
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,762 |
تعداد مقالات | 72,830 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,687,307 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,448,346 |
بررسی کنش گفتاری سرزنش در زبانهای فارسی و عربی در متون داستانی براساس الگوی هایمز | ||
پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی | ||
دوره 15، شماره 1، اردیبهشت 1404، صفحه 71-89 اصل مقاله (931.9 K) | ||
نوع مقاله: علمی پژوهشی(عادی) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jflr.2025.390186.1186 | ||
نویسندگان | ||
محمد علی عامری؛ علی ضیغمی* | ||
گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران. | ||
چکیده | ||
سرزنش یکی از کنشهای گفتاری مهم است که به سبب تهدید وجهه اشخاص از حساسیت بالایی برخوردار میباشد و شناخت کاربرد آن در نحوه ارتباط با دیگران اهمیت دارد. پژوهش حاضر کنش «سرزنش» را برگزیده، نمونههای آن را از 16 متن داستانی عربی و فارسی استخراج نموده و طبق الگوی هایمز و روش توصیفی – تحلیلی بررسی کرده است. هدف از این پژوهش آشنایی با چگونگی کاربست سرزنش در زبانهای عربی و فارسی و بیان ضرورت اهتمام به مسائل کاربردشناختی و فرهنگی در فرآیند ارتباط است. نتایج این پژوهش نشان داد: سرزنش در دو زبان، بیشتر در موقعیتهای غیر رسمی استفاده شده است. همچنین سرزنش در گروه شرکتکنندگان برابر و صمیمی بیش از سایر گروهها کاربرد داشته؛ که این امر بیانگر تأثیر جایگاه اجتماعی برابر و فاصله کم میان افراد در سهولت کاربرد آن است. اهداف پر تکرار سرزنش در دو زبان میتواند نشانه کنشگری بیشتر گوینده در زبان عربی باشد. همچنین لحن سرزنش در زبان عربی شدیدتر از فارسی است. قوانین گفتمانی مستخرج نیز کاربرد سرزنش در شرایط پرتنشتری را در زبان فارسی بیان میکند. همچنین تنوع کاربست سرزنش در دو زبان مؤیّد ضرورت توجه به مسائل فرهنگی و کاربردشناختی است. سرزنش در هر دو زبان بیشتر به شکل مستقیم کاربرد دارد. کلام و رفتار، با توجه به حساسیّت بالاتر سایر موضوعات، بیشتر مورد توجه هر دو زبان بوده است. همچنین استفاده فراوان از روش زبانی سؤال و جمله خبری در زبانهای فارسی و عربی میتواند نشانه اطمینان گوینده از درستی سرزنشش و اثبات خطای مخاطب باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
الگوی هایمز؛ سرزنش؛ کاربردشناسی؛ کنشهای گفتاری؛ متون داستانی | ||
مراجع | ||
آقا گل زاده، فردوس (1394). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. بیکر، باول. سیبونیل ایلیج (2018). المصطلحات المفاتیح فی تحلیل الخطاب. ترجمة ناصر بن عبد الله بن غالی. الریاض: دار جامعة الملک سعود للنشر. پیشقدم, رضا، فیروزیان پوراصفهانی، آیلین، فیروزیان پوراصفهانی، آیدا. (1399). حاکمیت زباهنگ شرممحوری یا گناهمحوری در جامعۀ ایران؛ مورد مطالعه، شهر مشهد. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، 13(3), 101-136. https://doi.org/10.22035/jicr.2020.2392.2854 پیشقدم، رضا و عطاران، آتنا (1392). نگاهی جامعهشناختی به کنش گفتاری قسم: مقایسه زبانهای فارسی و انگلیسی. فصلنامه مطالعات زبان و ترجمه، 46 (4)، 25 -50. https://sid.ir/paper/187548/fa ترکاشوند، مجتبی، و معروف، یحیی. (1397). تحلیل عاطفة غضب در خطبههای نهج البلاغه (بررسی موردی خطبههای سرزنش کوفیان). پژوهشنامه نهج البلاغه، 6 (23)، 1-17. DOI: 10.22084/nahj.2018.13113.1944 جعفری، فرهاد (1401). کافه پیانو. تهران: چشمه. حاج سید جوادی، فتانه (1375). بامداد خمار. تهران: البرز. حسنی ساطحی، مصطفى (1395). مؤلفههای سرزنش (ملامت) در روایات با تأکید بر روایات امیر المؤمنین (ع). پایاننامه کارشناسی ارشد، بهراهنمایی محمد تقی سبحانینیا. قم: دانشگاه قرآن و حدیث. https://elmnet.ir/doc/11161750-14301 حسینیزاد، محمود (1395). بیست زخم کاری. تهران: چشمه. الحکیم، توفیق (1942). بجمالیون. مصر: مکتبة مصر. الحکیم، توفیق (1966). الورطة. مصر: مکتبة مصر. الحکیم، توفیق (1972). مجلس العدل. مصر: مکتبة مصر. خلیلی، سپیده (1381). گمشده. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان. رادی، اکبر (1402). تانگوی تخممرغ داغ. تهران: قطره. رضاییراد، محمد (1400). گزارش خواب. تهران: بیدگل. رضاییراد، محمد (1402). فعل. تهران: بیدگل. الشارونی، یعقوب (بی.