پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,226 |
| تعداد مقالات | 67,699 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,007,257 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,688,630 |
مسئله مرکزیت و استمرار قدرت در حکومت خوارزمشاهیان (628-596 ق) | ||
| پژوهش های ایران شناسی | ||
| مقاله 3، دوره 3، شماره 1، شهریور 1392، صفحه 33-52 اصل مقاله (395.43 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2013.36345 | ||
| نویسندگان | ||
| رسول جعفریان1؛ مریم کمالی2 | ||
| 1دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| قلمرو جغرافیایی هر حکومت و انتخاب مرکزیتی مناسب برای آن می‌تواند ضامن استقرار قدرت و تداوم حاکمیت باشد، امری که به نظر می‌رسد در حکومت خوارزمشاهی (628-596 ه. ق) چندان مورد توجه قرار نگرفته است. خوارزمشاهیان که انتظار می‌رفت به یکی از بزرگ‌ترین حکومت‌های تاریخ میانه ایران تبدیل شوند، با شکست از مغولان صحرانشین، جریان تغییرات تاریخ ایران را به مسیری دیگر هدایت کردند. آنها پس از شکست حکومت سلجوقی و تصرف بخش وسیعی از قلمرو ایشان، سعی کردند با برگزیدن حکومتی متمرکز راهی متفاوت از سلجوقیان برای بقای خویش بپیمایند. ولی انتخاب خوارزم به عنوان تنها مرکز قدرت و گسستن رشته پیوند با بخش‌های داخلی قلمرو، زمینه عدم استقرار قدرت حکومت خوارزمشاهی و در نتیجه از هم پاشیدن سریع قدرت ایشان را فراهم ساخت. این مقاله سعی دارد رابطه موقعیت جغرافیای و انسانی پایتخت و ساختار قدرت را با توجه به منابع دست اوّل در حکومت خوارزمشاهی بررسی کرده و علل عدم استقرار قدرت سلسله خوارزمشاهی را در بی توجهی به پیوند شکل حکومت و انتخاب پایتخت مورد بررسی قرار دهد، امری که به نظر می‌رسد تا کنون مورد توجه جدی قرار نگرفته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حکومت خوارزمشاهی؛ مرکزیت قدرت؛ ساختار حکومت؛ توسعه طلبی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Problem of Geographical Center and the Continuity of Power in Khwarazmshahi Dynasty (598-628/1202-1231) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Rasoul Jafarian1؛ Maryam Kamali2 | ||
| 1Associate Professor Department of History at Tehran University | ||
| 2Ph.D. Candidate History at Tehran University | ||
| چکیده [English] | ||
| The geographical scope of a dynasty and the selection of a capital as the center of its power can be considered as the essential factors in the establishment of a regime and its continuity; this matter seems to be neglected in the political structure of Khwarazmshahi dynasty (598-628/1202-1231). The Khwarazmshahi which were supposed to change into one of the greatest medieval dynasties led the course of political changes in a different direction. After having conquered the Saljuq dynasty, the Khwarazmshahi chose a centralized political structure. But the selection of Khwarazm as the only center of power and the lack of continuous connection with their vast territory caused the fast decline of Khwarazmshahi power. On the basis of original resources, this article explores the relationship between the geographical scope of a dynasty and its political structure. Moreover, this paper examines the causes of Khwrazmshahi’s decline with regards to its political structure and the selection of Khwarazm as the capital. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Khwrazmshahi dynasty, center of power, Political structure, expansion of territory | ||
