تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,122,417 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,230,260 |
واکاوی شرط مماثلت در سلامت در قصاص عضو | ||
مجله علمی "پژوهشهای فقهی" | ||
مقاله 3، دوره 9، شماره 3، مهر 1392، صفحه 55-84 اصل مقاله (262.58 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2013.36182 | ||
نویسندگان | ||
علی محمدیان1؛ الهه قلی زاده2؛ محمد محسنی دهکلانی* 3؛ محمد رضا علمی سولا4 | ||
1کارشناس ارشد دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین | ||
2کارشناس ارشد دانشگاه مازندران | ||
3استادیار دانشگاه مازندران | ||
4استادیار دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
مشهور فقهای امامیه در قصاص عضو که از آن به قصاص طَرْف نیز تعبیر میکنند، تساوی دو عضو را از نظر سلامت و علیل بودن شرط دانستهاند؛ پس مشهور میان ایشان است که: «عضو سالم در برابر عضو مشلول قصاص نمیشود»؛ هرچند در عکس این مورد، به این فتوا ملتزم نشدهاند و عضو مفلوج را در برابر عضو سالم قصاصپذیر میدانند. مقنن در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با پذیرش این نظریه در بند «ت» مادۀ 393 مقرر کرده است: «در قصاص عضو، علاوه بر شرایط عمومی قصاص، شرایط زیر باید رعایت شود: ... ت) قصاص عضو سالم در مقابل عضو ناسالم نباشد». این نظریه در قانون قبلی مجازات اسلامی(مصوب 1370) نیز ذیل مادۀ 274 با عبارت «عضو سالم در برابر عضو ناسالم قصاص نمیشود» مسبوق به سابقه بود. نگارنده با واکاوی ادلۀ قول مشهور و پس از سنجش عیار آن ادله، چنین نتیجه میگیرد که مستندات ارائه شده وافی به مقصود و کافی برای اثبات مدعای ایشان نیست. نویسنده معتقد است که صرف همانندی در مسمای اعضا کفایت میکند، و برای قصاص، تساوی در اجزا و اوصاف عضو لازم نیست. این نظریه اگرچه مخالف برداشت مشهور فقیهان امامی است، برخی از معاصران را به عنوان موافق با خود همراه کرده است؛ ضمن اینکه نظریۀ مزبور برخلاف قول رقیب، با اطلاقات ادلۀ قصاص سازگار است، و قواعد اولیۀ باب قصاص نیز آن را اقتضا میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
رأی مشهور؛ سلامت؛ شلل؛ قصاص؛ قصاص عضو؛ قول نادر | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,671 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,211 |