تا). سلطان لیوم واحد. مصر: دار المعارف. شعلان، سناء (2019). سیلفی مع البحر ومسرحیّات أخرى. الأردن: أمواج للنشر والتوزیع. شهسواری، محمدحسن (1397). مرداد دیوانه. تهران: هیلا. طاهرینیا، علیباقر، توکلی محمدی، محمودرضا، سعیدی، احمد، طاهرینیا، علیرضا (1403). واکاوی مسائل و چالشهای پیرامون زبان عربی در ایران با رویکردی آیندهنگر. پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی، 14(3)، 445-461. https://doi.org/10.22059/jflr.2024.379392.1141 عبد الرحیم، فاطمة یوسف (2014). مدینة الأحلام الواعدة. الأردن: دار الحسن للنشر والتوزیع. القحطانی، سعد بن محمد (2018). تطوّر التداولیّة فی اللغة الثانیة وکیفیّة تدریسها، فی اتجاهات حدیثة فی اللغویّات التطبیقیة. غسان بن حسن الشاطر. الریاض: دار وجوه للنشر والتوزیع، 65- 92. https://ebook.univeyes.com/ کیلانی، کامل (2012 ألف). الأمیر الحادی والخمسون. القاهرة: مؤسسة هنداوی للتعلیم والثقافة. کیلانی، کامل (2012 ب). الأمیرة القاسیة. القاهرة: مؤسسة هنداوی للتعلیم والثقافة. محرمزاده، بهنام، شوبیری، لیلا، حیاتی آشتیانی، کریم (1403). اثربخشی آموزش میانفرهنگی بر توانش منظورشناختی و علاقهمندی به محتوای ادبی: مورد دانشجویان مقطع کارشناسی (ترمهای 8-5 ) رشته زبان فرانسه در دانشگاههای ایران. پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی، 14 (1)،151-169. https://doi.org/10.22059/jflr.2024.372093.1100 النصار، عبد الرضا مقدر کزار (1401). الثناء واللوم فی منظور القرآن الکریم على أساس التفاسیر المعاصرة. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. بهراهنمایی محمد ملکی نهاوندی. قم: دانشگاه ادیان و مذاهب، دانشکده علوم و معارف قرآنی. https://ganj.irandoc.ac.ir/ References Abdul Rahim, F. (2014). Promising City of Dreams. Jordan: Dar al-Hassan Publishing and Distribution. (In Arabic) Aghagolzadeh, F. (2015). Critical Discourse Analysis. Tehran: Shirkat-e Enteshārat-e ‘Ilmī va Farhangī. (In Persian) Al Ameedi, R. (2009). Blame in English and Arabic Religions Texts: A pragmatic Study. University of Babylon. 1-56. https://www.researchgate.net/ (In English) Al-Hakim, T. (1942). Pygmalion. Egypt: Misr Library. (In Arabic) Al-Hakim, T. (1966). predicament. Egypt: Misr Library. (In Arabic) Al-Hakim, T. (1972). Justice Council. Egypt: Misr Library. (In Arabic) Ali, A. J., Taqi, A. A., & Krishnan, K. (1997). Individualism, collectivism, and decision styles of managers in Kuwait. The Journal of social psychology, 137(5), 629-637. https://doi.org/10.1080/00224549709595484 (In English) Al-Nassar, A. (2022). Praise and blame in the perspective of the Noble Qur’an on the basis of contemporary interpretations, Master's Thesis. Supervised by Mohammad maleki nahavandi. Qom: University of Religions and Denominations, Faculty of Islamic Sciences and Knowledge. https://ganj.irandoc.ac.ir/ (In Arabic) Al-Qahtani, S. M. (2018). The Development of Pragmatics in the Second Language and How to Teach It, In Al Shater, G, H. Contemporary Approaches to Applied Linguistics. Riyadh: Dar Wajooh for Publishing and Distribution. 65-92. https://ebook.univeyes.com/ (In Arabic) Al-Sharoni, Y. (n.d.). Sultan for a Day. Egypt: Dar al-Maarif. (In Arabic) Baker, P., & Ellege, S. (2018). Key Terms in Discourse Analysis. Translated by Nasser bin Abdullah bin Ghali. Riyadh: King Saud University Press. (In Arabic) Hajj Seyyed Javadi, F. (1996). Drunkard morning. Tehran: Alborz. (In Persian) Hasany Satehi, M. (2016). Components of the blame on traditions with an emphasis on the traditions of Alevi, Master's Thesis, Supervised by Mohammad Taghi Sobhani-Nia. Qom: The University of Quran and Hadith. https://elmnet.ir/doc/11161750-14301 (In Persian) Hosseinizad, M. (2016). 20 Deadly Wounds. Tehran: Cheshme. (In Persian) Hymes, D. (1967). Models of the interaction of language and social setting; Journal of social issues, 23(2). 