تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,032 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,502,468 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,766,578 |
نخستین میدان مدرن شهر تهران بررسی دگردیسی تاریخی ـ فضایی میدانهای کهن تهران تا دورۀ مدرن | ||
پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
مقاله 9، دوره 45، شماره 4، دی 1392، صفحه 177-196 اصل مقاله (4.15 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2013.36142 | ||
نویسندگان | ||
وحید قبادیان* 1؛ محمود رضایی2 | ||
1استادیار معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد امارات | ||
2استادیار شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد امارات | ||
چکیده | ||
پرسش بنیادین در این پژوهش، اینکه نخستین میدان شهر تهران که ویژگیهای سازمان فضایی شهری مدرن در آن پدید آمده کدام است و ویژگیهای آن چیست؟ در این نوشتار میدان سنتی و میدان مُدرن تعریف و ویژگیهای فضایی آنها استخراج خواهد شد. سپس سیر پیدایش نخستین میدانهای شهر تهران بررسی شده تا مشخص شود در کدامیک از آنها برای نخستینبار ویژگیهای میدان مدرن پدیدار شده است. این پژوهش بهروش تاریخی و تفسیری، متمرکز بر محدودۀ مرکزی شهر تهران از عصر صفویه تا دورۀ مدرن است. بررسی موردی دربرگیرندۀ میدانهای اولیۀ تهران است که در بازۀ زمانی بیانشده قرار داشتند. این میدانها عبارتند از سبزهمیدان، میدان ارگ، توپخانه، بهارستان، مخبرالدوله، راهآهن و حسنآباد. طرز تفکر استنتاجی و مقایسهای، رویکرد و روش اصلی تفسیرها بوده است؛ به این معنا که ویژگیهای کلی با نمونههای موردی مقایسه و نتیجهگیری انجام شده است. مکان، زمان و ویژگیهای فضایی سه مؤلفۀ اصلی، شناسایی نخستین میدان مُدرن تهران در این پژوهش است. ویژگیهای فضایی میدان در هر دوره، پس از استخراج از چهار دیدگاه ارائه شده است: 1. عملکردهای (پیرامونی و درونی) میدان؛ 2. گونه و نحوۀ دسترسی و اتصال راهها به میدان؛ 3. شکل و قرارگیری میدان در بافت (مورفولوژی)؛ 4. گونۀ معماری و عوامل کالبدی ـ بصری مؤثر در فضای میدان. برای کشف شاخصههای اصلی تحولات فضایی میدان در دورههای مختلف، نقشهها و متونی که به بررسی سیر تحولات فضاهای شهری و گونهشناسی میدانها میپردازند، پایۀ اصلی این مطالعه هستند. نتیجۀ بهدستآمده در این پژوهش، اینکه میدان توپخانه که در دورۀ قاجاریه و زمان سلطنت ناصرالدینشاه شکل گرفته، نخستین میدان احداثشده در تهران است که ویژگی فضاهای شهر مدرن در آن پدیدار شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
تهران؛ توپخانه؛ سنت و تجدد؛ فضای شهری؛ میدان | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,498 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 8,677 |