| مراجع | ||
|
ابناثیر، عزالدین ابوالحسن علی بن ابی الکرم الشیبانی .1371. تاریخ کامل، تاریخ بزرگ اسلام و ایران، ترجمه عباسی خلیلی، ابوالقاسم حالت، تهران: علمی. ابنبی بی، ناصرالدین حسین بن محمد .1354. اخبار سلاجقه روم با متن کامل مختصر سلجوقنامه ابن بی بی جامع مطالب «الاوامر العلانیه فی اعلانیه»، تهران: کتابفروشی تهران. اشپولر، برتولد .1351. تاریخ مغول در ایران، ترجمه محمود میرآفتاب، تهران: بنگاه ترجمه و نشر. اصطخری، ابراهیم بن محمد .1373. مسالک و ممالک، ترجمه محمد بن اسعد بن عبدالله تسترنی، به کوشش ایرج افشار، تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار. اقبال، عباس .1341. تاریخ مغول، از حمله چنگیز تا تشکیل حکومت تیموری، تهران، انتشارات امیرکبیر. بارتولد، واسیلی ولادیمیردوویچ .1376. تاریخ ترکهای آسیای میانه، ترجمه غفاری حسینی، تهران: توس. .1352. ترکستان نامه، ترکستان در عهد هجوم مغول، ترجمه کریم کشاورز، تهران: بنیاد فرهنگ ایران. باسورث، ادموند کلیفورد.1362. تاریخ غزنویان، تهران: امیرکبیر. بنداری اصفهانی، ابو ابراهیم قوام الدین فتح بن علی بن محمد .1356. زبده النصره و نخبه العصره (تاریخ سلسله سلجوقی)، ترجمه محمد حسین جلیلی، تهران: بنیاد فرهنگ. بیانی، شیرین .1367. دین و حکومت در ایران عهد مغول، از تشکیل حکومت منطقه ای مغول تا تشکیل حکومت ایلخانی، جلد اول، تهران: مرکز نشر دانشگاهی تهران. بیهقی، ابوالفضل محمد بن حسین.1390. تاریخ بیهقی، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد جعفر یاحقی و مهدی سیدی، تهران: انتشارات سخن. تسف، ولادیمیر، یاکووله ویچ، باریس .1365. نظام اجتماعی مغول (فئودالیسم خانه بدوشی)، ترجمه شیرین بیانی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. جوزجانی، منهاج السراج .1343. طبقات ناصری، تصحیح عبدالحی حبیبی، کابل: مطبعه حکومتی کابل. جوینی، عطاملک بن محمد .1388. تاریخ جهانگشای جوینی، تصحیح محمد قزوینی، تهران: نگاه. حسینی، علی بن ناصر .1380. زبده التواریخ اخبار امراء و پادشاهان سلجوقی، با مقدمه دکتر محمد نورالدین، ضیاء الدین بونیاتوف و دکتر محمد اقبال، ترجمه رمضان علی روح الهی، تهران: انتشارات ایل شاهسون. جیهانی، ابوالقاسم بن احمد .1368. اشکال العالم، به کوشش فیروز منصوری، ترجمه علی بن عبدالسلام کاتب، مشهد: آستان قدس. خلعتبری، الهیار، شرفی، محبوبه .1380. تاریخ خوارزمشاهیان، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت). خودگو، سعادت .1389. اتابکان لرستان، خرم آباد: افلاک. دفتری، فرهاد .1382.تاریخ و اندیشه های اسماعیلی در سده های میانی، ترجمه فریدون بدره ای، تهران: فرزان. راوندی، ابوبکر نجم الدین محمد .1390. راحه الصدور و ایه السرور: در تاریخ آل سلجوق، تهران: اساطیر. رشیدالدین فضل الله همدانی .1384، جامع التواریخ، تصحیح و تحشیه محمد روشن، تهران: میراث مکتوب. .1364. مکاتیب رشیدی، تصحیح محمد شفیع، لاهور: کلبه پنجاب. عوفی، محمد بن محمد .1384. تذکره لباب الالباب، از روی چاپ پرفسور براون، با مقدمه و تعلیقات محمد قزوینی، تحقیقات سعید نفیسی، تهران: هرمس. صفی زاده، نامیق .1388. اتابکان کرد