تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,006 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,494,386 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,755,264 |
نقش نوزمینساخت در تحوّلات ژئومورفولوژیک مرز ساختاری البرز جنوبی ـ ایران مرکزی (مطالعهی موردی: حوضهی حبلهرود) | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
مقاله 5، دوره 44، شماره 4، دی 1391، صفحه 81-98 اصل مقاله (2.14 M) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2012.30243 | ||
نویسندگان | ||
مریم جابری1؛ سیاوش شایان2؛ مجتبی یمانی3؛ محمدرضا قاسمی4؛ محمد شریفی کیا5 | ||
1دانشجوی دکترای ژئومورفولوژی، دانشگاه تربیت مدرّس | ||
2استادیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه تربیت مدرّس | ||
3دانشیار دانشکدهی جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
4استادیار پژوهشکدهی سازمان زمینشناسی | ||
5استادیار دانشگاه تربیت مدرّس | ||
چکیده | ||
رودخانهی حبلهرود، جریان دائمی حوضهی آبریز کویر مرکزی است که در مرز ساختاری البرز جنوبی ـ ایران مرکزی واقع شده است. بهدلیل فعّالبودن زمینساخت البرز، لندفرمهای کواترنری در این محدوده تا اندازهی زیادی تحت تأثیر گسلهای اصلی و فعّال منطقه قرار دارند. در این پژوهش، برای شناسایی مناطق فعّال از نظر حرکات زمینساختی، شاخصهای ژئومورفولوژیکی زمینساختی از تصاویر ماهوارهای و DEM10 M استخراج شده است. این شاخصها شامل: شاخص گرادیان طولی رودخانه (Sl)، عدم تقارن حوضهی زهکشی (Af)، انتگرال فرازسنجی (Hi)، سینوسیتی پیشانی کوهستان (Smf)، شکل حوضه (Bs) و نسبت عرض بستر درّه به ارتفاع آن (Vf) هستند. علاوهبر آن، بهدلیل تراکم زیاد گسلها، در بررسیها برای نخستینبار شاخص دیگری بهنام چگالی گسل (Fd) مورد استفاده قرار گرفت. بهدلیل همگن نبودن شاخصها برای تمامی بخشهای منطقه، تمام متغیّرها در یک جدول ماتریسی قرار گرفته و بر اساس ویژگیهای منطقه، ارزشگذاری و پس از بیبُعدسازی، در مدل SAW قرار گرفت و به چهار ردهی بسیار فعّال، فعّال، متوسّط و فعّالیّت کم، تقسیمبندی شدند. بهمنظور ارزیابی نتایج بهدستآمده با پژوهش میدانی و دستگاه GPS، مناطق فعّال حوضه مورد بررسی قرار گرفت و با شواهد ژئومورفولوژیکی بهدستآمده مانند پادگانهی رودخانهای ارتفاع یافته، درّههای V شکل، توالی مخروطافکنهها، تغییر مورفولوژی رودخانه و... نتایج بهدستآمده مورد تأیید قرار گرفت. بررسیها نشان میدهند با وجود حضور گسلهای اصلی و فعّالی همچون گسل مشا، فیروزکوه، سرخه کلوت، سیّدآباد و حصاربن، میزان فعّالیّت در تمامی بخشهای منطقه یکسان نبوده و بخشهای جنوبی منطقه دارای بیشترین فعّالیّت است، بنابراین بر اساس این پژوهش، فعّالترین گسل منطقه، راندگی گرمسار معرّفی میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
البرز جنوبی؛ حوضهی حبلهرود؛ شاخصهای ژئومورفولوژیکی؛ مدل SAW؛ نوزمینساخت | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,805 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,979 |