
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,772 |
تعداد مقالات | 72,973 |
تعداد مشاهده مقاله | 132,429,105 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,828,565 |
طراحی مدل ارزیابی بلوغ سامانه تدارکات الکترونیک دولتی بر مبنای شاخصهای کلیدی عملکرد | ||
مدیریت دولتی | ||
دوره 17، شماره 2، 1404، صفحه 408-429 اصل مقاله (630.82 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jipa.2025.388421.3630 | ||
نویسندگان | ||
فائزه زارع میرک آباد1؛ ایمان رئیسی وانانی2؛ سعید روحانی3؛ بابک سهرابی یورتچی* 4 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه کسبوکار هوشمند، دانشکده مدیریت صنعتی و فناوری، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
2دانشیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
3دانشیار، گروه مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده مدیریت صنعتی و فناوری، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
4استاد، گروه مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده مدیریت صنعتی و فناوری، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف: این پژوهش بهدنبال طراحی و معرفی شاخصهای کلیدی عملکرد ارکان یک مدل بلوغ جامع، متناسب با اهداف دولت الکترونیک بر مبنای عملکرد کنشگران آن است. روش: این پژوهش کاربردی محسوب میشود و با رویکرد ترکیبی اجرا شده است. در طراحی مدل بلوغ اولیه با هدف اطمینان از قدرت و کاربرد آن، از رویکرد ترکیبی بکر استفاده شده است. در این رویکرد، روشهای تحلیل کیفی و کمّی بهصورت ترکیبی استفاده شدهاند. بهمنظور شناسایی شاخصهای اولیۀ مدل بلوغ، از تحلیل کیفی محتوای مقالههای علمی مرتبط بهره گرفته شد. برای تقویت و تأیید شاخصهای مدل با ۲۵ مدیر و کاربر کلیدی سامانه مصاحبۀ کیفی انجام و پس از آن مدل اولیه طراحی شد. بهمنظور ارزیابی مدل بهدستآمده، پرسشنامهای ساختاریافته به کلیۀ کاربران ارسال شد و ۲۴۲۵ کاربر سامانه به آن پاسخ دادند. در بخش اول این پرسشنامه با استفاده از مقیاس لیکرت و رتبهبندی شاخصهای انتخاب شده توسط پاسخدهندگان، شاخصهای اولیه منتخب رتبهبندی شدند. در سؤالهای باز در خصوص شاخصهای مدنظر پاسخدهندگان، در مجموع ۸۰۰ پاسخ دریافت شد و با استفاده از تحلیل کیفی این پاسخها، مدل نهایی بهروزرسانی و تأیید شد. یافتهها: مدل بلوغ نهایی بهدستآمده، چهار سطح را شامل میشود: ۱. اولیه؛ ۲. معاملات الکترونیک؛ ۳. یکپارچگی معاملات؛ ۴. بهینهسازیشده. در هر سطح شاخصهایی شناسایی شده که بهواسطۀ آنها، امکان ارزیابی عملکرد سامانهها در آن سطح میسر میشود. این شاخصها به تفکیک هر سطح به شرح ذیل هستند: سطح اولیه: سامانهها در مراحل ابتدایی پیادهسازی قرار دارند و بر قابلیتهای فنی پایه، مانند دسترسیپذیری و قابلیت استفاده متمرکزند. علاوهبرآن، معیارهای کسبوکار اولیه همچون ثبتنام کاربران و تعداد معاملات در هر سامانه، جزء ملاکهای ارزیابی این سطح بهشمار میروند. سطح معاملات الکترونیکی: در این سطح، در سامانهها تراکنشهای الکترونیکی منظم و سیستماتیک مدیریت میشود. شاخصهای کلیدی در این سطح، تعداد تراکنشهای همزمان، شفافیت در مشخصات درخواستها و پردازش بهموقع پرداختها است. سطح یکپارچگی معاملات: در این سطح فرایندهای تدارکاتی و جریانهای اطلاعاتی با یکدیگر بهصورت جامع یکپارچه میشوند. شاخصهای این سطح مستندسازی فرایندها، حمایت از تأمینکنندگان داخلی و شفافیت برای ذینفعان است. سطح بهینهسازیشده: سامانهها در این سطح به حداکثر کارایی دست مییابند و معیارهای پیشرفتهای مانند پایداری زیستمحیطی، اشتراک دادهها و حفاظت از اطلاعات شخصی را شامل میشوند. ملاحظات اجتماعی و زیستمحیطی مانند کاهش مصرف منابع اداری و رعایت استانداردهای زیستمحیطی نیز مورد تأکید قرار میگیرند. نتیجهگیری: در این پژوهش یک مدل بلوغ شناسایی شد که بر مبنای آن، در هر سطح شاخصهای شناسایی شده بهازای هر کنشگر قابلارزیابی خواهد بود. کنشگران سامانه با عملکرد بهتر در هر مرحله و نهادینه ساختن شاخصهای سطح در عملکردشان، امکان ارزیابی شاخصهای سطحهای بالاتر را فراهم میسازند و بر این اساس، به سطوح بالاتر صعود میکنند. در سطوح ابتدایی شاخصهای فنی و اقتصادی، حضور پُررنگتری دارند و با بهبود عملکرد کنشگران و نهادینهشدن شاخصهای سطوح ابتدایی، در سطوح بالاتر شاخصهای اجتماعی و زیستمحیطی پُررنگتر خواهند شد. | ||
کلیدواژهها | ||
مدل بلوغ؛ دولت الکترونیک؛ شفافیت دولت؛ تدارکات الکترونیک؛ مدیریت زنجیرۀ تأمین | ||
مراجع | ||
پورعزت، علی اصغر؛ عباسی، طیبه؛ مقصودی کناری، شهریار و نامدار جویباری، محمد مهدی (1403). بررسی نقش مؤلفههای اساسی حکمرانی هوشمند در تحقق شهر هوشمند با روش ISM (مطالعه موردی: شهر تهران). مدیریت دولتی، 16(3)، 535-561.
