
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,762 |
تعداد مقالات | 72,841 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,923,594 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,552,752 |
دیباچهای بر سیستمهای اجتماعی-اکولوژیک: چارچوبها و مفاهیم کلیدی | ||
نشریه دانشجویی زیست سپهر | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 خرداد 1404 | ||
نوع مقاله: مروری | ||
نویسندگان | ||
غزاله هنرجو1؛ افشین دانه کار* 2؛ داوود مافی غلامی3 | ||
1گروه آموزشی مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. | ||
2گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. | ||
3گروه اندازه شناسی، پژوهشکده ارزیابی کیفیت و سامانه های مدیریت، پژوهشگاه استاندارد، کرج، ایران | ||
چکیده | ||
سامانههای اجتماعی-اکولوژیک، نشاندهنده تعامل پیچیده بین سیستمهای انسانی و طبیعی هستند. آنها دارای ویژگیهای متعددی از جمله عدمقطعیت، بازخورد غیرخطی، برهمکنش فرایندها در مقیاسهای مختلف، خودسازماندهی و پیدایش هستند. تغییرات براساس رفتار آشوبناک و مدل فاجعهآمیز در آنها رخ میدهد. ازاینرو، درک و شناسایی اجزا و تعاملات این سیستمها برای مدیریت پایدار منابع طبیعی ضروری است. چارچوبهای مختلفی برای شناسایی و تحلیل سامانههای اجتماعی-اکولوژیک توسعه یافتهاند. در توصیف سامانههای اجتماعی-اکولوژیک، ساختار سلسله مراتبی و تودرتو هر دو زیرسیستم بسیار اهمیت دارد و ارتباط میان این دو زیرسیستم، از طریق دانش و درک انسان از زیرسیستم اکولوژیک و اقدامات مدیریتی که انجام میدهد، شکل میگیرد، رویکردهای تشخیصی در این زمینه از طریق شناسایی واحدها و مجموعههای انسانی و طبیعی در کنار تعاملات سیستم به درک پیچیدگی سامانههای اجتماعی-اکولوژیک کمک میکند و به مدیریت موثر منابع از جمله منابع مشترک منجر میشود. در سامانههای اجتماعی-اکولوژیک، متغیرهای کند و سریع و کنترلهای برونزا بر ساختار و پویایی سیستم تأثیرگذارند و همچنین بازخوردهای تثبیتکننده و تقویتکننده تا حد زیادی نحوه پاسخ یک سیستم به تغییر را کنترل میکند، درک پیچیدگی و تعاملات سامانههای اجتماعی-اکولوژیک برای مدیریت مؤثر منابع طبیعی و ایجاد تابآوری در برابر اختلالات و شوکها ضروری است. | ||
کلیدواژهها | ||
بازخوردهای تثبیتکننده؛ بازخوردهای تقویتکننده؛ متغیرهای کند و سریع؛ کنترلهای برون زا؛ منابع مشترک | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 9 |