8-28. https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.1967.tb00572.x (In English) Jafari, F. (2022). Piano Cafe. Tehran: Cheshme. (In Persian) Jaworski, A & Coupland. N. (Eds.). (2006). The discourse reader; (Vol. 2). London: Routledge. https://archive.org/ (In English) Khalili, S. (2002). Lost. Institute for the Intellectual Development of Children and Young Adults. (In Persian) Kilani, K. (2012). The Cruel Princess (B). Cairo: Hindawi Foundation for Education and Culture. (In Arabic) Kilani, K. (2012). The Fifty-First Prince (A). Cairo: Hindawi Foundation for Education and Culture. (In Arabic) Mahmoud, R. A. (2018). Accentuation Moods of Blaming Utterances in Egyptian Arabic: A Pragmatic Study of Prosodic Focus; Annals of the Faculty of Arts, Ain Shams University, 46(April-June (c)), 380-412. https://doi.org/10.21608/aafu.2018.43040 (In English) McKenna, M. (2013). Directed Blame and Conversation. In Coates, D. J., & Tognazzini, N. A. (Eds.) Blame: Its nature and norms. United States of America: Oxford University Press. 119-140. https://archive.org/ (In English) Moharramzadeh, B., Shobeiry, L., & Hayati Ashtiani, K. (2024). The effectiveness of intercultural didactic on pragmatic competence and interest in literary content: the case of undergraduate students (semesters 5-8) majoring in French Language in Iranian universities. Journal of Foreign Language Research, 14 (1), 151-169. https://doi.org/10.22059/jflr.2024.372093.1100 (In Persian) Pishghadam, R., Firooziyan Pour Esfahani, A. & Firooziyan Pour Esfahani, A (2020). The dominance of shame or sin-oriented culture in the Iranian society. Journal of Iranian Cultural Research, 13(3), 101-136. https://doi.org/10.22035/jicr.2020.2392.2854 (In Persian) Pishqhadam, R., & Attaran, A. (2013). A sociological comparison of the speech act of swearing: A case study of Persian and English languages. Journal of language and translation studies, 46(4). 25-50. https://sid.ir/paper/187548/fa (In Persian) Radi, A. (2023). Hot Egg Tango. Tehran: ghatreh. (In Persian) Rezaeirad, M. (2021). Sleep Report. Tehran: Bidgol. (In Persian) Rezaeirad, M. (2023). Verb. Tehran: Bidgol. (In Persian) Saleem, A.G & Abduljaleel Saeed Alattar. Rihab. (2020). Pragmatics of political blame in British and Iraqi parliaments; Arab World English Journal (AWEJ), 11(1), 331-375. doi:10.24093/awej/vol11no1.24 (In English) San Martin, A., Sinaceur, M., Madi, A., Tompson, S., Maddux, W. W., & Kitayama, S. (2018). Self-assertive interdependence in Arab culture. Nature Human Behaviour, 2(11), 830-837. https://doi.org/10.1038/s41562-018-0435-z (In English) Shahsavari, M. H. (2018). Crazy August. Tehran: Hila. (In Persian) Shalan, Sanaa. (2019). Selfie with the Sea and Other Plays. Jordan: Amwaj Publishing and Distribution. (In Arabic) Sher, G. (2006). In praise of blame; Oxford University Press. (In English) Sliwa, P. (2019). Reverse-engineering blame; Philosophical Perspectives, 33, 200-219. https://doi.org/10.1111/phpe.12131 (In English) Taheriniya, A., tavakoli mohamadi, M., Saeedi, A., & taheriniya, A. (2024). Analyzing the system of Arabic language problems in Iran with a prospective approach. Journal of Foreign Language Research, 14 (3), 445-461. https://doi.org/10.22059/jflr.2024.379392.1141. (In Persian) Torkashvand, M, & Marouf, Y. (2018). Analysis of the emotion of wrath in the sermons of Nahj al-Balaghah (Case Study in Kofiyan's Sermons). Journal of Nahjolbalagha, 6(23), 1-17. DOI: 10.22084/nahj.2018.13113.1944 (In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 35 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 10 |