شبانکاره و لر، تهران: مرکز نشر کتابهای ایران شناسی. ظهیری نیشابوری، ظهیرالدین .1390. سلجوقنامه، به انضمام ذیل سلجوقنامه ابو حامد محمد بن ابراهیم، تصحیح میرزا ابراهیم افشار «حمید الملک»، محمد رمضانی صاحب کلاله خاور، تهران: اساطیر. عتبی، محمد بن عبدالجبار.1374. تاریخ یمینی به انضمام خاتمه یمینی، یا حوادث ایام (در سال 603 هجری قمری)، ترجمه ابوالشرف ناصح بن ظفر جرفادقانی، مصحح جعفر شعار، اهران: انتشارات علمی و فرهنگی. قفس اوغلی، ابراهیم .1367. تاریخ حکومت خوارزمشاهیان، (618-485 ه. ق 1221-1592 میلادی)، ترجمه داوود اصفهانیان، ویراستار عبدالله فقیهی، تهران: نشر گستره. کلوزنر، کارلا .1381. دیوانسالاری در عهد سلجوقی، وزارت در عهد سلجوقی، ترجمه یعقوب آژند، تهران: انتشارات امیرکبیر. گردیزی، عبدالحی بن ضحاک .1384. زین الاخبار، به اهتمام رحیم رضا زاده ملک، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. گروسه، رنه .1377. امپراطوری صحرانوردان، ترجمه عبدالحسین میکده، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. مسکویه، احمد بن محمد .1367. تجارب الامم و تعاقب الهمم، ترجمه ابوالقاسم امامی، تهران: سروش (انتشارات صدا و سیما). مقدسی، محمد بن احمد .1385. احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم فارسی، ترجمه علینقی منزوی، تهران: کومش. مستوفی، حمدالله بن ابی بکر .1339، تاریخ گزیده، به اهتمام عبدالحسین نوائی، تهران: امیرکبیر. نسوی، شهاب الدین محمد خرندزی زیدری نسوی .1344. سیرت جلال الدین منکبرنی، ترجمه از مترجمی نامعلوم در قرن هفتم هجری، تصحیح و تعلیقات و مقدمه از مجتبی مینوی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. باوفای دلیوند، ابراهیم، «سیاست مذهبی خوارزمشاهیان»، تاریخ و تمدن اسلامی، بهار و تابستان 1388، شماره 9، 29-52. باوفای دلیوند، «ابراهیم، مکتب اعتزال خوارزم در روزگار خوارزمشاهیان، 490-628 ه. ق»، پژوهش‌های تاریخی، دانشگاه اصفهان، تابستان 1390، شماره 10، 17-50. خسرو بیگی، «هوشنگ، تبارشناسی خوارزمشاهیان»، جغرافیا و برنامهریزی (علوم انسانی و برنامه ریزی دانشگاه تبریز)، بهار 1386 ف شماره 25، 69-96. ، «هوشنگ، جغرافیای تاریخ خوارزم»، پژوهش‌های تاریخی (دانشگاه سیستان و بلوچستان)، پاییز و زمستان 1386، شماره 1، 69-94. ابنتغری بردی، یوسف .1997. مورد اللطافه من مولی السلطنه و الخلافه، تحقیق و دراسه و تعلیق نبیل محمد عبدالعزیز احمد، قاهره: دارالکتب المصریه بالقاهره. ابنفوطی، عبدالرزاق. 1416 ق. مجمع الآداب فی معجم الالقاب، به کوشش محمد کاظم امام، تهران: موسسه وزاره الثقافه و الارشاد اسلامی،. ابو الفداء، اسماعیل بن علی .1997. المختصر فی اخبار بشر، بیروت: دارالکتب العلمیه. خمدی، حافظ احمد .1949. الدوله الخوارزمیه و المغول، غزو چنگیز خان للعالم الاسلامی و آثاره السیاسیه و الدینیه و الاقتصادیه و الثقافیه، بیروت: دارالفکر العربی. یاقوت حموی بغدادی، شهاب الدین ابی عبدالله .1397 ق.ه، معجم البلدان، ج 1، بیروت: دار صادر.
Amitai, Reuven & Morgan, David O. 2000 , The Mongol Empire and its Legacy, Islamic History and Civilization, Leiden, Brill.
Amitai, Reuven & Biran Michal ,2005, Mongols, Turks and Others, Eurasian Nomads and the Sedentary World, Brill: Leiden. Boston. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 11,314 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,953 |
||