پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,762 |
| تعداد مقالات | 72,830 |
| تعداد مشاهده مقاله | 131,692,245 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,451,195 |
اشکالات تفتازانی بر این‌همانی وجود مطلق و واجب الوجود از منظر ابن عربی | ||
| فلسفه و کلام اسلامی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 تیر 1404 اصل مقاله (1013.93 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2025.383903.523545 | ||
| نویسندگان | ||
| طه عبداللهی سهی1؛ امیر عباس علی زمانی* 2 | ||
| 1دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد، گروه فلسفۀ دین، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی ، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| تصورات مختلف از خدا (conceptions of God) یکی از بنیادین‌ترین بحث‌های فلسفۀ دین است. یکی از تصورات خاص از خدا که همواره مناقشه‌برانگیز بوده است، تصور محیی الدین ابن عربی از خداست. ابن عربی خدا را همان وجود مطلق می‌داند، به دیگر سخن، خدا و وجود مطلق را این‌همان می‌داند. یکی از برجسته‌ترین الاهی‌دانانی که به نقد انگاشت ابن عربی از خدا پرداخته است، شیخ سعد الدین تفتازانی می‌باشد که در کتاب شرح المقاصد خود اشکالات متعددی بر نظریۀ ابن عربی وارد ساخته است، از جمله: عدم تحقق وجود مطلق در عالم خارج، تحقق وجود مطلق در ضمن وجودات جزئی، واجب الوجود بودن تمام موجودات، کثرت وجود مطلق و عدم کثرت واجب الوجود، تشکیک وجود مطلق و عدم تشکیک واجب الوجود، اشتراک معنوی وجود مطلق و عدم اشتراک معنوی واجب الوجود، بداهت وجود مطلق و عدم بداهت واجب الوجود، عدم اتصاف وجود مطلق به علم و قدرت و اراده و اتصاف واجب تعالی به علم و قدرت و اراده، بی‌معنایی اموری از قبیل دعا و انزال کتاب آسمانی و ارسال رسل. در این نوشتار ضمن تقریر تصور ابن عربی از خدا، و همچنین تصور تفتازانی از خدا و انتقادهای او به ابن عربی نیز بیان و تحلیل می‌شوند. این پژوهش نخستین پژوهش در زبان فارسی است که به صورت‌بندی منطقی اشکالات تفتازانی، بر اساس متن شرح المقاصد، می‌پردازد و نویسنده می‌کوشد بدون رجوع به جوابیه‌های متأخر به بازنگری اشکالات تفتازانی بپردازد. بر اساسِ دستاوردِ این پژوهش، خلط تفتازانی میان معنای فلسفی وجود مطلق و معنای عرفانی وجود مطلق سبب شده است که اشکالات پیش‌گفته را مطرح کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابن عربی؛ تفتازانی؛ وجود مطلق؛ کلّی سعه‌ای؛ تصورات مختلف از خدا | ||
| مراجع | ||
|
آملی، سیّد حَیدر. (1394) نصّ النصوص فی شرح الفصوص. قم: بیدار.
ابن عربی، محیی الدین. (1336 ه. ق.) إنشاء الدوائر و عقلة المستوفز. لیدن: مطبعه بریل.
ــــــــــ (2013 م.) فتوحات المکیّه. قاهره: الهیئة المصیریة العامة للکتاب.
ــــــــــ (بی‌تا) الفتوحات المکیّه. بیروت:دار الاحیاء التراث العربی. [ابن عربی، بی‌تا الف]
ــــــــــ (بی‌تا) مخطوط نادر من رسائل ابن عربی. بی‌جا:دار السعادة للطباعة. [ابن عربی، بی‌تا ب]
تفتازانی، سعد الدین. (1998 م.) شرح المقاصد. بیروت: عالم الکتب.
الحکیم، سعاد. (1401 ه. ق.) المعجم الصوفی. بیروت:دار الندرة.
العجمی، دغش بن شبیب (1432 ه. ق.) ابن عربی؛ عقیدته و موقف العلما المسلمین منه. کویت: مکتبة اهل الأشر.
غزالی، محمّد. (بی‌تا) احیاء علوم الدّین. بی‌جا: دارالکتب العربی.
فناری، حمزه. (1374) مصباح الأنس. تهران: انتشارات مولی.
قیصری، داوود بن محمود. (1375) مطلع خصوص الکلم فی معانی فصوص الحکم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1375.
محمّد شیرازی، صدر الدین. (1368) الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة. قم: نشر مصطفوی.
مظفر، محمّدرضا (2012 م.) المنطق. بیروت:دار العلوم.
المکّی، أبی الفتح محمّد بن مظفر الدین (2008 م.) کشفُ ما یرد به علی الفصوص. ییروت:دار الکتب العلمیة. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 6 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 8 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب