
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,762 |
تعداد مقالات | 72,837 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,869,569 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,538,853 |
بررسی تکامل دو دهه اخیر ادبیات کارآفرینی منطقهای با تمرکز بر چارچوب ترکیبی ADO-TCM | ||
فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 تیر 1404 | ||
نوع مقاله: مقالات پژوهشی- کیفی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jed.2025.388402.654475 | ||
نویسندگان | ||
بهمن خداپناه1؛ حمید پاداش* 2؛ فریبا مصری عیسی لو3 | ||
1استادیار. گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. | ||
2دانشیار گروه کارآفرینی سازمانی، دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
3کارشناسی ارشد گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
چکیده | ||
هدف: کارآفرینی منطقهای به فرآیند شکلگیری و توسعه کسبوکارها و فعالیتهای اقتصادی در یک منطقه خاص اشاره دارد و نقش مهمی در رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال و ارتقای سطح زندگی جوامع محلی ایفا میکند. این مفهوم به طور خاص بر ایجاد و تقویت کسبوکارها در سطوح محلی و منطقهای تأکید دارد و میتواند به بهبود توانمندیهای اقتصادی و اجتماعی مناطق منجر شود. بر خلاف کارآفرینی در سطح ملی یا بینالمللی، کارآفرینی منطقهای بیشتر تحت تأثیر ویژگیهای خاص هر منطقه قرار دارد، در این راستا، عوامل متعددی میتوانند تأثیرات قابل توجهی بر کارآفرینی منطقهای داشته باشند مانند منابع طبیعی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی. این تأثیرات اغلب در مقایسه با سطوح ملی متفاوت و نیازمند بررسی دقیقتری هستند. از این رو هدف اصلی این پژوهش، مرور نظاممند ادبیات مرتبط با کارآفرینی منطقهای است. روش: این مطالعه با بهرهگیری از روش مرور سیستماتیک ادبیات و چارچوب ADO-TCM به تجمیع اطلاعات موجود در حوزه کارآفرینی منطقهای پرداخته است. به منظور انجام این بررسی، جستجوی جامع در پایگاه داده Scopus انجام گرفت و 69 مقاله مرتبط با کارآفرینی منطقهای از سال 2005 تا 2024 به دقت انتخاب شده و با استفاده از این چارچوبها تحلیل شدهاند. یافتهها: براساس مرور نظامند ادبیات موجود، 9 دسته پیشینیان شناسایی شد که عبارتنداز: سرمایه و نوآوری، فرهنگ منطقهای و جامعه، عوامل شخصی و فردی، محیط جغرافیایی و منطقهای، سیاست و مقررات ملی و منطقهای، زیرساخت و نهادها، اقتصاد و صنعت منطقه، دانشگاه و آموزش، شبکه و سرمایه اجتماعی. این پیشینیان به عنوان محرکهای اصلی کارآفرینی منطقهای در نظر گرفته میشوند و بر تصمیمات و رفتارهای کارآفرینان تأثیرگذار هستند. از این رو پیشینیان منجر به 5 تصمیم پژوهشی از جمله انتخاب نوع فعالیتهای کارآفرینی، کارآفرینی فرصتمحور و ضرورت محور، کارآفرینی نوآورانه، کارآفرینی فارغ التحصیلان شدند. همچنین پیشینیان و تصمیمات به یکسری از پیامدهایی منجر شدند که عبارتنداز: پایداری و موفقیت کارآفرینی منطقهای، پویایی اقتصادی و خوداشتغالی، بهبود کیفیت زندگی، اثر گلوله برفی منطقهای، تعادلهای شغلی چندگانه، انعطاف پذیری اقتصاد محلی، دینامیسم رقابت منطقهای، مکان گزینی یا ژئو استراتژیهای کارآفرینی، ایجاد مشاغل جدید و رشد اشتغال منطقهای، توسعه اقتصادی منطقه. علاوه بر این، پژوهش حاضر 27نظریه، 3روش پژوهشی(کمی، کیفی، آمیخته) و زمینههای مطالعاتی را که در مناطق مختلفی صورت گرفته بودند را شناسایی کرد. نتیجه: تقسیمبندی عوامل به سازههای مختلف نظیر پیشینیان، تصمیمها، پیامدها، روشها، زمینهها و نظریهها، ساختاری منسجم و قابل فهم را برای تحلیل ادبیات کارآفرینی منطقهای ارائه داده است. این چارچوب، به عنوان یک ابزار قدرتمند، درک ما را از پیچیدگیهای کارآفرینی منطقهای ارتقا بخشیده و زمینه را برای مطالعات آتی هموارتر ساخته است. کارآفرینی منطقهای به عنوان محرکی کلیدی در رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال و ارتقای کیفیت زندگی، در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته است. نتایج نشان میدهند که ویژگیهای منحصر به فرد هر منطقه، از جمله منابع طبیعی، فرهنگی و انسانی، به عنوان پیشرانهایی عمل میکنند که نوع و شدت فعالیتهای کارآفرینانه را شکل میدهند. همچنین، زیرساختهای اقتصادی مناسب و حمایتهای دولتی و اجتماعی به عنوان عوامل تقویتکننده کارآفرینی، نقش بسیار مهمی را ایفا میکنند.یکی از نتایج قابل تامل این پژوهش، تأکید بر تعامل پیچیده عوامل جغرافیایی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و نهادی در شکلگیری محیط کارآفرینی است. فرهنگ محلی و شبکههای اجتماعی به عنوان دو عامل کلیدی، بر پذیرش اجتماعی کارآفرینی و موفقیت آن تأثیرگذار هستند. همچنین، پژوهش نشان میدهد که در محیطهایی که منابع ملموس و ناملموس به راحتی در دسترس هستند، کارآفرینی رونق بیشتری میگیرد. از سوی دیگر، چالشهایی مانند ضعف زیرساختها به عنوان موانعی جدی بر سر راه کارآفرینان منطقهای عمل میکنند.پژوهش حاضر، با ارائه یک چارچوب جامع و تحلیل عمیق، به درک بهتری از عوامل مؤثر بر کارآفرینی منطقهای کمک کرده است. با این حال، هنوز پرسشهای بسیاری در این حوزه بیپاسخ مانده است و نیاز به مطالعات بیشتر و عمیقتر احساس میشود. با توجه به اهمیت کارآفرینی در توسعه اقتصادی و اجتماعی، سرمایهگذاری در پژوهشهای این حوزه میتواند به تدوین سیاستهای مؤثرتر و ایجاد جوامع پویا و مبتکر کمک کند. بررسی تأثیر فرهنگ محلی، ارزشها و نگرشها بر رفتار کارآفرینانه و موفقیت کسبوکارها، تحلیل نقش شبکههای اجتماعی آنلاین و آفلاین در تسهیل همکاری، تبادل دانش و ایجاد فرصتهای جدید برای کارآفرینان، ارزیابی دقیق سیاستهای حمایتی دولت و نهادهای مختلف در ترویج کارآفرینی و شناسایی بهترین رویکردها، استفاده از مدلهای شبیهسازی برای پیشبینی آینده کارآفرینی در مناطق مختلف و ارزیابی سناریوهای مختلف از مهمترین توصیههای پژوشی برای محققان آتی در تحقیق حاضر میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
کارآفرینی منطقهای؛ مرور سیستماتیک؛ چارچوب ADO-TCM | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 13 |