پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,163,697 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,918,747 |
کاربرد روش تصمیم‌گیری چند‌معیاره و مدل تلفیقی ANP-DEMATEL در آنالیز تناسب اراضی کشاورزی (مطالعۀ موردی: دشت قزوین) | ||
| محیط شناسی | ||
| مقاله 13، دوره 39، شماره 3، مهر 1392، صفحه 151-164 اصل مقاله (924 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jes.2013.35899 | ||
| نویسندگان | ||
| حمیدرضا پورخباز* 1؛ سعیده جوانمردی2؛ احمدرضا یاوری3؛ حسنعلی فرجی سبکبار4 | ||
| 1استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان | ||
| 2دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی، مدیریت و آموزش محیط زیست، دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران | ||
| 3دانشیار گروه برنامه ریزی، مدیریت و آموزش محیط زیست، دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران | ||
| 4دانشیار گروه کارتوگرافی، دانشکدهجغرافیا دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| تغییر شکل نواحی پیرامون شهرها، به علت روند توسعۀ بی‌رویۀ شهر باعث کاهش اراضی کشاورزی حاشیه می‌شود. در بخش کشاورزی، اهداف پایدار معمولاً شامل حفظ یا افزایش محیط طبیعی، تهیۀ نیازهای غذایی انسان، زیست‌پذیری (رشد) اقتصادی و رفاه اجتماعی می‌شود. از آنجا که، کشاورزی آثار زیست‌محیطی بزرگی در نواحی حاشیۀ شهرها دارد، ارزیابی اراضی کشاورزی ضروری به نظر می‌رسد. بنابراین، آنالیز تناسب اراضی کشاورزی (ALSA) شرط لازم بهره‌برداری از منابع اراضی برای تولید پایدار کشاورزی است. روند توسعۀ شهرنشینی روزافزون و رشد بی‌رویۀ دشت قزوین طی سال‌های اخیر و در حال حاضر، و به تبع آن توسعۀ فیزیکی ناموزون شهر، همچنین اهمیت منطقه از لحاظ توان‌های بالقوۀ کشاورزی و عوامل مورد نیاز این کاربری در منطقه، تعیین قسمت‌های بالقوۀ اراضی کشاورزی را ایجاب می‌کند. این تحقیق، کاربرد روش تلفیقی تصمیم‌گیری چند‌معیاره و مدل ANP-DEMATEL را در ارزیابی اراضی کشاورزی پیرامون شهرها بیان می‌کند. بر اساس مدل اکولوژیک حرفی ایران، داده‌های شیب، اقلیم، خصوصیات خاک، دبی آب و تراکم پوشش گیاهی به‌منزلۀ معیارهای اصلی تأثیرگذار در کاربری کشاورزی انتخاب شدند. سپس در قالب یک مدل، به کمک تصمیم‌گیری چند‌معیاره (MCDM) و با استفاده از فرایند تحلیل شبکه‌ای و DEMATEL، لایه‌های مذکور به روش وزن‌دهی ساده (SAW) در محیط نرم‌افزار ArcGIS 9.3 تلفیق شدند و ارزیابی شکل گرفت. نتایج نشان داد که در منطقۀ مطالعاتی شش طبقۀ کاربری کشاورزی وجود دارد، به طوری که بخش‌های شمالی برای توسعۀ کشاورزی نامناسب‌اند. در هر صورت، نقشه‌ها مشخص کرد که مجموع مساحت پلی گون‌های مناطق بسیار مناسب تا متوسط کشاورزی 20/98598 هکتار است. در واقع، این مدل جدید با ترکیب روش‌های مختلف، راه‌حل مؤثری را برای کمک به تصمیم‌گیری گروهی ارزیابان ارائه داد و از این طریق وزن نهایی معیارهای مؤثر در کاربری کشاورزی مشخص شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فرایند تحلیل شبکه‌ای؛ DEMATEL؛ روش وزن‌دهی ساده؛ کاربری کشاورزی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Application of Multi Criteria Decision Making Method and the Integrated ANP- DEMATEL Model for Agricultural Land Suitability Analysis (Case study: Qazvin Plain) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hamid Reza Pourkhabbaz1؛ Saeideh Javanmardi2؛ Ahmad Reza Yavari3؛ Hasanali Faraji Sabokbar4 | ||
| 1Assist. Professor, of Environment Department, Faculty of Natural Resources, BehbahanKhatam Alanbia University of Technology | ||
| 2MSc of Environmental Planning and Management, Faculty of Environment,University of Tehran | ||
| 3Associated Professor, of Environmental Planning and Management Department,Faculty of Environment, University of Tehran | ||
| 4Associated Professor of Cartography Department, Faculty of Geography, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| Peri-urban area development process decreases agricultural land use because of significant trend of city sprawl. In the agricultural sector, goals for sustainability generally include maintenance or enhancement of the natural environment, meeting of human needs for food, economic viability, and social welfare. As agriculture has enormous environmental impacts on peri-urban regions, it is necessary to evaluate agriculture land use.Therefore, agricultural land suitability analysis is a prerequisite to achieve optimum utilisation of the available land resources for sustainable agricultural production. This paper presents an integrated technique of Decision Making Trial and Evaluation Laboratory (DEMATEL) and Analytic Network Process (ANP) to evaluate the land for peri-urban agriculture. Ecological word model, slope, climatic soil properties, water resources and vegetation density were chosen as the major factors affecting the peri-urban agriculture. Then, in a model, it was evaluated by Multi Criteria Decision Making (MCDM) with the Analytic Network Process (ANP) and DEMATEL after overlaying the layers by Simple Additive Weighting (SAW). Assessment of results confirmed presence of six classes of agricultural land use. according to the results, northern parts are not suitable for the agriculture development. However, the layers determined that 98598.20 ha of the polygons are extremely high suitable to medium suitable for agriculture. In fact, the specific model represented a effective solution to help group decision making of evaluators. Introduction Agricultural land suitability classification based on indigenous knowledge is vital to