پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,098,474 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,115 |
رمان رئالیستی یا سند اجتماعی؟ نگاهی به مدیر مدرسة آل‌احمد | ||
| جامعه شناسی هنر و ادبیات | ||
| مقاله 3، دوره 1، شماره 2، مهر 1388 اصل مقاله (210.11 K) | ||
| نویسنده | ||
| حسین پاینده | ||
| دانشیار نظریه و نقد ادبی دانشگاه علامه طباطبائی | ||
| چکیده | ||
| در مباحث نقد ادبی، اصطلاح «رئالیسم»به مفهومی خاص برای اشاره به جنبشی ادبی در قرن نوزدهم به کار می‌رود و به مفهومی عام، نام سبکی ادبی است که هنوز در ادبیات داستانیِ معاصر استمرار دارد. مدیر مدرسه آل‌احمد نمونه‌ای خصیصه‌نما از آثار رئالیستی به مفهوم عام کلمه است که نویسنده در آن کوشیده است انسان‌ها و اوضاع اجتماعی را آن‌گونه که در زندگیِ واقعی (ایران دهة 1330) به نظر می‌رسیدند بازنمایی کند. سبک رئالیستی مانند آینه‌ای شفاف است که واقعیت‌ها را بازمی‌تاباند، اما نویسنده نباید در فرایند این کار دیدگاه‌های اجتماعی و سیاسیِ خود را آشکارا بیان کند. آل‌احمد از این اصل مهم تخطی کرده است، چندان که می‌توان گفت بخش‌های فراوانی از این رمان صبغه‌ای تصنعی و حتی شعارگونه دارد. مایکل هیلمن مدیر مدرسه را از همین حیث دارای نقصان می‌داند و اعتقاد دارد که آل‌احمد نتوانسته است از انتقاد اجتماعی فراتر رود. در مقالة حاضر، نخست جنبه‌های رئالیستی رمان مدیر مدرسه را، با تأکید بر سه عنصر مکان و شخصیت و درونمایه، بررسی خواهیم کرد. در بخش دوم، تخطی آل‌احمد از روش نگارش رئالیست‌ها را بررسی می‌کنیم و نشان می‌دهیم که او به سبب دیدگاه‌های سیاسی و انتقادیِ خاص به‌ویژه به‌سبب دیدگاهش دربارة «غرب‌زدگی»، گاه رمانِ خود را تا حد بیانیه‌ای سیاسی یا سند اجتماعی فرومی‌کاهد. در بخش سوم، استدلال می‌کنیم که گرچه هیلمن یکی از ضعف‌های نظرگیرِ مدیر مدرسه را به‌درستی تشخیص داده است، اما نظر او مبنی بر این که تأثیر این رمان فقط به تداوم شرایط اجتماعیِ منعکس‌شده در آن بستگی دارد نادرست است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آل‌احمد؛ انتقاد اجتماعی؛ بازنمایی؛ توصیف مکان؛ رئالیسم؛ شخصیت‌پردازی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,383 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,416 |
||