تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,506,535 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,770,491 |
معنای پوشش در معماری عصر صفوی | ||
نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی | ||
مقاله 4، دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 1314042، فروردین 1391، صفحه 39-48 اصل مقاله (1.73 M) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfaup.2012.29695 | ||
نویسندگان | ||
هادی صفایی پور1؛ حسنعلی پورمند2 | ||
1دانشجوی دکتری معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس | ||
2استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس | ||
چکیده | ||
پوشش، قسمت بالایی حجم بناست که فضای واقع در زیر خود را میپوشاند. در مقایسه با معماری نقاط مختلف جهان، تنوع و غنای پوششها در معماری اسلامی ایران خیرهکننده است. این امر در عصر صفوی که زبانی نمادین، بر ظاهر و باطن معماری سایه میافکند، جلوهای ویژه مییابد. هدف اصلی در پژوهش حاضر بررسی معنای نمادین پوشش در عصر صفوی میباشد. این موضوع، با گردآوری اطلاعات کتابخانهای و میدانیِ شش نمونه موردی از پوششهای مساجد و مدارس صفوی بررسی شده است. در هر نمونه، نمادهای به کاررفته در شکل، آرایه، منظر شهری و جلوههای نور پوشش معرفی و سپس براساس مطالعات تاریخی کتابخانهای، معنایی که قراین و شواهد معرف آن است، پیشنهاد شده است. تحلیل کیفی (مقایسه) نشانهها و معانی آنها در نمونهها نتایج مقاله را شکل میدهد: در عصر صفوی، منظومه ای از معانی نوین شیعی، معنای آسمانه در ادوار پیشین را کامل کرده و غنا می-بخشند. بدین ترتیب، افزون بر دو معنای «آسمان» و «توحید» که از معانی پیشینی گنبد و متعلق به دیگر ادوار معماری اسلامی است، دو معنای «بهشت» و «انسان کامل» بروز می یابد. این مفاهیم نوین، در تزاحم و تقابل با دو مفهوم پیشین نبوده و با آنها هماهنگ، همسو و در طول آنهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
آسمانه (پوشش)؛ معماری ایرانی؛ معماری عصر صفوی؛ معنای گنبد | ||
مراجع | ||
اردلان نادر، و لاله بختیار (1380)، حس وحدت: سنت عرفانی در معماری ایرانی، ترجمه حمید شاهرخ، خاک، اصفهان.
استیرلن، هانری (1377)، اصفهان تصویر بهشت، ترجمه جمشید ارجمند، فروزان روز، تهران.
پوپ، آرتور (1365)، معماری ایران: پیروزی شکل و رنگ، یساولی، تهران.
پوپ، آرتور و فیلیس کرمن (1387)، سیری در هنر ایران، از دوران پیش از تاریخ تا امروز، ویرایش زیر نظر سیروس پرهام، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
پیرنیا، محمد کریم (1370)، گنبد در معماری ایرانی، اثر، 20.
پیرنیا، محمد کریم (1382)، سبک شناسی معماری ایرانی، تدوین غلامحسین معماریان، پژوهنده-معمار، تهران.
صفایی پور، هادی (1386)، بررسی کیفیت رابطة شکل، سازه و معنا در معماری مساجد عصر صفوی، در اولین همایش بین المللی معماری و سازه، تهران.
ضرابی، مهسا (1388)، مسجد شیخ لطف الله، شاهکاری از دانش مهندسی و هنر زیبایی شناسی ایران، پیام ابادگران، صص 65-66. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1370)، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، چ چهارم، ج 11، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی، قم.
فلامکی، منصور (1375)، نوآوری های معمارانه صفوی، دگرگونی برای ماندگاری ارزش ها و مفهوم ها در معماری ایران، در اولین کنگره تاریخ معماری و شهرسازی، مجموعه مقالات ارائه شده. ج دوم. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور، صص 399-404.
گدار، آندره (1369)، طاق های ایرانی، ترجمه کرامت اله افسر، فرهنگسرا، تهران.
معماریان، غلامحسین (1384)، سیری در مبانی نظری معماری، سروش دانش، تهران.
مکارم شیرازی، ناصر (1378)، تفسیر نمونه، چ 3، ج10، دارالکتب اسلامیه، تهران.
نجیب اوغلو، گلرو (1389)، هنر و تزئین در معماری اسلامی، ترجمه مهرداد قیومی بیدهندی، روزنه، تهران.
نرم افزار جامع الاحادیث نور2 (کتابخانه احادیث اهل بیت (ع)): (1389)، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. نصر، حسین (1365)، مکتب اصفهان، م.م.شریف، مرکز نشر دانشگاهی، تهران. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,205 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 11,276 |