land-use planning (ecological capacity evaluation). Execution of development and creation of appropriate areas for agriculture land use without considering ecological capability will result in the appearance of several environmental, economic and social problems. In the agricultural sector, goals for sustainability generally include the maintenance or enhancement of the natural environment, meeting human food requirements, economic viability, and social welfare. As agriculture has enormous environmental impacts on peri-urban areas, it is essential to investigate agriculture land use suitability.Therefore, agricultural land suitability analysis is a prerequisite to optimum utilisation of the available land resources for sustainable agricultural production. The objective of the present study is to evaluate the arable land suitability using the decision making models such as analytic network process (ANP) and simple additive weighting (SAW). In this paper, we determine agricultural land suitability classifications using case spatial data sets from Qazvin Plain. Matherial and Methods This research was done in framework of the ecological model and multicriteria decision making methods such as DEMATEL, ANP, SAW by using ArcGIS 9.3, Excel 2007, Super Decision 2.0.8, MATLAB 7.11.0 software, with the aim of choosing the suitable locations for agriculture land use in Qazvin plain. Suitable ecological model for evaluation of capability of study area for agriculture land use in Iranian special ecological models was prepared in six-degree value and based on special conditions of concerned region and existing data. DEMATEL is a comprehensive method for building and analyzing structural model involving causal relationships between complex factors. ANP is based on the creation of a control network which describes dependency among decision elements. The method involves numbers of pairwise comparisons for deriving the priorities of different alternative evaluation. The consistency ratio (C.R.) in the method should be less than 0.1. Simple Additive Weighting (SAW) is a multi attribute decision technique. The method is based on the weighted average. In the method, an evaluation score is calculated for each alternative by multiplying the scaled value given to the alternative of that attribute with the weights of relative importance. Therefore, ecological criteria of slope, climate, soil properties, water resources and vegetation density were chosen as major factors affecting the peri-urban agriculture. The study area is located in Qazvin plain. This area is limited in 31°, 36° to 36°, 30' north of latitude and 49°, 30' to 50°, 30' east longitude. Discussion of Results Analyzing the criteria objectively involved using specific GIS techniques to break the analysis down into quantifiable measurements. From the available 10 m interval contour map of the study area in ArcGIS, a Digital Elevation Model (DEM) was generated from which a grid DEM was derived and the slope data was obtained. The Reclassify Tool was then used to reclassify all the variable data sets by Iranian ecological model. It is favourable to use the DEMATEL to handle the problem of inner dependencies, since it can provide more valuable information for decision-making. For example, from the causal table (r + c and r – c matrix) it can be directly and visibly seen that the most important criterion is slope (Table 1). This study also shows that using DEMATEL to normalize the unweighted super matrix in the ANP procedure is more reasonable than using the assumption of equal weights in each cluster (Table 2). In final, all the digital layers were integrated using the simple additive weighting method to evaluate each alternative .Fig.1 shows the final layer of evaluation. r + c r - c c r Ecological criteria 5.473 -0.880 3.176 2.297 Soil Fertility 5.540 0.764 2.388 3.152 Soil Texture 4.609 0.146 2.232 2.378 Soil Deep 6.498 -0.281 3.389 3.108 Soil Erosion 5.508 0.231 2.639 2.870 Soil Granulation 6.016 -1.133 3.574 2.442 Soil Drainage 5.914 0.995 2.459 3.454 Slope 6.568 -0.937 3.753 2.815 Vegatation Density 6.302 0.512 2.895 3.407 Water 4.656 0.583 2.037 2.619 Temperature Table 1. Sum of criteria effects Table 2. Final Weights of criteria criteria Soil Fertility Soil Texture Soil Deep Soil Drainage Soil Granulation Soil Erosion Slope Vegatation Density Water Temperature Final Weight 0.150 0.035 0.035 0.018 0.096 0.133 0.200 0.131 0.169 0.033 Fig. 1. The final layer of agriculture land use evaluation Conclusions Ecological capability of the region was distinguished by agriculture ecological model and implemented based on land suitability. The results indicate the presence of total classes of agriculture land use in the region. There are limiting factors for agriculture land use in the region such as unsuitable soil in north, gardens and forest land uses in south. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| agriculturalland use, Analytic Network Process, decision making trial and evaluation laboratory, simple additive weighting | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 6,136 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,899 |
||