تقوی فرد، محمدتقی و حجازی نیا، رؤیا (1400). مدلی برای بلوغ دولت الکترونیک 2.0: با تمرکز بر کشورهای در حال توسعه. مطالعات مدیریت کسبوکار هوشمند، 10(37)، 1-36.
جوادی، حسن و امین، فرشته (1403). طراحی مدل مفهومی ارزیابی عملکرد توسعهدهندگان نرمافزار در سازمانهای فینتکی. مدیریت دولتی، 16(4)، 876-898.
صفری، حسین؛ خوش سیما، غلامرضا؛ محمدیان، ایوب؛ مصلحی، عادل؛ حاکی، کاظم؛ فرازمند، عماد و تمیزی، علیرضا (1382). مدل بلوغ دولت الکترونیک وزارت بازرگانی ایران. فصلنامه دانش مدیریت، 1(16)، 53- 78.
سرائی، حامد؛ محمدیان، ایوب و خانی، ناصر (1401). مرور نظاممند عوامل درونسازمانی مؤثر بر دادههای دولتی باز با رویکرد دستیابی به نوآوری. مدیریت دولتی، 14(3)، 479- 501.
عبادی اردبیلی، نغمه (1395). بررسی وضعیت بلوغ حکمرانی الکترونیک در پورتال وزارتخانههای کشور. مدیریت دولتی، 8(3)، 487-510.
غفاری، پانتهآ؛ پورعزت، علی اصغر؛ آرایی، وحید و الوانی، سیدمهدی (1402). طراحی الگوی حکمرانی شهری هوشمند با استفاده از رویکرد فراترکیب. مدیریت دولتی، 15(3)، 400-438.
فرزانه کندری، نرگس و روحانی، سعید (1400). ارائه چارچوب مفهومی تحول دیجیتال قضایی در راستای حکمرانی دیجیتال. مدیریت دولتی، 13(3)، 593-620.
References Aho, M. (2012, July). What is your PMI? A model for assessing the maturity of performance management in organizations. In Proceedings of Performance Management: From Strategy to Delivery Conference (PMA 2012). University of Cambridge, UK. Almuftah, H., Weerakkody, V. & Sivarajah, U. (2016). Comparing and contrasting e-government maturity models: A qualitative-meta synthesis. Electronic Government and Electronic Participation, 69-79. Altundag, A. & Wynn, M. (2024). Advanced Analytics and Data Management in the Procurement Function: An Aviation Industry Case Study. Electronics, 13(8), 1554.https://www.mdpi.com/2079-9292/13/8/1554 Becker, J., Knackstedt, R. & Pöppelbuß, J. (2009). Developing Maturity Models for IT Management. Business & Information Systems Engineering, 1(3), 213-222. https://doi.org/10.1007/s12599-009-0044-5 Bititci, U. S., Garengo, P., Ates, A. & Nudurupati, S. S. (2015). Value of maturity models in performance measurement. International Journal of Production Research, 53(10), 3062-3085. https://doi.org/10.1080/00207543.2014.970709 Bulut, C. & Yen, B. P. (2013). E-procurement in public sector: a global overview. Electronic Government, an International Journal, 10(2), 189-210. Concha, G., Astudillo, H., Porrúa, M. & Pimenta, C. (2012). E-Government procurement observatory, maturity model and early measurements. Government Information Quarterly, 29, S43-S50. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.giq.2011.08.005 Dawood Gani, A. B. & Fernando, Y. (2021). The cybersecurity governance in changing the security psychology and security posture: Insights into e-procurement. International Journal of Procurement Management, 14(3), 308-327. https://doi.org/10.1504/IJPM.2021.115038 Ebadi, N. (2016). The Maturity Level of E-Governance in Iran Ministry Portals. Journal of Public Administration, 8(3), 487-510. doi: 10.22059/jipa.2016.60765 (in Persian) Farzaneh Kondori, N. & Rouhani, S. (2021). Presenting a conceptual framework for digital judicial transformation for digital governance. Journal of Public Administration, 13(3), 593-620. doi: 10.22059/jipa.2021.317608.2891 (in Persian) Ferreira, I. & Amaral, L. A. (2016, March). Public e-procurement: Advantages, limitations and technological" pitfalls". In Proceedings of the 9th international conference on theory and practice of electronic governance (pp. 9-12). Ghaffari, P., Pourezzat, A. A., Araei, V. & Alvani, S. M. (2023). Designing a Model of Smart Urban Governance Using a Synthesis Approach. Journal of Public Administration, 15(3), 400-438. doi: 10.22059/jipa.2023.358375.3323 (in Persian) Hochstetter, J., Diaz, J., Dieguez, M., Espinosa, R., Arango, J. & Cares, C. (2022). Assessing Transparency in eGovernment Electronic Processes. IEEE Access, 10, 3074-3087. https://doi.org/10.1109/ACCESS.2021.3137799 