
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,761 |
تعداد مقالات | 72,822 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,614,842 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,406,419 |
ریسک سیستمی بخش غیرمالی و کاربرد آن در مدیریت ریسک پرتفو: رویکرد ریزش مورد انتظار نهایی | ||
تحقیقات مالی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 خرداد 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/frj.2025.377227.1007607 | ||
نویسندگان | ||
مرضیه رجالی1؛ داریوش فروغی* 2؛ محمود بت شکن3 | ||
1حسابداری، دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
2استاد حسابداری/دانشکده علوم اداری و اقتصاد/ دانشگاه اصفهان/ اصفهان | ||
3گروه مدیریت، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، ایران | ||
چکیده | ||
هدف: ریسک سیستمی با سرایت بین بخشهای مختلف بازار باعث ایجاد بحران و بیثباتی مالی در اقتصاد میشود؛ از اینرو شناخت، اندازهگیری، کنترل و مقابله با ریسک سیستمی ضرورت دارد. از آنجا که نهادهای مالی دارای ارتباطات وسیع با تمامی نهادها هستند و میتوانند ریسک را انتقال و گسترش دهند، عمدة پژوهشهای انجام شده در حوزة ریسک سیستمی به بخش مالی اختصاص پیدا کرده است و ریسک سیستمی بخش غیرمالی کمتر مورد توجه بوده است. از سوی دیگر نهادهای غیرمالی نیز با یکدیگر و با بخش مالی ارتباطات وسیعی دارند، درنتیجه اهمیت سیستمی برای بخش غیرمالی نیز بهصورت بالقوه موضوعیت دارد؛ لذا با توجه به اهمیتی که ریسک سیستمی در ثبات و پایداری اقتصاد دارد و نظر به جایگاه نهادها و صنایع غیرمالی در اقتصاد جامعه، بایستی اهمیت سیستمی نهادها و صنایع غیرمالی ارزیابی و تبیین شود. همچنین شناخت محرکهای ریسک سیستمی در شرکتهای غیرمالی به شناخت بهتر شرکتهای غیرمالی مهم سیستمی، اخذ تصمیمات اقتصادی و تدوین قوانین مناسب متعاقب کمک میکند. ازطرفی در تصمیمات مدیریت ریسک پرتفو، اغلب از معیارهای ریسک انفرادی نهادها استفاده شده است و سرایت ریسک بین نهادها در نظر گرفته نشده است؛ لذا مقتضی است برای مدیریت بهتر ریسک پرتفو، ریسک سیستمی نیز در تصمیمات لحاظ گردد. باتوجه به موارد گفته شده، هدف پژوهش حاضر بررسی جامع ریسک سیستمی بخش غیرمالی از چهار منظر متفاوت است؛ بدینمنظور اهمیت سیستمی شرکتهای غیرمالی بررسی گردید و شرکتها از نظر ریسک سیستمی رتبهبندی شدند؛ همچنین اهمیت سیستمی صنایع مختلف بازار سرمایه ایران نیز بررسی شد و رتبه تمامی صنایع از نظر ریسک سیستمی مشخص گردید؛ بعلاوه ویژگیهای خاص شرکتی مرتبط با ریسک سیستمی شرکتهای غیرمالی شناسایی شد و در پایان کاربست ریسک سیستمی توسط سبدگردانان، سرمایهگذاران و سیاستگذاران در مدیریت ریسک پرتفو تبیین گردید. روش: ریسک سیستمی در پژوهش حاضر، توسط معیار ریزش مورد انتظار نهایی (MES) اندازهگیری شد و تحلیلها در سطح شرکت، صنعت و پرتفوهای تصادفی صورت پذیرفت؛ بدین منظور 284 شرکت مالی و غیرمالی بعلاوه صنعت مالی و صنایع غیرمالی و 3 گروه پرتفو جداگانه که هر گروه پرتفو مشتمل بر 100 پرتفو تصادفی است، در دورۀ زمانی 1387-1401 بررسی شدند. اهمیت سیستمی شرکتها و صنایع غیرمالی بهترتیب از طریق مقایسۀ میانۀ معیار MES بین شرکتهای غیرمالی و شرکتهای مالی و همچنین صنایع غیرمالی و صنعت مالی مشخص گردید. همچنین با انجام رتبهبندی، بااهمیتترین و کماهمیتترین شرکتها و صنایع از نظر سیستمی تعیین شدند. بعلاوه بهمنظور شناخت ویژگیهای خاص شرکتی مرتبط با MES در شرکتهای غیرمالی در سطح مقطعی و در طول زمان، از روش رگرسیونی جدید اثرات تصادفی درونی بینابینی که اثر هر ویژگی خاص شرکتی را در دو بعد مقطع و زمان بهطور همزمان بر ریسک سیستمی ارزیابی میکند، استفاده گردید؛ و در پایان بهمنظور ارزیابی تاثیر اهمیت سیستمی شرکتها و وزن تخصیصیافته به شرکتهای مهم سیستمی بر ریسک پرتفو، میانۀ معیارهای ریسک نامطلوب بین گروههای مختلف پرتفویی مقایسه گردید. یافتهها: نتایج پژوهش نشان میدهد که شرکتهای غیرمالی و صنایع غیرمالی دارای اهمیت سیستمی هستند؛ همچنین نتایج تحلیلی جداگانه بر روی شرکتهای بزرگ بازار سرمایه، حاکی از آن است که اهمیت سیستمی شرکتهای غیرمالی بزرگ با اهمیت سیستمی شرکتهای مالی بزرگ تقریبا برابری میکند. بعلاوه در دوره زمانی پژوهش شرکتهای فولاد مبارکه اصفهان و معدنی دماوند بهترتیب بااهمیتترین و کماهمیتترین شرکت از نظر سیستمی بودهاند و صنعت لاستیک و پلاستیک و صنعت دارو نیز بهترتیب بااهمیتترین و کماهمیتترین صنعت از نظر سیستمی بودهاند. ازطرفی ویژگیهای خاص شرکتی بتا، ارزش در معرض خطر، حسابهای دریافتنی، اندازه، نگهداشت نقدینگی، تقسیم سود نقدی، داراییهای ثابت مشهود و وابستگی مالی خارجی به صورت مستقیم و معناداری با MES مرتبطاند. همچنین نتایج نشان میدهد اهمیت سیستمی شرکتها و میزان سرمایهگذاری در شرکتهای مهم سیستمی بر ریسک نامطلوب پرتفوهای سرمایهگذاری تاثیرگذار است. نتیجهگیری: به منظور حفظ ثبات اقتصادی، بایستی ریسک سیستمی بخش غیرمالی همچون بخش مالی مدنظر قرار گیرد. بهطور مثال با شناخت محرکهای ریسک سیستمی در شرکتهای غیرمالی میتوان به کنترل ریسک سیستمی کمک نمود؛ همچنین سرمایهگذاران، متولیان و قانونگذاران صندوقهای سرمایهگذاری با لحاظ کردن ریسک سیستمی تمامی شرکتها در تصمیمات خود، باعث مدیریت بهتر ریسک پرتفو میشوند. | ||
کلیدواژهها | ||
بخش غیرمالی؛ ریزش مورد انتظار نهایی؛ ریسک سیستمی؛ مدیریت ریسک پرتفو؛ ویژگیهای خاص شرکتی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 31 |