
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,788 |
تعداد مقالات | 73,130 |
تعداد مشاهده مقاله | 133,152,794 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 104,167,712 |
تحلیل استعاری مفهومسازی از «مردبودگی» و «مردانگی» در توییتر فارسی | ||
پژوهشهای انسانشناسی ایران | ||
دوره 15، شماره 1، شهریور 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2025.375009.459860 | ||
نویسندگان | ||
زهره بوالی1؛ عبداله بیچرانلو* 2 | ||
1دانشجوی دکترای علوم ارتباطات، دانشگاه تهران | ||
2دانشیار ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
امروزه با تشدید روند رسانهای شدن، بهویژه گسترش بهرهگیری از رسانههای اجتماعی، این رسانهها با زندگی روزمره بسیاری از مردم درهم تنیدهاندو بسیاری از فعالیتهای تخصصی و روزمره آنها در رسانههای اجتماعی انجام میگیرد. رسانههای اجتماعی تبدیل به حوزه عمومی گستردهای شدهاند که بستری برای بسط و نشر گفتمانها فراهم میکنند. بنابراین برای درک پویاییهای گفتمانهای گوناگون نمیتوان از مطالعه کنشهای مختلف افراد در رسانههای اجتماعی چشم پوشید. پی بردن به نحوۀ برساخت مفاهیم در یک حوزۀ فرهنگی، راهی برای مطالعه و شناخت آن حوزۀ فرهنگی است. مرد، مرد بودگی و مردانگی مفاهیم جنسیتی انتزاعی هستند که از مهمترین راههای مفهومسازی ازآنها استعارههای مرتبط با این مفاهیم هستند. استعاره در نظریۀ معاصر استعاره (رویکرد شناختی به استعاره) تنها ابزاری بلاغی نیست بلکه اساس درک ما است و بخش عمدهای از نظام مفهومی ما توسط استعارههای مفهومی ساخته شده است. مطالعات مردان به تغییر زمینههای اجتماعی و فکری در مطالعه جنسیت پاسخ میدهد و تلاش میکند تا مردانگی را نه بهمثابه مرجع هنجاری که معیارها بر اساس آن ارزیابی میشود، بلکه بهمثابه یک ساختار جنسیتی مسئلهمند در نظر بگیرد. مطالعات مردان با الهام از پیشرفتهای آکادمیک مطالعات زنان، به پرسشهای مشابهی با مطالعه مردان و مردانگی میپردازد. به دلیل اینکه مطالعات زنان بهطور بنیادی قوانین آکادمیک سنتی را بازبینی کرده است، مطالعات مردان به دنبال استفاده از این بازنگری بهعنوان مبنایی برای کاوش در مردان و مردانگی است در این پژوهش با استفاده از ابزارهای موجود در زبانشناسی شناختی به چگونگی مفهومسازی مردبودگی و مردانگی در توییتر فارسی پرداخته شد. نمونه موردمطالعه، توییتهایی بود که به مناسبت روز مرد-در تقویم رسمی ایران- با هشتگ «روز مرد»، در سالهای 1401و 1402، به فارسی به اشتراک گذاشته شده بود؛ اما با توجه به اینکه روز مرد در ایران یک مناسبت مذهبی است برای جلوگیری از سوگیری بیشازحد تحقیق تمام توییتهایی که با هشتگ مرد، و مردانگی در بازههای زمانی دوماهه (دی و بهمن 1402 و دی و بهمن 1401) به اشتراک گذاشته شدهاند، تحلیل شد. از 168 توییت مطالعه شده، بیش از 270 استعارۀ مفهومی استخراج شد که در 14 حوزه مفهومی کلان طبقهبندی شدند. این استعارهها میتواند نشانگر الگوی مردانگی هژمونیک بهعنوان ایدهآل مردبودگی باشد که اجرای آن حتی توسط زنان نیز به دلیل استعاره مفهومی کلان «مرد بودن بهتر بودن است» تحسینبرانگیز است و منجر به تبریک روز مرد به چنین زنانی میشود درعینحال منجر به طرد و تحقیر مردانی خواهد شد که چنین ویژگیهایی را در عمل رها کردهاند. بر اساس تحلیل توییتهای به اشتراک گذاشتهشده توسط مردان ایرانی با هشتگهای روز مرد، مرد و مردانگی، مفهومسازی استعاری «مردبودگی» و «مردانگی» توسط ایشان در 14 حوزۀ مفهومی کلان؛ 1. عمومیت و عدم اینهمانی با مردانگی، 2. قوت و قدرت، 3. سرمایه و دارایی، 4.عمل و عملکرد، 5. اشیا، 6.دانش و مهارت، 7. خصلتهای نیک، 8. سازههای مستحکم، 9. ماوراءالطبیعه، 10. نمایش، 11. طبیعت و عناصر طبیعی، 12. عاطفه، 13. جنگ و مبارزه و 14. حیوان صورت گرفته است. گرچه حوزههای مفهومی متعددی برای معنادهی به تجربه مردبودگی توسط مردان ایرانی استخراج شد اما اکثر این حوزهها بر تمایز مردان و بهطور اخص گروهی از مردان تأکید داشتند. یکی از استلزامات معنایی قابلتوجه این استعارات مشروعیتبخشی به قدرت مردانه و طبیعیسازی تفاوت جایگاه اجتماعی زنان و مردان است. تصویری که مردان از مردبودگی میسازند مستحق برخورداری از جایگاهی ویژه و اعمال رفتاری مقتدرانه است. از دیگر اشتراکات گسترۀ هدف مردبودگی حذف تن و بدنمندی است، در توییتهای به اشتراک گذاشته بدن مردانه هیچ نقشی در معنادهی به تجربه مردانگی نداشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
استعارۀ مفهومی؛ حوزۀ مفهومی؛ توییتر؛ مردانگی؛ مردانگی هژمونیک | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 10 |