Javadi, H. & Amin, F. (2024). Designing a Conceptual model for Evaluating the Performance of Software Developers in Fintech Organizations. Journal of Public Administration, 16(4), 876-898. doi: 10.22059/jipa.2024.373088.3476 (in Persian) Maleki, M., Karimi, M., Reyan, H. & Cruz-Machado, V. (2016). E-Procurement Platform Implementation Feasibility Study and Challenges: A Practical Approach in Iran (Vol. 502). https://doi.org/10.1007/978-981-10-1837-4_70 Pergioudakis, V., Miliotis, P. & Doukidis, G. (1998). Electronic Public Procurement: From the International Experience to the Reality of the Mediterranean Region. In Doing Business Electronically: A Global Perspective of Electronic Commerce (pp. 103-120). Springer. Poeppelbuss, J., Niehaves, B., Simons, A. & Becker, J. (2011). Maturity models in information systems research: literature search and analysis. Communications of the Association for Information Systems, 29(1), 27. Pourezzat, A. A., Abbasi, T., Maghsoodi Kenari, S. & Namdar Joybari, M. M. (2024). Investigating the Role of the basic Components of Smart Governance in Realizing a Smart City with the ISM Method (Case Study: Tehran). Journal of Public Administration, 16(3), 535-561. doi: 10.22059/jipa.2024.376694.3505 (in Persian) Rendon, R. G. (2015). Benchmarking contract management process maturity: a case study of the US Navy. Benchmarking: An International Journal, 22(7), 1481-1508. https://doi.org/10.1108/BIJ-10-2014-0096 Safari, H., Khoshsima, Gh., Mohammadian, A., Moslehi, A., Hakey, K., Farazmand, E. & Tamizi, A. (2003). The e-Government Maturity Model of the Iranian Ministry of Commerce. Quarterly Journal of Management Knowledge, 1(16), 53-78. (in Persian) Saraee, H., Mohammadian, A. & Khani, N. (2022). A Systematic Review of Intra-organizational Factors Affecting Open Government Data to Achieve Innovation in Government Services. Journal of Public Administration, 14(3), 479-501. doi: 10.22059/jipa.2022.341714.3143 (in Persian) Shahkooh, K. A., Saghafi, F. & Abdollahi, A. (2008, April). A proposed model for e-Government maturity. In 2008 3rd International conference on information and communication technologies: From theory to applications (pp. 1-5). IEEE. Suliantoro, H., Ghozali, I. & Wibowo, M. A. (2015). E-procurement adoption in government institution: Predicting social values effect on intention and usage behavior of e-procurement. International Journal of Business and Society, 16 (2). Supriyanto, A. & Mustofa, K. (2016, 26-27 Oct. 2016). E-gov readiness assessment to determine E-government maturity phase. 2016 2nd International Conference on Science in Information Technology (ICSITech). Taghavifard, M. T. & Hejazinia, R. (2021). Introducing e-Government 2.0 Maturity Model: Focusing on Developing Countries. Business Intelligence Management Studies, 10(37), 1-36. doi: 10.22054/ims.2021.61644.1993 (in Persian) Trautmann, L. (2021). MAP 4.0–Proposal for a Prescriptive Maturity Model to Assess the Digitalization of Procurement. In Logistics Management: Contributions of the Section Logistics of the German Academic Association for Business Research, 2021, Dresden, Germany (pp. 90-104). Springer International Publishing. Uhrenholt, J. N., Kristensen, J. H., Rincón, M. C., Adamsen, S., Jensen, S. F. & Waehrens, B. V. (2022). Maturity Model as a Driver for Circular Economy Transformation. Sustainability, 14(12), 7483. https://www.mdpi.com/2071-1050/14/12/7483 Versendaal, J., Van Den Akker, M., Xing, X. & De Bevere, B. (2013). Procurement maturity and IT-alignment models: overview and a case study. Electronic Markets, 23, 295-306. Zautashvili, D. (2017). E-government maturity model by growth level of e-services delivery. Journal of Technical Science and Technologies, 6 (2). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 18 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 8 |