
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,623 |
تعداد مقالات | 71,545 |
تعداد مشاهده مقاله | 126,898,830 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,947,187 |
بررسی تطبیقی خوشنویسی نسخه - نگارۀ کلیله و دمنۀ 2198 محفوظ در کاخ گلستان با شیوۀ خوشنویسی اظهر تبریزی | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
مقاله 6، دوره 18، شماره 4، اسفند 1392، صفحه 55-66 اصل مقاله (3.65 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2014.36426 | ||
نویسنده | ||
گیتی نوروزیان* | ||
دانشجوی دکتری مطالعات عالی هنر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
چکیده نسخۀ کلیله و دمنۀ شماره 2198 کتابخانۀ کاخ گلستان، استنساخی از برگردان پارسی نصرالله بن عبدالحمید بن ابی المعالی معروف به نصرالله منشی است. ابتدا و انجامۀ این نسخه افتاده و هیچ اطلاعی راجع به زمان و مکان تهیۀ اثر و نیز نگارگر یا خوشنویس آن وجود ندارد؛ هر چند با توجه به ویژگیهای نگارگری و خوشنویسی موجود، میتوان آن را منسوب به سدۀ نهم هجری دانست. فرضیۀ نگارنده بر این اساس شکل گرفته است که خوشنویس کلیله و دمنۀ شماره 2198 کتابخانۀ کاخ گلستان، محتملاً مولانا اظهر تبریزی یکی از خوشنویسان مطرح این سده است. وی یکی از شاگردان ممتاز جعفر بایسنقری و در زمرۀ استادانی به حساب میآید که در تحریر خطوط ششگانه، درجۀ کمال را داشته است. برای اثبات این فرضیه، مقایسههای سبکشناسانهای میان چند اثر رقم دار مولانا اظهر تبریزی و خطِ نستعلیقِ کلیله و دمنۀ کاخ گلستان انجام گرفته است. این مقایسهها بر طبق آنچه در سنت خوشنویسی وجود دارد، ترتیب یافته، بدین صورت که نخست مفردات، سپس کلمات و نهایتاً ترکیب واژهها مورد بررسی قرار گرفتهاند. نگارنده امیدوار است با این شیوه بتواند بیشترین تفاوتها و شباهتها را مابین سبک کتابت یک نسخۀ بدون رقم و آثار رقم دار مشخص سازد. | ||
کلیدواژهها | ||
واژه های کلیدی کلیله و دمنه؛ نصرالله منشی؛ مولانا اظهر تبریزی؛ کاخ گلستان؛ خوشنویسی سدۀ 9 هجری | ||
اصل مقاله | ||
| ||
مراجع | ||
فهرست منابع بیانی، مهدی (2536)، احوال و آثار خوشنویسان، دانشگاه تهران، تهران. حبیبی، عبدالحی (2535)، هنر عهد تیموریان و متفرعات آن، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، کابل. خواندمیر (1380)، حبیب السیر، زیر نظر دکتر محمد دبیر سیاقی، ج 2 و 4، خیام، تهران. درایتی، مصطفی (بی تا)، فهرستواره دست نوشته های ایران «دنا»، ج 8، موسسه فرهنگی و پژوهشی الجواد، مشهد. دوغلات، میرزا محمد حیدر (1383)، تاریخ رشیدی، تصحیح عباسقلی غفاری فرد، میراث مکتوب، تهران. دولتشاه سمرقندی (1382)، تذکرة الشعراء، تصحیح ادوارد براون، اساطیر، تهران. رابینسون، ب، و (1376)، هنر نگارگری ایران، ترجمه دکتر یعقوب آژند، مولی، تهران. رضایی باغ بیدی، حسن (1387)، ترجمه از سنسکریت و پهلوی به عربی، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج 15، مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، تهران، صص 33-24. روملو، حسن بیگ (1384)، احسن التواریخ، به اهتمام عبدالحسین نوایی، ج 2، اساطیر، تهران. سکی، یوشیفوسا (1381)، دیباچۀ قطبالدین محمد قصه خوان بر مرقع شاه طهماسب، نامۀ بهارستان، سال سوم، شماره دوم، دفتر 6، صص 316-309. سمرقندی، عبدالرزاق (1383)، مطلع السعدین و مجمع البحرین، به اهتمام عبدالحسین نوایی، ج 2، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران. شکراللهی طالقانی، احسان الله (1381)، رسالۀ تعلیم الخطوط: علی بن حسن خوشمردان معروف به سید بابا، نامۀ بهارستان، ش 2، دفتر 6، صص 328-317. عالی افندی، مصطفی (1369)، مناقب هنروران، ترجمه و تحشیه توفیق هاشم پور سبحانی، سروش، تهران. قلیچ خانی، حمیدرضا (1373)، رسالاتی در خوشنویسی و هنرهای وابسته، روزنه، تهران. مایل هروی، نجیب (1380)، تاریخ نسخه پردازی و تصحیح انتقادی نسخه های خطی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران. واله اصفهانی قزوینی، محمد یوسف (1379)، خلد برین: تاریخ تیموریان و ترکمانان، به کوشش میر هاشم محدث، میراث مکتوب، تهران. هاشم پور سبحانی، توفیق و آق سو، حسامالدین (1374)، فهرست نسخه های خطی فارسی کتابخانۀ دانشگاه استانبول، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران. Binyon, Wilkinson and Gray (1971) , “Persian Miniature Painting” Including A Critical And Descriptive Catalogue of the Miniatures Exhibited at Burlington House January-March 1931, Dover Publication, New York.
Grube, Ernst, J. (1991) , Prolegomena for a Corpus publication of Illustrated Kalila wa Dimnah Manuscripts, Islamic Art, IV, pp. 301-481.
Roxburgh, David J. (2005) , The Persian Album 1400-1600, From Dispersal to Collections, Yale University Press, London.
Soudavar, Aboulala (1992) , Arts of The Persian Courts, Rizzoli, New York.
Thackston, Wheeler M. (2001) , Album Prefaces And Documents on The History of Calligraphers And Painters, Brill, Leiden.
www.aghabozorg.ir
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,059 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,262 |