافتههای پژوهش، پیکرکهای سفالی زنان در ادوار مزبور، بهخصوص دورة سلجوقی، تحتتأثیر عوامل مختلفی ساخته شدهاند که از جملة آنها میتوان به تأثیر سنتهای هنری پیش از اسلام، تأثیر نظام قبیلهای، تأثیر برخی از شخصیتهای زن ادبیات ایران، به علاوة تأثیر صور فلکی با نماد مؤنث اشاره کرد. همچنین توجه به نقشها و کارکردهای زنان به جای تمرکز بر ویژگیهای جنسیتی آنها، از مهمترین تفاوتهای پیکرکهای مزبور با نمونههای پیش از تاریخی است. | ||
کلیدواژهها | ||
پیکرکهای زنان؛ دوره های سلجوقی و ایلخانی؛ هنر سفالگری | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,849 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,611 |