![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,579 |
تعداد مقالات | 71,071 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,680,572 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,911,073 |
رابطه علیت | ||
مقالات و بررسیها(منتشر نمی شود) | ||
مقاله 11، دوره 68، شماره 0 - شماره پیاپی 871، دی 1379 اصل مقاله (630.65 K) | ||
نویسنده | ||
محمد علی عباسیان چالشتری* | ||
چکیده | ||
یکی از اصلی ترین مسائل فلسفه اسلامی، که از نظر سبقت و قدمت نیز از اولین آنهاست، مسأله علیت است. این مسأله دارای شعب و فروعاتی است، که از جمله مهمترین آنها می توان به مسأله رابطه علیت اشاره کرد. مسأله رابطه علیت نیز در جای خود با مسایل بسیار مهم و اساسی دیگری، نظیر «کیفیت صدور ممکنات از واجب تعالی» و «تناهی سلسله علل و معلولات»، درگیر و مرتبط می باشد. با توجه به سخنان فیلسوفان مسلمان، می توان «رابطه علیت» را رابطه ای دوتایی میان زوجهایی معین و مرتب از اشیا دانست که یکی از آنها (علت) هستی بخش است و دیگری (معلول) هستی یافته، مانند رابطه میان واجب و ممکن بازخوانی اقوال حکیمان مسلمان از نوع رابطه علیت و خواص آن، هم از دیدگاه متافیزیکی و فلسفی و هم از منظر « نظریه روابط » منطق صوری جدید، ما را به نتایجی متقابل و غیر قابل جمع می کشاند. این مقال در پی آن است که ضمن توضیح رابطه علیت، با تکیه بر اصطلاحات و اصول مورد قبول فیلسوفان مسلمان، به آشکار سازی این نتایج متقابل و غیر قابل جمع بپردازد. در پایان نیز برای رهایی از این نتایج متقابل و متضاد سه راه حل، بویژه راه حل ملاصدرا با تکیه بر نظریه وحدت شخصی وجود، پیشنهاد شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
تسلل؛ خواص روابط؛ رابطه تجلی(تطور)؛ رابطه علیت؛ رابطه متعدی - نامتعدی؛ رابطه متقارن - نامتقارن؛ رابطه منعکس - نامنعکس؛ روابط؛ علت تام - ناقص؛ علت حقیقی - معد؛ کیفیت صدور ممکنات از واجب؛ نظریه وسایط | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,570 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,005 |