
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,762 |
تعداد مقالات | 72,836 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,831,428 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,522,018 |
نقش قنات در آبادانی کویرها | ||
نشریه دانشکده فنی | ||
مقاله 1، دوره 44، شماره 0 - شماره پیاپی 1000205، خرداد 1361 اصل مقاله (524.56 K) | ||
نویسنده | ||
هرمز پازوش* | ||
چکیده | ||
در نقاط خشک قاره آسیا و بویژه در ایران باستان ، نیاز به آب مردم را واداشت تا از دیرباز به استخراج و بهره برداری از آبهای زیرزمینی بپردازد. فن قنات سازی که در ایران ابداع گردید و تکامل یافت به دیگر نقاط این قاره و قسمتهای خشک آفریقا برده شد . ساختن قنات که درواقع می تواند یکی از عجایب چندگانه دنیا و سودمندترین آنها برای زندگی انسان بشمار آید ، با ابزار دستی و با ورشی ساده ، ولی بسیار بدیع ، قرنها و قرنها ادامه یافت . برخی از قناتها پس از ساخته شدن ، نسل پس از نسل مورد استفاده قرار گرفتند . تعمق در روش حفر قنات آشکار می سازد که پارسیان از هزارها سال پیش از طرز تشکیل و جریان آبهای زیرزمینی اطلاع داشته اند . به توسط قنات ها ، آنها توانستند آب زیرزمینی لایه های آبدار دامنه کوهها را بوسیله نیروی ثقل به حاشیه ی کویرها رسانده و کویرها را آباد سازند . بسیاری از شهرها و مراکز تمدن باستانی ایران نیز در حاشیه ی همین کویرها و تنها به کمک قنات بنا گردیده اند . در دههه های اخیر به علت ازدیاد جمعیت ، افزایش مصرف و تغییر کشت ناشی از بهبود درآمد ، آب قنات ها و به تنهائی تکافوی احتیاجات را ننمود . به این علت و دلایل دیگر کشاورزان و مالکین به حفر چاه های عمیق رو آوردند . با پمپاژ آب از این چاه ها و پایین افتادن سطح آب زیر زمینی ، آبدهی بسیاری از قناتها کاهش یافت و به علت بی توجهی در نگاه داری و مرمت آنها موجبات خشکی تعداد بیشماری از این قنات ها فراهم آمد . البته عوامل دیگری نیز در بایر شدن قناتها موثر بوده و هستند که مسئله ی مالکیت و مشکلات حفر قنات و کندی پیشرفت کار از آن جمله اند و تا رفع این دو مشکل اساسی احیا قنوات ممکن نخواهد شد . | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,218 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,379 |