پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,762 |
| تعداد مقالات | 72,833 |
| تعداد مشاهده مقاله | 131,813,212 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,514,768 |
مطالعه پدیدارشناختی پیشایندهای احتکار دانش توسط کارکنان دانشی | ||
| مدیریت دولتی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 خرداد 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jipa.2024.379476.3546 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین دامغانیان* 1؛ هادی افضلی2؛ علیرضا مقدم3؛ ناصر عسگری4 | ||
| 1استاد. دانشگاه سمنان. | ||
| 2دانشجوی دکتری، دانشگاه سمنان. | ||
| 3دانشیار، دانشگاه سمنان. | ||
| 4دانشیار، دانشگاه هوایی شهید ستاری. | ||
| چکیده | ||
| هدف: خودداری از به اشتراک‌گذاری دانش با دیگر دینفعان به صورت آگاهانه و نیت‌مند موجب محدودسازی تسهیم و دسترسی به دانش می‌شود و آسیب‌هایی همچون کاهش عملکرد سازمانی و رقابت‌پذیری را در پی دارد. شناسایی و مدیریت عوامل موثر بر بروز این گرایش رفتاری در میان کارکنان برای مدیریت این عارضه رفتاری ناسازگار با اهداف مدیریت دانش در سازمان ضروری است. پژوهش حاضر بر آن است تا برای شناخت پیشایندهای احتکار دانش تجربه زیسته گروهی از خبرگان فنی را مطالعه کند. روش: این پژوهش کیفی و استقرایی است. مشارکت‌کنندگان پژوهش شامل خبرگان فنی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است که از میان آنها با روش نمونه‌گیری هدفمند 16 نفر برای انجام مصاحبه با استفاده از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته انتخاب شده‌اند. برای تحلیل داده‌ها نیز از روش پدیدارشناسی توصیفی (رویکرد نظام‌مند کولایزی) استفاده شده است. برای اطمینان از اعتبار نتایج به دست آمده نیز از درپرانتزگذاری دانش پیشین پژوهشگر، مراجعه مجدد به مشارکت‌کنندگان و جلب توافق ایشان بهره گرفته شده است. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد عوامل رفتاری، ساختاری و زمینه‌ای در ایجاد و تقویت تمایل به این رفتار موثر بوده‌اند: الف) عوامل رفتاری شامل تمایلات و علایق، دغدغه-ها و نگرانی‌ها، انگیزه‌ها، صفات فردی وعوامل ارتباطی است. تمایلاتی همچون میل به وابسته نگه داشته سازمان به خود به منظور ابقا و استمرار خدمت در سازمان و تمایل به سرآمد بودن، به چشم آمدن و یکه‌تاری در سازمان در این زمینه موثرند. همچنین ترس از دست دادن قدرت، موقعیت و امنیت شغلی در اثر به اشتراک‌گذاری دانش نیز موجب تمایل به احتکار دانش می‌شود. ویژگی‌های فردی مانند خساست، منفعت‌طلبی، فرصت‌طلبی و محافظه‌کاری نیز می‌توانند بر میزان تمایل افراد به احتکار دانش ارزشمند خود، تاثیر داشته باشند. علاوه بر این، نبود تعامل موثر، تفاوت گرایش‌های فکری بین نسل‌های مختلف کارکنان در محیط کار، ضعف در مهارت‌های ارتباطی، عدم تمایل به پرسش نادانسته‌ها توسط کارکنان و تفاوت سطح دانش گیرنده و دارنده دانش یکی دیگر از عوامل بروز رفتارهای احتکار دانش است؛ ب) عوامل ساختاری شامل عوامل شغلی، مدیریتی و زیرساختی است. عوامل شغلی همچون مشغله کاری بیش از حد، تنش و استرس شغلی و سرخوردگی و نارضایتی شغلی، زمینه‌ساز گرایش فرد به احتکار دانش می شوند. افزون بر این عوامل مدیریتی همچون سبک دستوری و غیرحمایتی، بی‌توجهی مدیران به تشویق افراد برای اشتراک‌گذاری دانش و تلاش ناکافی مدیران برای ایجاد شرایط زمینه‌ساز تسهیم دانش در میان کارکنان نیز در این زمینه موثرند. علاوه بر این، عوامل زیرساختی مانند ضعف در قوانین موجود در خصوص اشتراک دانش و فقدان زیرساخت فنی و سامانه‌ای برای ثبت و اشتراک دانش نیز بر بروز این رفتار موثرند.؛ ج) عوامل زمینه‌ای شامل فرهنگ سازمانی، عوامل اجتماعی و عوامل اقتصادی است. وجود فرهنگ سازمانی رقابت‌محور و فردگرایی که در آن اعتماد میان‌فردی و هنجار تسهیم دانش ضعیف است زمینه‌ساز گرایش افراد به احتکار دانش خواهد بود. تاثیر فرهنگ اجتماعی، ترجیح منافع فردی به منافع سازمانی و ملی، رواج ارزش‌های مادی‌گرایانه در جامعه، شرایط نامناسب بازارکار و نیازهای اقتصادی باعث می‌شوند که افراد تمایل پیدا کنند که از دانش به عنوان منبع قدرت، موقعیت و منافع خود بهره جویند و آن را نزد خود احتکار کنند. نتیجه‌گیری: پیامدهای فردی و سازمانی گوناگون ناشی از گرایش کارکنان به ویژه خبرگان فنی برخوردار از دانش ارزشمند و کمیاب به احتکار دانش خود باعث می‌شود تلاش برای مدیریت عارضه رفتاری به عنوان ضرورتی حیاتی مورد توجه مدیران و سازمان‌ها قرار گیرد. به این منظور نیاز است عوامل موثر بر بروز این گرایشات رفتاری شناخته شوند و راهکارهایی متناسب با آنها به کار گرفته شوند. یافته‌های این پژوهش دانش ارزشمندی در این زمینه فراهم ساخته است. شناخت این عوامل می‌تواند زمینه‌ساز مدیریت موثر این عارضه رفتاری در سازمان‌های فناوری‌محوری همچون جامعه هدف این مطالعه گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دانش؛ مدیریت دانش؛ احتکار دانش؛ پدیدارشناسی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 24 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب